کوچولوهای خوش خوراک

شاید فرزند شما هم از آن بچه هایی باشد که خوب غذا نمی خورند، فقط ناخنک می زنند، معمولاً با غذایشان بازی می کنند، غالباً از آن ایراد می گیرند و هر غذایی را هم نمی خورند.
اگر منحنی رشد کودک شما طبیعی است، لزومی ندارد خوردن موادغذایی خاصی را در برنامه تغذیه او بگنجانید. دکتر محمدجواد حسین زاده، متخصص تغذیه با بیان این نکته اضافه می کند: «اگر مایل هستید کودکتان غذاهای مختلف را با اشتها و علاقه بخورد، این کار را برای او به صورت یک اجبار در نیاورید زیرا نتیجه معکوس خواهد داشت. در گروه سنی قبل از مدرسه تا حدی که نیازهای معمول تغذیه کودک برطرف شود، باید به عادات و علایق غذایی او نظارت کرد و البته خوردن هله هوله را کنترل کرد.»
دکتر حسین زاده معتقد است، عادات تغذیه در گروه نوجوانان تغییر می کند: «در این سنین شخصیت فرد در حال شکل گیری است و نوجوانان از عوامل مختلفی در این مسیر الهام و تأثیر می گیرند. سبک زندگی و روش تغذیه نیز از مواردی است که از طریق الگوبرداری، به فرزندانمان منتقل می شود. وقتی خودمان درگیر زندگی امروزی و کمبود وقت باشیم و سراغ فست فود و غذاهای پرکالری غیرمفید برویم، نوجوان نیز خود را با همین اسلوب تغذیه و زندگی تنظیم می کند، بنابراین صرفاً توصیه کردن و اجبار، نه تنها فایده ای ندارد بلکه ممکن است عکس العمل منفی هم به دنبال داشته باشد.»
دکتر مهدیس کامکار، روانشناس، نیز معتقد است وقتی کودک بعضی غذاها را دوست ندارد و نمی خورد، به هیچ وجه نباید به او اجبار کرد. «بسیاری از بدغذایی ها می تواند علل جسمی داشته باشد. در سنین پائین، بدن کودک برخی آنزیم ها را ترشح نمی کند و با بعضی غذاها سازگار نیست، بنابراین به آنها طبیعتاً علاقه ای ندارد.» این روانشناس توصیه می کند از روش هایی استفاده کنید که غذا به مذاق بچه خوش بیاید. «برای غذاهایی که کودک نمی خورد باید به دنبال جایگزین بود، باید با کودک مدارا کرد تا به تدریج با انواع غذاها سازگار شود و حتی غذای مورد علاقه اش شوند. با ایجاد تنوع در نوع غذا و فضای خوردن آن، می توان این کار را برای کودک تبدیل به یک تفریح کرد. بازی های کودکانه و جلب توجه بچه نسبت به آن چه که می خواهد بخورد، تمایل به خوردن غذا را افزایش می دهد.»
دکتر حسین زاده عوامل اجتماعی و فرهنگی را نیز بر انتخاب های تغذیه ای کودک تأثیرگذار می داند. «کودکی که در مدرسه و مهدکودک بچه های دیگر را در حال صرف چیپس و تنقلاتی از این دست می بیند، ترجیح می دهد مانند همسالانش عمل کند. بنابراین بهتر است به تدریج فواید آن چه را از کودک می خواهیم بخورد، برای او تشریح کنیم تا با آگاهی، تغذیه صحیح داشته باشد.»
اگر می خواهید فرزندی داشته باشید که در آینده هم سبک غذا خوردن سالم و البته متنوعی داشته باشد، می توانید به توصیه های زیر عمل کنید:
● کودک را مجبور به خوردن نکنید
یکی از اشتباهات رایج والدین برای قانع کردن کودک، فریاد زدن، دعوا و اجبار است. وقتی با کودک پرخاش می کنید، در واقع می گویید: «این غذا را بخور چون من پدر (یا مادر) تو هستم و این نظر من است.» این روش مدت زیادی کاربرد ندارد اما اگر به کودک اجازه دهید درک کند فراتر از اجبارها، انتخاب و استفاده مواد غذایی سالم و باارزش، برای همه عمر او مفید است، چه شما باشید و چه نباشید، او بهترین تغذیه را خواهد داشت.
● از کودک کمک بگیرید
از او بخواهید در کارهای ساده آشپزخانه به شما کمک کند. وقتی کودک در پخت غذا شرکت داشته باشد، تمایل بیشتری به خوردن آن نشان می دهد.
● سخت نگیرید
کودکان زیر پنج سال عموماً غذای مورد علاقه شان را «انتخاب» می کنند و این کاملاً طبیعی است. به ندرت پیش می آید هر غذایی را که جلوی کودک می گذارید، بخورد. بنابراین هرگز به او لقب «بدغذا» یا «ناخنک زن» ندهید.
● از انتخاب های مثبت او استفاده کنید
بسیاری از والدین می دانند که فرزندشان از هر گروه غذایی، کدام مواد را بیشتر دوست دارد و می خورد.
همانطور که بچه ها از چندین بار خواندن یک داستان لذت می برند، ترجیح می دهند آن چه می خورند نیز «آشنا» و «قابل پیش بینی» باشد. اگرچه کودکان در فهرست ذهنی شان، غذاهای متنوعی ندارند اما از لحاظ تغذیه درست عمل می کنند.
وقتی کودک در مسیر رشد قرار می گیرد و اشتهای بیشتری پیدا می کند، خودش از فرصت های جدید برای اضافه کردن غذاهای جدید به فهرست غذایی قبلی اش استفاده می کند.
● غذا را به کودک نشان دهید
کارشناسان معتقدند کودک ۱۰ تا ۱۵ بار باید یک غذا را ببیند تا بالاخره آن را بپذیرد. اما بسیاری والدین خیلی زود ناامید می شوند و تصور می کنند فرزندشان این غذا را نمی پسندد.
بنابراین حتی اگر کودک تان فقط با گوشتی که در بشقابش ریخته اید، بازی کرد، تسلیم نشوید؛ دفعه بعد او کمی از گوشت را امتحان می کند. در عین حال با معرفی سه غذای جدید به او در هر وعده غذایی، زیاده روی نکنید؛ هر هفته او را تنها با یک یا دو غذای جدید آشنا کنید.
● کودک را تطمیع نکنید
برای تشویق کودک به خوردن غذای اصلی، از خوراکی هایی مانند شکلات به عنوان طعمه استفاده نکنید. زیرا این کار به کودک می آموزد همواره برای انجام یک کار صحیح، منتظر یک پاداش اضافه باشد. پاداش واقعی تغذیه سالم، بدن سالم است، نه یک تکه کیک شکلاتی!
● به مقدار هله هوله ها توجه کنید
گاهی اوقات موضوع این نیست که کودک غذای جدید را دوست ندارد، بلکه او کالری مورد نیازش را از شیر و آبمیوه بدست آورده است. در عین حال توجه داشته باشید از خوراکی هایی به عنوان میان وعده استفاده کنید که مکمل غذای اصلی باشند، نه این که مانند چیپس، نوشابه و شیرینی، صرف غذای اصلی را با مشکل مواجه کنند.
● برای تغذیه قوانینی تعیین کنید
بعضی والدین از کودک می خواهند قبل از خوردن هله هوله غذای اصلی اش را بخورد، یا پیش از این که غذای جدیدی را پس بزند، کمی از آن را امتحان کند.
مجموعه ای از این ترتیبات و قوانین برای غذا خوردن، زمانی کارساز است که دلیل معینی داشته باشد. بنابراین از مشخص کردن قوانین خیلی سختگیرانه یا خیلی آسان بپرهیزید، زیرا فقط مقررات سالم، متأثر و متعادل هستند که نتیجه مثبت دارند.
● به حرف های تان عمل کنید
اطمینان حاصل کنید که از کودکتان همان روش تغذیه ای را می خواهید که خودتان هم از آن پیروی می کنید. اگر رژیم غذایی خود شما لبالب از چربی، شکر و نمک است، نمی توانید از کودک انتظار داشته باشید به عنوان ناهار مرغ کبابی با سالاد بخورد!
● زمان صرف غذا
موقع غذا خوردن با کودک بحث نکنید. اگر دائماً به او امر و نهی کنید، غذا خوردن برای او کار پراسترس خواهد شد. قبل از خواب، وقتی می خواهید برای فرزندتان قصه بگویید، بهترین زمان برای صحبت کردن با او در مورد اهمیت تغذیه صحیح است.
● به کودک فرصت بدهید
بچه ها بعد از پنج سالگی تمایل بیشتری برای تجربه غذاهای جدید نشان می دهند. به فرزندتان اجازه دهید وقتی بزرگتر می شود خودش به سادگی سلیقه غذایی اش را گسترش دهد.

الهه ستوده

منبع : روزنامه ایران