پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


منطقه ای که می تواند قطب گردشگری باشد


منطقه ای که می تواند قطب گردشگری باشد
لرستان سرزمینی زیبا و شگفت انگیز با آب و هوایی معتدل و دل پذیر است. به طوری که محصور در کوه های مرتفع و صعب العبور سلسله جبار زاگرس میانی در غرب ایران واقع شده است. مرکز این استان شهر طبیعی و زیبای خرم آباد که زیبایی آن اغلب به خاطر این است که به صورت قیفی شکل در داخل کوههای پیرامونش جای گرفته است.
نام های قدیمی خرم آباد به ترتیب «شاپور خواست»، «وخایدالو» بوده که بعدا به خاطر طبیعت بکر و زایدالوصف آن به خرم آباد تغییر نام یافته اند.
واژه خرم آباد از دو بخش خرم و آباد تشکیل شده که دارای هجاهای کشیده است که با توجه به بررسی دانشمندان ایرانی از قبیل دکتر علی شریعتی «در کتاب هویت ایرانی - اسلا می» ایران را نژادی آرام با هجاهای کشیده می خواند که به نظر می آید آریایی بودن ایرانی ها نیز شامل همین آرامش باشد و لرها نیز با توجه به اسناد معتبر تاریخی که توسط دانشمندان جامعه شناس و تاریخ شناس لرستان بررسی شده، از نژاد آریایی به شمار می آیند و شگفت اینکه واژه «شاپور خواست» و خرم آباد نیز از هجاهای کشیده بهره می جویند و علا وه بر این می توان به شهر دورود اشاره داشت که به معنی دو تا رود بکار رفته و چون این شهر در بین دو تا رود است به همین نام معروف است و این شهر نیز از هجاهای کشیده تشکیل شده است.
با این تفاصیل می توان ابراز داشت که لرها از نژاد آریایی هستند و براساس کتبی که در زمینه آثار باستانی و تاریخی لرستان نگاشته شده، اعم از کتاب آثار باستانی و تاریخی لرستان در سه مجلد تالیف استاد حمید ایزدپناه و قوم لر از دکتر سکندر امان اللهی و کتاب تبار هخامنش، دیار بالا گریوه - در سه مجلد از استاد مرادحسین پاپی بیانگر این است که تاریخ این قوم بسیار کهن و متمدن است. به طوری که در تاریخ «کاسیت ها» ضبط شده «کاسیت ها یا مردمان چهارهزار سال پیش لرستان تا پایان دوره هخامنشیان در سرزمین کوهستانی خویش حکومت می کردند. این مردمان از کوه های قفقاز پیش از اقوام ماد و پارس به جنوب غربی و غرب ایران روی آوردند.» لرها مثل تمام اقوام نتیجه اختلا ط مادها - پارس ها و دیگر اقوام ایرانی هستند.
مردم لرستان به زبان «ملکی» در نواحی پشتکوه و پیشکوه «لکی» که آمیخته ای است از زبان قدیم مردم ایران و از حیث ترکیبات با زبان فارسی شباهت تام دارد و کلمات خارجی در آن مدخل نیست و چنانچه باشد، قلیل است. مثلا واژه «رو» واژه اصیلی است که اغلب مردم در خرم آباد و حومه آن را تلفظ می کنند و از بن مضارع تشکیل شده است.
قوم کاسیت همسایه شرقی دولت بابل بوده و قبیله ای نیرومند بوده اند که هشت سال بعد از مرگ حمورابی بر کشور بابل تاختند و با حملا ت پی درپی توانستند این کشور را تسخیر کنند و نزدیک به ۶ قرن حکمرانی نمایند، به طوری که از شاهان واقعی بابلی محسوب گردیدند. قدیمی ترین مراجعی که در آنها کاسیان ذکر شده، متون مربوط به قرن ۲۴ قبل از میلا د است.
کاسیت ها متمدن ترین ملل عصر خویش (عیلا می - بابلی ها - مصری ها و سامی ها و آشوری ها) بوده اند به طوری که حمید ایزدپناه مولف کتاب سه جلدی آثار باستانی و تاریخی لرستان می گوید: «حد بین لر و لک ها اکنون از نظر زبان شناسی است و احتمال می رود لرها از اولا د آریانها و بومی محلی باشند و تردیدی نیست که قرن ها زندگی بادیه نشینی و ییلا قی داشته اند.» لرد کردزن نقل می کند: «قبایل عیلا م سلطه و قدرت مادها و پارس را قبول نداشته اند و در مقابل اسکندر مقاومت نموده اند.» لرستان تا دوره قرون وسطی جمعیت ده نشین داشت و رودخانه ها و تپه های متعدد مغرب کشکان و دره سیمره دال بر آن است.
موریه دانشمند اروپایی می گوید: لک ها بخش عمده ایاز خطه لرستان را تشکیل می دهند که به گویش لکی صحبت می کنند و شامل شهرهای اشتر نورآباد - طرحان - کوهدشت و بخش عمده ای از شهر خرمآباد می شوند. آنها قبیله ای بادیه نشین هستند که در تمام ایران پراکنده شده اند و مراکز عمده آنها قزوین - مازندران و ایالا ت فارس است، وی عقیده دارد لرها متشکل از قبیله های بزرگی بوده اند که به شعب و خانواده های مختلف منقسم شده و از نژاد ایرانی بوده اند.»
این دانشمند با تحقیقاتی که به عمل آورده درباره لرها می گوید: «لرها در چادرهای سیاه یا سیاه چادر که از موی بز بافته می شود، زندگی می کنند.
دور این سیاه چادر محصور نیست و به جای دیوار از درختان استفاده می کنند» که البته مقصود این دانشمند بیشتر مناطق عشایری و زندگی های عشایری در لرستان در دوران قدیم و اخیر می باشد که این توضیحات را به طور مفصل و جامع باید در کتاب تبار هخامنش، دیار بالا گریوه - تالیف مرادحسین پاپی خواند و استفاده لا زم را برد.
براساس اسناد معتبر اولین اقامتگاه های لرستان مربوط به دوره «زازی» در ۹۰۰ سال قبل از میلا د و اولین دهکده نیمه مسکونی در این منطقه در دره «هلیلا ن» در ۶۵۰۰ سال قبل از میلا د احداث گردیده است. بنابراین نتیجه می گیریم که استان لرستان استانی است با قدمتی بسیار بالا که علا وه بر مواردی که ذکر آن رفت، این قدمت تاریخی نیز به اتابکان لر نیز می رسد و البته در این خطه مردمان غیور و شجاعی یکی پس از دیگری می زیسته اند و نحوه و روش زندگی آنها نیز آکنده از فراز و فرودهایی بوده که باید گفت آثار تاریخی و باستانی و جاذبه های طبیعی ای که مرتبط به ادوار مختلف می باشد و کتیبه ها و نقش و نگارهایی که در این استان وجود دارد همه بیانگر این مدعاست. لرستان با توجه به اینکه اغلب مناطق آن کوهستانی است، بنابراین هرکدام از این مناطق زیبایی خاص خود را جلوه می نماید. بدین سان که زیبایی ای که در شهر خرم آباد به چشم می آید، همین زیبایی را هم می توان در یک روستا یا ده دورافتاده مشاهده کرد.
لرستان سرزمینی است که با اینکه از نظر قابلیت ها و زمینه های گردشگری غنی است، اما دست نخورده و بکر مانده است. از نظر این قلم فرهنگ گردشگری (توریسم) که برخی بر پیشرفت آن اعتقاد راسخ و مهر تایید می زنند، در آن حد و نصابی که باید باشد، نیست. چه اینکه با قیاس آن با کشورهای آسیایی اعم از تایلند و مالزی و اندونزی و دیگر کشورهای آسیایی این مهم به چشم می خورد. بدین سان که با مشاهده چارت تشکیلا تی این کشورها به خصوص کشور تایلند این مساله بر همه ما مبرهن می شود.
اما به قول معروف: «ماهی را هر موقع از آب بگیری تازه است» و دلیل آن است که قابلیت ها و زمینه های گردشگری در همه اقصی نقاط ایران خود گواه این مهم است. بنابراین استان لرستان نیز پاره ای از همین سرزمین غنی و پرمایه از هر زمینه و به خصوص فرهنگ گردشگری است که بی شک باید به آن توجه لا زم بشود. با توجه به آثار باستانی و تاریخی و اماکن مذهبی آن اعم از قلعه فلک الا فلا ک واقع در دوازده برجی خرم آباد، حصار زیبای گرداب سنگی در غرب خرم آباد (میدان تختی) طاق پیل (طاق پل شکسته در قسمت جنوب شهر خرم آباد از شاهکارهای دوره ساسانیان) مناره آجری (منار خرم آباد) در قسمت جنوب شهر خرمآباد بر کنار شهر تاریخی شاپور خواست (خرم آباد) واقع در میدان شقایق (میدان امام حسین کنونی) پل دختر در مسیر لرستان - خوزستان در شمال شهر پلدختر که از دو واژه پیل به معنی پل و کر و دختر تشکیل می شود (کر در گویش لری به معنی پسر است) و صدها جاذبه طبیعی اعم از دریاچه گهردر شهرستان ازنا که زیبایی زایدالوصفی را به نمایش می گذارد. دریاچه کیو که این دریاچه در شمال غربی خرم آباد واقع شده و آب آن فصلی است، اما بهترین تفرج گاه برای ساکنین خرمآباد به شمار می آید.
رودخانه سیمره، کشکان، زال و آبشار تله زنگ و آبشار بیشه واقع در مسیر راه آهن دورود - اندیمشک، آبشار نوژیان در جنوب شرقی خرم آباد و آبشار تاف (وارک) در جنوب شرقی خرم آباد و مناظر و مکان های جذاب طبیعی و آبی دیگر اعم از رودخانه ها - آبشارها - چشمه ها - دریاچه ها - سراب ها - کوهها و... همه و همه از قابلیت های بکر و مثال زدنی این استان به شمار میآیند که با برنامه ریزی اصولی و حساب شده و مدیریت بحران از طریق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور این استان از لحاظ صنعت گردشگری می تواند به یکی از مهمترین قطب های گردشگری در ایران مبدل گردد. چه اینکه منطقه زیبا و شگفت انگیز وارک در جنوب خرم آباد که در بین دو کوه هشتاد پهلو و تاف قرار گرفته و در هر فصلی زیبایی خاص خود را دارد از مهمترین مناطقی است که به صورت بکر و به بیانی مبتدی از نظر فرهنگ گردشگری مانده است که چنانچه سازمان گردشگری به این منطقه توجه لا زم را داشته باشد، این منطقه از زیباترین مناطق جهان آن هم از لحاظ صنعت توریسم خواهد شد.
اما با این تفاسیر سوال این است که چرا این استان با این همه قابلیت هنوز سیستم گردشگری آن به آن صورت راه اندازی نشده است؟ از منظر این قلم مهمترین نکته مدیریت بحران است که در هر زمینه ای مهمترین عامل در جهت برون رفت از آن بحران به شمار می آید. هرچند در زمینه هایی میراث فرهنگی و گردشگری استان اقداماتی انجام داده، اما با توجه به توانایی هایی که در زمینه گردشگری به چشم میآید، هرگز این اقدامات کافی نیست و باید با استفاده از دو مقوله فرهنگ هم اندیشی و مدیریت بحران به یک مدیریت واحد رسید و در آن جاست که می توان دستی بالا زد و در جهت ترقی و تعالی فرهنگ گردشگری در این استان گامی برداشت. مدیریت بحران از مهمترین اصولی است که باید در هر کاری نهادینه گردد.
به تعبیری ساده هر بحرانی نیاز به مدیریت دارد. بنابراین اینکه می گوئیم در زمینه گردشگری با مدیریت بحران مواجه هستیم، تنها مشمول مدیران و متولیان این امر نیست، بلکه هم صدایی و انسجام و وفاق عمومی و داشتن فرهنگی درست و کارآمد از مهمترین ویژگی ها در جهت نیل به این مهم است. امید می رود در ترقی و بالندگی صنعت گردشگری نه فقط در این استان که در اقصی نقاط ایران بیش از پیش موفق باشیم، به نحوی که هر روز فاصله خود را با کشورهای آسیایی و جهان کم کنیم.
نویسنده : عابدین پاپی
نویسنده کتاب چشم انداز گردشگری ایران و جهان
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید