اثرات فیزیکی، روانی و اجتماعی اهدای خون بر اهداکنندگان پایگاه انتقال خون یزد، سال ۸۵-۸۴

● سابقه و هدف:
اثراتی که اهدای خون از نظر فیزیکی و روانی بر اهداکنندگان می گذارد نقش بسیار مهمی بر جذب اهداکنندگان دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر اهدای خون بر اهداکنندگان شامل اثرات مثبت و منفی، روانی و فیزیکی و طول مدت اثر هر کدام در اهداکنندگان پایگاه انتقال خون یزد بود.
مواد وروش ها: این مطالعه مقطعی از مهر ماه ۱۳۸۴ تا دی ماه ۱۳۸۵ در پایگاه انتقال خون یزد انجام گرفت. ۱۰۰۰ اهداکننده که حداقل یک بار خون اهدا کرده بودند به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد که پرسشنامه ای در مورد اثرات روانی، اجتماعی و فیزیکی اهدای خون را تکمیل نمایند. داده ها با استفاده از آزمون های مجذور کا (Chi-square)، آنالیز واریانس یک طرفه، و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند.
● یافته ها:
در این مطالعه ۹۵۵ مرد (۹۵.۵%) و ۴۵ زن (۴.۵%) شرکت داشتند. دو سوم اهداکنندگان پس از اهدای خون اثرات مثبت اهدای خون را اظهار داشتند و در بین اثرات مثبت، احساس رضایت، شادابی و نشاط و احساس آرامش بیشترین فراوانی را در هر دو جنس داشتند. ۲.۹% اهداکنندگان تنها اثرات منفی را ذکر نمودند. فراوانی اثرات منفی در خانم ها بیشتر از آقایان بود. اثرات مثبت اهدای خون مدت زمان بیشتری به طول انجامیدند (۱۵.۱±۶.۹ روز) در حالی که طول اثرات منفی ۳.۱±۱.۱ روز بود. فراوانی اثرات اهدای خون با سن و دفعات اهدای خون رابطه ای نداشت.
● نتیجه گیری:
بیشتر اثرات اهدای خون اثرات مثبت بودند و مدت بیشتری نسبت به اثرات منفی طول کشیدند. ۸۰ درصد اهداکنندگان چند اثر مثبت را با هم تجربه نمودند. با وجود این که اثرات منفی در تعداد کمی از اهداکنندگان روی داد، با این حال مطالعه در مورد کاهش اثرات منفی به ویژه در خانم ها توصیه می شود. یافته های این مطالعه می تواند با ارایه تصویر روشنی از تجارب اهداکنندگان در زمینه اهدای خون، ترسی که ناشی از عدم آگاهی در زمینه اهدای خون است و مانع اهدای خون می شود را کاهش دهد و منجر به بهبود جذب اهداکنندگان جدید گردد.

هایده جوادزاده شهشهانی
محمدطاهر یاوری
مانا مهران
مریم رهبری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی