دایره اصغر آقا

برعکس تمام عشق فیلم ها که دایره زنگی را در سینما آزادی دیدند تا دو جور خود را غافلگیر کرده باشند به اتفاق یکی از دوستان در یکی از همین روزهای نوروز بی حال که تعطیلات طولانی اش پدر آدم را در آورد به سینما عصر جدید رفتم تا نظاره گر نخستین تجربه کارگردانی پریسا بخت آور(همسر اصغر فرهادی) در عرصه سینما باشم.از آغاز متفاوت و تیتراژ پر مغز آن فهمیدم که با یک کار جدی (منظورم این نیست که طنز نبود)روبرو هستم . .
ریتم تند فیلم و برش های بجای تدوینگر باعث شده بود که در طول فیلم ذره ای احساس آب بستگی به مخاطب دست ندهد و این در حالی است که پیش از این شنیده بودیم که میزان راش های گرفته شده از این فیلم خیلی زیاد بوده است.دایره زنگی را می توان فیلم طنز هم نامید اما طنزی ویران کننده که دیگر همه چیز در حد لبخند و قهقه باقی نمی ماند.
قصه ای که به جای استفاده از لودگی برای خنداندن مخاطب از تکنیک های داستان نویسی استفاده کرده و با شوخی های به جا شما را نمی خنداند بلکه منفجر می کند البته تعداد انفجار ها خیلی معقول است شاید در طول فیلم فقط چهار یا پنج بار بخندید و در بقیه فیلم فقط غافلگیر می شوید بطوریکه وقتی از سینما بیرون می آیید حس خیلی خوبی دارید.به جرات می توان گفت که دایره زنگی همان اجاره نشین های مهرجویی است ولی به زبان امروز و مشکلات آپارتمان نشینی این روز ها.محور داستانی دایره زنگی درباره دایره زنگ زده ای است که در پشت بام خیلی از خانه ها می توان دید . .
اصغر فرهادی در شخصیت پردازی بی نظیر ظاهر شده است بطوری که هر شخصیت را در کمتر از یک دقیقه معرفی می کند و سپس به روایت می پردازد.نوشتن این فیلمنامه خیلی کار سختی بوده است چون فیلمنامه پر از پیچدیگی و گره سازی است بطوریکه به یک کلاف تو درتو می ماند و در نیمه دوم فیلم گشایش گره ها آغاز می شود ولی ایجاد گره و گشودن آن آنقدر ماهرانه انجام می شود که در مقام مخاطب فقط می توانید از این فیلم لذت ببرید.
فرهادی در دایره زنگی با رعایت خطوط قرمز و حرکت بر لبه تیغ همه آنچه را که نمی توان به سادگی گفت به سادگی روایت می کند البته نباید از کارگردانی بخت آور هم بگذریم که انصافا همه را غافلگیر کرده است البته همسر فرهادی بودن خودش کلاس کارگردانی است ناگفته نماند که بخت آور فوق لیسانس کارگردانی دارد دقیقا منظورم این بود که وقتی فیلمنامه نویس و کارگردان در زیر یک سقف باشند می توانند تاثیرات متقابل داشته باشند.
مهران مدیری، باران کوثری، صابر ابر، امین حیایی، بهاره رهنما، امید روحانی، نگار فروزنده، حامد بهداد، محمدرضا و ملیکا شریفینیا، گوهر خیراندیش، نیلوفر خوشخلق، سروش گودرزی، نیما شاهرخشاهی، اکرم محمدی، امیر نوری، محسن قاضیمرادی، کیانوش گرامی و آفرین چیتساز بازیگران اصلی این فیلم هستند.
یکی دیگر از نکاتی که در دایره زنگی است این است که علی رغم وجود تعداد زیادی از بازیگران صاحب نام دایره زنگی نقش اول ندارد و هر کسی به نوبه خود نقشش را ایفا می کند شاید بتوان گفت که نقش اول دایره زنگی کسی نیست جز اصغر فرهادی...
فیلم لحظات خاطره انگیزی دارد لحظه ای که محمد غمگین و شکست خورده در پله های مجتمع مسکونی نشسته است آدم را داغون می کند و یا نشان دادن آن اتاق رویایی که در آن فیلمی ساخته می شود که موضوع آن درباره زنان خیابانی ست آب را از لب و لوچه آدم آویزان می کند نه به خاطر فیلم بلکه به خاطر آن اتاق سحر انگیز که شاید آرزویش را به گور ببرم.
این همه تعریف بس است بگذارید قدری هم انتقاد کنم:
بازی ضعیف و ناتوانی در ادای دیالوگ امید روحانی وصله نچسب بازیگری در دایره زنگی بود.
رنگ بد و نامناسب سکانس های داخل اتومبیل که به نظر می رسد یا کامپیوتری بوده و یا بصورت VHS گرفته شده و تبدیل شده است که در تبدیل رنگ ها کاملا به هم ریخته است.
سکانس خریدن گوسفند و طنز آبگوشتیش به کلاس فیلم نمی خورد و می توانست کاملا خذف شود .
«دایره زنگی» شاهکار نیست اما به عنوان فیلم اول یک کارگردان، تجربه قابل دفاعی است. «دایره زنگی» فیلم کاملی نیست، ضعفهایی دارد اما اینها بهانه خوبی برای نپذیرفتن فیلم در بخش مسابقه جشنواره بیست وششم نبود. جشنواره ای که تعداد قابل توجهی از فیلمهای بخش مسابقه اش نسبت به «دایره زنگی» فیلم های ضعیفتری هستند.
در نگاهی منصفانه، این فیلم میتوانست در بخش مسابقه شرکت کند و حتی در چند شاخه مثل فیلمنامه و بازیگری نامزد دریافت سیمرغ بلورین شود. «دایره زنگی» بهترین فیلم امسال نیست، فکر نمیکنم سازندگانش هم چنین ادعایی داشته باشند اما باید پذیرفت که نسبت به تعدادی از فیلمهایی که در جشنواره روی پرده رفتند، یک سروگردن بالاتر است.

منبع : ماهنامه آدم برفی‌ها