بیمه معلمان

یکی از گروههای بزرگ اجتماعی که همواره مورد توجه دولتمردان و سیاستمداران قرار می گیرند گروه های شاغل در موسسات غیر انتفاعی و خدماتی از جمله شاغلین در سازمانهای آموزشی، تحقیقاتی، درمانی و کشاورزان هستند که مجموعاٌ در زمره حقوق بگیرانی محسوب می شوند که در سطح درآمدی متوسط قرار داشته و بخشی از در آمد خود را با سرمایه گذاری در ابزارهای مالی پس انداز می نمایند. بر این اساس علاوه بر دولتمردان و سیاستمداران شرکتهای خدماتی و تولیدی همواره این گروه ها را بعنوان بازار هدف فروش محصولات خود در نظر داشته اند. شرکتهای بیمه از این قاعده مستثنا نبوده و سعی می نمایند با فراهم نمودن محصولات بیمه ای مورد نیاز این گروه دامنه فعالیت خود را افزایش دهند. از سوی دیگر فراهم نمودن رفاه این بخش از جامعه که در خدمت موسسات غیرانتفاعی هستند از جمله دغدغه های اصلی دولتمردان و جامعه شناسان است و یکی از ابزار های رفاهی برای تامین خاطر ایشان فراهم نمودن محصولات بیمه ای و بازنشستگی است.
براین اساس شرکتهای بیمه ای و یا صندوق های بازنشستگی در کشورهای پیشرفته به صورت تخصصی جهت ارائه خدمات به این گروهها برپا شده اند.این شرکتهای بیمه و صندوق ها معمولاٌ از کمکهای دولتی و خیرین و نیز استفاده از معافیت های مالیاتی و تخفیف های ویژه جهت ایجاد رفاه و سود مناسب برای ارائه خدمات بهتر به بیمه گذاران اصلی خود (معلمان و اساتید دانشگاه و شاغلین در موسسات تحقیقاتی و درمانی) بهره مند می شوند. در این گزارش نحوه شکل گیری یکی از بزرگترین این موسسات در کشور آمریکا تشریح شده است و به چند نمونه از طرح های اجرا شده در آمریکای شمالی و انگلستان نیز اشاره می شود. شرکت بیمه بازنشستگی معلمان آمریکا شرکت بیمه زندگی TIAA- CREF تاریخچه : آندرو کارنگی یکی از ثروتمندان مشهور اسکاتلندی بود که در سالهای ۱۸۳۵ تا ۱۹۱۹ زندگی می کرد و بخش عمده ای از ثروت خود را صرف امور خیریه و فرهنگی نمود. این فرد به منظور تسهیل زندگی کارگران در سال ۱۹۰۱ صندوق بازنشستگی را با سرمایه خود افتتاح کرد و در سال ۱۹۰۵ این صندوق پوشش های بیمه مستمری و بازنشستگی اساتید دانشگاهای امریکا را نیز تحت پوشش قرار داد. این صندوق بعدها توسط بنیاد خیریه کارنگی در سال ۱۹۱۸ تبدیل به شرکت بیمه بازنشستگی معلمان ( TIAA) شد. وظایف این شرکت ارائه خدمات بیمه های زندگی به گروهای شاغل در موسسات غیر انتفاعی از جمله معلمان، اساتید دانشگاه، شاغلین در موسسات تحقیقاتی و کشاورزان و ..... بود. سرمایه اولیه این موسسه از محل وجوهات صندوق های قبلی و یک میلیون دلار اهدائی بنیاد کارنگی در نیویورک همراه با آورده اعضای اولیه بود. در سال ۱۹۲۱ بر اساس نظر بنیاد خیریه کارنگی مقرر شد اساتید دانشگاه و معلمان عهده دار هدایت این موسسه شوند و با سرمایه گذاری محافظه کارانه، دارائی های خود را در امور دولتی، راه آهن و سهام شرکتهای صنعتی سرمایه گذاری نمایند. دارائی های موسسه از ۱۹ میلیون دلار در سال ۱۹۲۹ به ۱۰۵ میلیون دلار در سال ۱۹۳۹ افزایش یافت. پس از پایان جنگ جهانی دوم دولت آمریکا تصمیم گرفت شرایطی را مهیا سازد تا افرادی که در جنگ شرکت کرده اند و بازماندگان جنگ بتوانند ادامه تحصیل دهند. این امر منجر به افزایش سیصد درصدی فارغ التحصیلان در بین سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۰ گردید.
در این زمان و بر اساس اجرای این طرح و گسترش فضاهای آموزشی سازمانهای عضو در TIAA به ۶۰۰ عدد رسید که در نهایت این موسسه را با موقعیت جدیدی مواجه ساخت. تورم ایجاد شده در سالهای جنگ در دهه۱۹۴۰ که میانگین آن بیش از ۷ درصد در سال بود و در نهایت در سال ۱۹۴۶ به ۲/ ۱۸ درصد رسید و افزایش طول عمر بیمه گذاران موجب تغییرات بنیادی محاسبات اکچوئری در آن سال ها گردید. فقط در طول ۵۰ سال میانگین سن آمریکائی ها از ۴۸ سال به نزدیک هفتاد سال افزایش یافت که این امر موجب تغییرات عمده در محاسبات انجام شده در صندوق های بازنشستگی و از جمله TIAA گردید . با افزایش سن بیمه گذاران و رسیدن آنها به میان سالی و کاهش ارزش دلار TIAA نیازمند تدوین استراتژی جدیدی شد که با استفاده از یک طرح نوین مالی و اقتصادی بتواند با شرایط به وجود آمده منطبق شود. در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۱ یک کارگروه تحلیل گر موضوع همکاری شرکت را با یک صندوق بازنشستگی با محصولات متنوع بیمه ای یا بعبارتی تبدیل شدن به یک شرکت بیمه زندگی کامل را مورد بررسی قرار دادند، سرمایه گذاری مشترک و در اختیار قرار دادن تجربیات بدست آمده طی هفتاد سال گذشته از سال ۱۸۸۰ تا ۱۹۵۰ را که همراه با دو جنگ جهانی و بحرانهای مختلف مالی بود، مورد ارزیابی این گروه قرار گرفت. کار گروه به این نتیجه رسیدند که سرمایه گذاری در بیمه بازنشستگی با نرخ ثابت منطقی نیست زیرا با وجود تورم و ریسکهای مرتبط با بازار، سرمایه گذاری ثابت دارائی های جوابگوئی تعهدات آینده نخواهد بود. ایشان تلفیقی از روشهای را پیشنهاد نمودند که شامل مقابله با کاهش ارزش سهام شرکتهای بورس و کنترل ارزش دلار بود. تورم به سرعت در حال افزایش بود لذا پیشنهاد شد که با سرمایه گذاری بر روی شرکتهای در حال ترقی صندوق سرمایه گذاری بنا نهاده شود تا هزینه های پرداختی یا خرید دیون به وسیله سود حاصل از سهام خریداری شده جبران گردد. روش کار بدین ترتیب بود که با کاهش ارزش سهام در بازار بورس نرخ ثابت بازنشستگی نیز با توجه به نرخ پایه تعدیل می گردید .
این روش یکی از روشهای اساسی مورد استفاده امروز شرکتهای فعال در بیمه های زندگی است. به وسیله اجرای این پیشنهاد TIAA صندوق سرمایه بازنشستگی دانشگاهیان را ایجاد کرد (CREF) که بعنوان اولین صندوق بازنشستگی با محصولات متنوع بیمه زندگی درجهان می توان از آن یاد کرد. این صندوق از اول جولای ۱۹۵۱ آغاز به کار کرد. سال بعد از آن یکی از نویسندگان روزنامه اقتصادی فورچون درباره این موسسه این طور نوشت « من فکر می کنم این یکی از بزرگترین پیشرفتهای سرمایه گذاری در بیمه است که راه رفاه و تامین اجتماعی را هموار می نماید». TIAA- CREF راه خود را برای ایجاد روش ها و ایجاد محصولات جدید بیمه ای جهت افزایش دارائی های بازنشستگان ادامه داد و در سال ۱۹۷۰ این شرکت در زمره برترین شرکتهای جهان از لحاظ سود آوری در بازار بورس های بین الملل قرار گرفت.
از سال ۱۹۵۲ یعنی زمانی که ایده ایجاد CREF شکل گرفت تا پایان سال ۲۰۰۷ میلادی میانگین سود سبد سهام معادل ۴/۱۰ درصد بوده و همواره شرکت اولیه TIAA ضمانت لازم راجهت پرداخت سود بیشتر از این نرخ از سال ۱۹۵۱ را عهده دار بوده است. با توجه به رکودطولانی بازار سهام در سال ۲۰۰۳ بیمه گذاران بسیاری به استفاده از محصولات بیمه زندگی TIAA- CREF روی آوردند که منجر به ثبت رکود جدیدی در دریافت حق بیمه توسط این شرکت گردید. TIAA- CREF امروزی : گروه TIAA- CREF فعلی دارای شرکتهای مختلفی است که ارائه کننده انواع خدمات برای عموم هستند و خدمات ویژه ای به بیمه گذاران اولیه خود یعنی کارکنان موسسات آموزشی، تحقیقاتی و بیمارستانی و کشاورزان ارائه می نماید. در سال ۲۰۰۲ شرکت TIAA-CREF افزایش بی سابقه ای را در صندوق سرمایه گذاری خود داشت و توانست فرصتهای زیاد سرمایه گذاری برای بیمه گذاران فراهم نماید. در آخرین تحقیقات انجام شده در فوریه سال ۲۰۰۸ صندوق سرمایه گذاری TIAA- CREF بعنوان نهمین صندوق در ۶۹ صندوق سرمایه گذاری مشترک دنیا دسته بندی شده این تحقیق از سوی موسسه لیپر بارونز صورت گرفته است. شرکت TIAA با دارائی بیش از ۴۳۵ میلیارد دلار یکی از بزرگترین شرکتهای بیمه زندگی در جهان محسوب می شود که دارای یکصد شرکت خدماتی جهت ارائه خدمات بیمه ای بازنشستگی به بازنشستگان گروه های شاغل در مدارس، دانشگاهها، موسسات تحقیقاتی و بیمارستانی است و تعداد بیمه گذاران آن در پایان سال ۲۰۰۷ از مرز ۴/۳ میلیون نفر تجاوز کرد و بیش از ۱۵ هزار موسسه آموزشی و خدماتی از خدمات این گروه استفاده می نمایند. اصولاٌ TIAA-CREF بعنوان یک سازمان غیر انتفاعی ارائه دهنده خدمات بیمه بازنشستگی به شاغلین در موسسات غیر انتفاعی محسوب می شود. هر دو موسسه بعنوان دو شرکت مستقل در خدمت این سازمان هستند. سرمایه و اندوخته ها و ذخایر شرکت TIAA به تنهایی بیش از ۲۰ میلیارد دلار است و بعنوان یکی از قدیمی ترین شرکتهای بیمه زندگی از منظر سازمان ها معتبر اعتبارسنجی Moody , S&P , Fitch Rating دارای رتبه AAA و ساختارهای بسیار قوی مالی از لحاظ رتبه بندی بین شرکتهای بیمه زندگی در جهان محسوب می شود. محصولات و خدمات TIAA : این شرکت محصولات متنوعی را برای سرمایه گذاری در بیمه های زندگی پیشنهاد می نماید. از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود.
● طرح های بازنشستگی
در این طرح ها که سازمانهای عضو و اشخاص به صورت انفرادی را تحت پوشش قرار می دهد محصولات در نرخ ها و شرایط مختلف برای کمک به افرادی که تمایل دارند دوران بازنشستگی خوبی را در پی داشته باشند تدارک دیده شده که از یک سو ضمن حفظ منافع مالی برای تامین خاطر بیمه گذاران و از سوی دیگر ایجاد مستمری مناسبی در دوران بازنشستگی را در بر می گیرد. این طرح ها شامل بیمه های مستمری گوناگون، صندوق های سرمایه گذاری، مستمری با امتیاز ویژه مالیاتی، حساب ویژه مستمری و حق العمل کاری است.
● حساب ویژه مستمری ( IRA )
این طرح ویژه که منحصراٌ توسط TIAA-CREF طراحی شده به بیمه گذار این امکان را می دهد در دوران فعالیت کاری وجوهی را سرمایه گذاری کنند که هنگام بازنشستگی نیازهای مورد نظر ایشان را تامین نماید. مزایای این طرح عبارتند از معافیت ها و پرداختهای ویژه مالیاتی و مشاوره رایگان توسط مشاورین شرکت در مورد سرمایه گذاری در بخشهای مختلف بدون دریافت هیچ حق الزحمه ای. کم هزینه بودن آن به نحوی که اقشار کم درآمد نیز می توانند از آن بهره مند شوند. تنوع در نوع محصولات سرمایه گذاری از دیگر خواص این طرح است که این اجازه را به بیمه گذار می دهد در هر زمان با توجه به نوع مشورتی که از مشاوران دریافت می نماید سیاست خود را برای بیمه نامه خریداری شده تغییر دهد.
● طرح بیمه پس انداز برای تحصیلات
به وسیله عضویت در این طرح می توان با پرداخت حق بیمه از مزایای بیمه نامه برای تحصیل فرزندان در آینده با دانشگا ههای طرف قرار داد TIAA که در زمره دانشگا ههای معتبر آن کشور محسوب می شوند استفاده کرد. این طرح از معافیت های مالیاتی ویژه ای برخوردار است و می تواند از تخفیف های قائل شده قرارداد نیز در هنگام استفاده از مزایا طرح بهره برداری کرد. -صندوق سرمایه گذاری : صندوق سرمایه گذاری به این معنی است که می تواند با عضویت در این صندوق در امور تجاری مختلف از طریق خرید سهام، سرمایه گذاری کرد و از فواید آن بهره مند شد. بر اساس آخرین مقایسه نشریه مورنینگ استار در فوریه سال ۲۰۰۷ هزینه سرمایه گذاری در این صندوق یکی از پائین ترین هزینه ها در صندوق های مشابه است. این صندوق توسط گروه های برنامه ریز و اداره کننده امور بازنشستگی TIAA-CREF اداره می شود. انواع رشته های سرمایه گذاری و تجاری در این صندوق به شرح زیر می باشد. سرمایه گذاری در ابزارهای بین الملی سرمایه گذاری در سهام شرکتهای آمریکائی سرمایه گذاری با نرخ ثابت از قبیل اوراق قرضه خرید دارائی های منقول خرید و فروش مسکن و ساختمان صندوق در آمد از وجوه بازنشستگی در دوره زندگی بازارهای پولی مستمری پس از کسورات مالیاتی : این نوع محصول که بعنوان مستمری های با ویژگی مالیاتی مطرح شده این اجازه را به بیمه گذار می دهد که وجوه خود را با ویژگی ها و معافیت های مخصوص مالیاتی در طول دوره بازنشستگی به صورت مستمری و یا یک جا دریافت نماید.
● بیمه‌های زندگی:
شرکت TIAA از سال ۱۹۱۸ کلیه خدمات بیمه های زندگی را به بیمه گذاران ارائه داده و امروز نیز در سراسر ایالت متحده آمریکا این خدمات را به عموم مردم ارائه می نماید. این محصولات بیمه ای که ضمن فراهم نمودن شرایط مناسب زندگی برای شخص بیمه گذار، برای افراد خانواده او نیز مزایای را قائل شده. اصولاٌ دو نوع محصول اصلی توسط این شرکت عرضه می شود که شامل بیمه نامه با نرخ متغییر و ثابت که با توجه به درآمد افراد و انتظارات ایشان این محصولات بیمه ای عرضه می شود.
مقایسه هر دو محصول به شرح زیر است:
نوع مزیت حق بیمه متغییر حق بیمه ثابت سرمایه تحت پوشش متناسب با نوع حق بیمه پرداخت شده در سطوح مختلف. ثابت مطابق با حق بیمه ثابت پرداخت شده. حق بیمه از حق بیمه کم در سالهای اول شروع شده و به حق بیمه های بیشتر در سالهای بعد ختم می شود حق بیمه بر اساس توانایی مالی بیمه گذار تعیین می شود. محدودیت در کسر و اضافه حق بیمه و مدت پرداخت. پس انداز فاقد خاصیت پس اندازی و جمع شوندگی. پول بیمه گذار دارای نرخ مناسب سود و ویژگی مالیاتی خواهد بود و این امتیاز برای ایشان هست که می تواند حق بیمه خود را مسترد نموده و یا از بابت آن وام دریافت نماید.
▪ خدمات TIAA : خدمات گروه اصولاٌ در خدمات مالی و مشاوره و همفکری خلاصه شده است به نحوی که بیمه گذاران می توانند از خدمات مشاوره ای گروه جهت دست یابی به اهداف مالی خود و برنامه ریزی برای سرمایه گذاری استفاده نمایند. برگزاری سمیناره ارائه خدمات مددکاری و مشاوره مالی به منظور تعیین بهترین استراتژی برا زندگی بیمه گذاران از دیگر خدمات این شرکت است .
▪ طرح بیمه معلمان در اونتاریو(کانادا) OITP
: OITP سازمان غیر انتفاعی است که توسط هیات امنای متشکل از هشت عضو معرفی شده از چهار سازمان آموزشی بزرگ اونتاریو اداره می شود. مانند تمام اتحادیه غیر انتفاعی OITP هم به گروههای شاغل در موسسات آموزشی و عمومی کارگران کارخانجات پارچه بافی و سایر افرادی که از این دست خدمات نیاز دارند خدمت ارائه می نمایند. OTIP زمانی که گروه کوچکی از معلمان با هدف تامین نیازهای بیمه خود گرد هم آمدند شکل گرفت. آنها با فروش بیمه های بلند مدت از کار افتادگی و سایر محصولات بیمه زندگی کار را شروع کردند. پس از آن ارکان آموزشی مهم به این گروه پیوسته و کار خود را به صورت گسترده ادامه داد. در حال حاضراین سازمان با بیش از ۳۰۰ کارمند کلیه محصولات بیمه ای مورد نیاز معلمان را در ایالت انتاریو تامین می نماید. OTIP رشد سریعی داشته به نحوی که در تمام رشته های مورد نیاز بیمه ای شامل بیمه های بلند مدت و کوتاه مدت زندگی، درمان، اتومبیل و آتش سوزی منازل و سرقت، درمان تکمیلی بازنشستگان و مسافرت و حتی دندانپزشکی فعالیت خود را توسعه داده است.
▪ تاور گیت(انگاستان) : براساس نظر سازمان مدیریت مدارس محلی انگلستان در سال ۱۹۹۱ گروهی تحت عنوان تاورگیت با همکاری متخصصان بیمه افتتاح شد که مسئولیت آن ارائه خدمات بیمه ای به مدرسه های مقاطع قبل از دانشگاه بود. این خدمات به نحوی ارائه میگردد که ضمن در نظر داشتن بودجه مدارس شرایطی را فراهم نماید که کارکنان مدارس از کلیه پوششهای بیمه ای برخوردار شوند. از جمله محصولات بیمه ای قابل ارائه در این موسسه عبارتند از: بیمه درمانی برای معلمان بیمه مسافرت معلمان و کارکنان بیمه حوادث دانش آموزی و معلمان طرح خاص برای بیمه معلمان در آمریکای شمالی : این طرح در آمریکا شمالی اجرا می شود و هدف آن تامین نیاز بیمه ای معلمان خصوصاٌ در رشته های بیمه اموال فعالیت است . یکی از طرح های مشهور این موسسه ارائه تخفیفهای ویژه در بیمه های اتومبیل به معلمان و بازنشستگان سازمانهای آموزشی است بدین نحوه که در بعضی از بسته های بیمه مربوط به اتومبیل تا بیش از ۵۰ درصد تخفیف برای این گروه نسبت به سایر افراد لحاظ شده است. مسئولین این موسسه اعتقاد دارند که معلمان از کم خطرترین گروه های بیمه گذار خصوصاٌ در حوادث رانندگی هستند و طرحهای تشویقی و تخفیفی ایشان همواره توجیح پذیر بوده است. موارد ذکر شده مثالهای بود از طرحهای اجرایی در مورد تامین نیازهای بیمه ای شاغلین در موسسات غیر انتفاعی. نمونه های بسیاری از این طرح در سراسر دنیا به منظور کمک مالی به این گروهها ترتیب داده شده است. با توجه به جمعیت آماری بالای این گروه حق بیمه پائین و تخفیف های لحاظ شده اثری بر سودآوری طرح ها نداشته و براین اساس اغلب شرکتهای بیمه بازرگانی بزرگ و شرکتهای بیمه زندگی که در بازارهای عمومی فعالیت می نمایند برای جذب این گروهها مزایای را در نظر می گیرند که از معمولا از طریق نمایندگان و کارگزاران بیمه ایشان ارائه می گردد. کمکها دولتی و مشوق های مالیاتی از دیگر امتیازهای است که موجب تمایل شرکتهای بیمه در ارائه خدمات به این گروه است.

مجید بنویدی عضو هیات مدیره بیمه معلم

منبع : بیمه معلم