اخلاق در پژوهش های پیوند عضو و بافت

● مقدمه:
در سال های اخیر پیشرفت های بسیاری در زمینه علم پزشکی صورت گرفته است. پیوند یکی از مواردی است که به سرعت در حال پیشرفت بوده و اعضا و بافت های انسانی و غیر انسانی، رویان و جنین و حتی سلولهای بنیادی انسانی بدین منظور استفاده می شوند. تحقیقاتی که در زمینه پیوند انجام می شود باعث ایجاد روش های جدیدتر و کارآمدتر می گردد. یکی از نکات حائز اهمیت که توجه بدان از مشکلات آینده جلوگیری می کند، مسائل اخلاقی مطرح در این زمینه است. این مسائل اخلاقی چنانچه مورد توجه قرار نگیرند می توانند باعث به خطر انداختن سلامت فرد و حتی جامعه شوند. بدیهی است پژوهش های پیوند اگر با هدف کسب اطلاعات برای ارتقای زندگی انسان باشد، مجاز است ولی این بدان معنا نیست که اجازه داشته باشیم به هر شکلی تحقیقات پیوند را انجام دهیم. در این راستا محقق موظف است که تمام نکات اخلاقی مرتبط با پیوند را رعایت کند.
● روش ها:
در این مقاله با رجوع به کتب و مقالات معتبر جستجو شده در pubmed ، Medlineو Ovid طی دهه اخیر، موضوع اخلاق در پژوهش های پیوند مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات پیوند در جسد، در نمونه های بافت انسانی و به ویژه تحقیقات پیوند در رویان و جنین در این مقاله مورد بحث قرار گرفته اند.
● یافته ها و نتیجه گیری:
در تحقیقات پیوند در جسد، گرفتن رضایت از خود فرد قبل از مرگ یا از اطرافیان بسیار حائز اهمیت است. در اسلام احترام به مرده مسلمان مورد تاکید فراوان است. در تحقیقات بر روی نمونه های بافت انسانی، علت جمع آوری بافت، نوع و میزان بافت، استفاده پژوهشی و عدم استفاده سودجویانه از نتایج پژوهش باید مد نظر قرار گیرد. طی سال های اخیر تحقیقات پیوند در رویان و جنین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این نوع پیوند نسبت به روش های دیگر دارای مزایای بسیاری می باشد اما مسایل اخلاقی فراوانی را در مورد اخذ رضایت و حیات یا عدم حیات رویان و جنین و به دنبال آن اجازه انجام تحقیق به همراه داشته است.

محمدباقر اردشیرلاریجانی
فرزانه زاهدی
فاطمه شیدفر

منبع : پایگاه اطلاعات علمی