توالت پاپ El Baño del Papa

▪ کارگردان: سزار کارلونه، انریکه فرناندز.
▪ فیلمنامه: سزار کارلونه، انریکه فرناندز.
▪ موسیقی: گابریل کاساکوبرتا، لوسیانو سوپرویله.
▪ مدیر فیلمبرداری: سزار کارلونه.
▪ تدوین: گوستاوو جیانی.
▪ طراح صحنه: اینس اولمدو.
▪ بازیگران: سزار تورنکوزو[بتو]، ویرجینا مندز[کارمن]، ماریو سیلوا[والوولینا]، ویرجینا روئیز[سیلویا]، نلسون لنس[مله یو]، هنری دلئون[ نکنته]، خوزه آرسه[تیکا]، روساریو دوس سانتوس[ترزا]، هوگو بلاندامورو[تارتامودو].
▪ ٩٠ و ٩٧ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٧ اورگوئه، برزیل، فرانسه.
▪ نام دیگر: Les Toilettes du pape، O Banheiro do Papa، The Pope&#۰۳۹;s Toilet.
▪ برنده جایزه تماشاگرا-بهترین بازیگر مرد.سزار تورنکوزو-بهترین بازیگر زن/ویرجینیا مندز-بهترین فیلمنامه و جایزه منتقدان از جشنواره گرامادو، برنده جایزه نقره بهترین فیلمنامه و نامزد جایزه طلای بهترین فیلم از جشنواره فیلم آمریکای لاتین Huelva، برنده جایزه بهترین کار الو از جشنواره فیلم لاتینی لیدا، برنده جایزه هیئت داوران بین المللی از جشنواره سائو پائولو.
▪ ژانر: درام.
سال ١٩٨٨. شهر کوچک ملو، اوروگوئه نزدیک به مرز برزیل. بتو مانند بسیاری از آلونک نشین ها زندگی فقیرانه خود و خانواده اش را با آوردن جنس از آن سوی مرز برای مغاره داران به وسیله دوچرخه می گذراند. اما همین تنها راه ارتزاق آنها نیز توسط مرزبانان و گشتی ها مخصوصاً مردی به نام مله یو تهدید می شود. مله یو عملاً از بسیاری باج می گیرد تا چشم بر کار آنها ببندد و همین امر او را به بدنام ترین مرد ملو تبدیل کرده است.
سیلویا دختر بتو در آرزوی مجری گری تلویزیون یا رادیو است، کاری که به نظر محال می آید. از سویی درخواست های بتو در زمینه کمک به او در زمینه حمل کالای قاچاق رابطه پدر و دختر را تیره کرده است.
وقتی اعلام می شود که پاپ ژان پل دوم در سفرش به آمریکای جنوبی از ملو نیز عبور خواهد کرد، اهالی و از جمله آلونک نشین ها خود را برای استقبال از او آماده می کنند. آنها می پندارد که در سایه ازدحام به وجود آمده موفق خواهند شد تا اجناس خانگی خود را به فروش رسانده و پولی به چنگ آورند. بتو نیز ایده ای دارد: راه انداختن یک باب سرویس بهداشتی عمومی...
● چرا باید دید؟
مگر اورگوئه سینما هم دارد؟ باور کنید من هم قبل از دیدن توالت پاپ چنین تصوری داشتم و با یک جست و جوی اینترنتی فهمیدم که غفلت بزرگی در باب سینمای این کشور مرتکب شده ام.
توالت پاپ که به عنوان نماینده رسمی سینمای کشورش به مراسم اسکار ٢٠٠٨ معرفی شده بود، یکی از آن نادر فیلم هایی است که می توان به عنوان سندی مردم شناختی از یک جامعه هم روزگار مورد استفاده قرار گیرد. سندی که رنگی هنرمندانه بر آن زده شده و طنزی غریب قصه آن را همراهی می کند.
در سال ١٩٨٨ پاپ ژان پل دوم واقعاً سفری به آمریکای جنوبی کرد و همین سفر باعث شد تا طبقه فقیر و آن گونه که در این فیلم دیده می شود طبقه کارگر و پست جامعه از شوق دیدار وی جانی بگیرد. هر کس برای استقبال از او کاری کرد و اینکه یک نفر در این آشفته بازار تصمیم می گیرد توالتی همگانی ساخته و با پول آن رونقی به زندگی اش بدهد، به خودی خود طنزی تلخ در پشت سر دارد. طنزی که در سکانس اوج فیلم، بتوی حیران و سرگردان و توالت فرنگی به دوش را در میان جمع مستقبلین نشان می دهد و زمانی که خسته و کوفته به منزل می رسد، بار دیگر برای یافتن مشتری به میان همان جمعیت بازمی گردد.
او از تلاش های خود نتیجه ای نمی گیرد. یعنی هیچ کدام از آلونک نشین ها نمی گیرند، اما بتو خوش شانس تر است. چون جان کندن ها او باعث می شود تا تفاهمی میان او و دخترش به وجود آید. دختری که در پایان به ناچار می پذیرد سودای مجری گری را از سر بیرون کرده و به پدر نگون بختش در قاچاق کالا کمک کند. چون پدر دیگر دوچرخه ای هم ندارد و باید پای پیاده این مسیر دشوار را هر روز رفته و بازگردد.
پاپ می آید و بعد از موعظه کوتاهی که سبب نومیدی همه می شود، آنجا را ترک می کند. دیگر از مذهب و نماینده اش هم برای این انسان های بیچاره[طبقه کارگر؟] کاری ساخته نیست. حتی تسکینی هم وجود ندارد و آنچه برجای می ماند تیرگی است و رنج و فقر و پلشتی که باید باز در آن غوطه زد به ناچار.... امیدی به رهایی نیست. اما اتفاق های خوش آیند کوچک می تواند زندگی در همین جا را نیز را روشنایی اندکی ببخشد. همان طور که برای خانواده بتو اتفاق می افتد. توالت پاپ شاید فیلم بزرگی نباشد، اما برای آشنا شدن با سینمای کشوری که از آن هیچ ندیده اید نمونه بسیار شایسته و خوبی باشد.
سزار کارلونه متولد ١٩٥٨ مونته ویدئو، اورگوئه و ساکن برزیل است و به عنوان فیلمبرداری چیره دست و صاحب سبک شهرت دارد[نامزد اسکار برای فیلم شهر خدا(٢٠٠٢)فرناندو میرلس و برنده ١٨ جایزه معتبر بین المللی]. چیزی که در همین فیلم به وضوح قابل مشاهده است و صحنه های پایانی فیلم را تبدیل به عکس هایی کم نظیر از زندگی فقرا و افراد پریشان احوال می نماید. توالت پاپ اولین تجربه کارگردانی اوست که آن را به همراه انریکه فرناندز ساخته است.
انریکه فرناندز نیز با توالت پاپ برای اولین بار کارگردانی تجربه می کند و تنها ردپای موجود از اودر دنیای سینما دستیارکارگردانی و تدوین فیلم Otario[ساخته تحسین شده دیه گو آرسوآگا-١٩٩٧] است.
یقین دارم شما هم مثل من بعد از تماشای توالت پاپ شگفت زده خواهید، نه به خاطر مهارت در ترسیم زندگی این انسان ها و کشف کمدی درون این زندگی ها، بلکه در یافتن لحظات زیبای زندگی در دل سیاهی ها، چیزی که برای هر فیلمسازی دستاورد کمی نیست. آن هم در کار اول!

امیر عزتی

منبع : موج نو