مطالعه اثرات دراز مدت کمبود حاشیه ای ویتامین A بر شاخص های رشد و متابولیک موش صحرایی

● مقدمه:
اگرچه مطالعات گذشته نگر متعدی، اثرات دراز مدت سو تغذیه بر روی شاخص های رشد و متابولیک، را مورد بررسی قرار داده اند. اما اثرات دراز مدت کمبود حاشیه ای ویتامین A تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. این پژوهش با هدف مطالعه اثرات دراز مدت کمبود حاشیه ای ویتامین A به هنگام بارداری و در طی دو نسل بر شاخص های رشد و متابولیک موش صحرایی انجام شد.
● روش کار:
در ابتدا ۱۷ سر موش صحرایی باردار در اولین روز بارداری، بصورت تصادفی به دو گروه گواه و تجربی تقسیم شدند (حیوانات نسل صفر) و تغذیه آنها تا پایان بارداری و دوران شیردهی به همین شکل ادامه یافت. سپس از بین نوزادان ماده گروه تجربی، ۱۴ سر حیوان بصورت تصادفی به دو گروه تجربی و گروه بهبود تقسیم شدند (حیوانات نسل اول). از بین نوزادان ماده گروه گواه نیز ۷ سر حیوان، تغذیه قبلی خود را ادامه دادند. سپس حیوانات بالغ هر گروه پس از جفت گیری و تایید بارداری، تغذیه قبلی خود را تا پایان بارداری و شیردهی نوزادان نسل دوم ادامه دادند. این روند تا بلوغ نوزادان نسل دوم در سه گروه ادامه یافت. در هر مرحله به هنگام بلوغ، وزن و قد حیوانات ثبت شد و پس از پایان دوره شیردهی نمونه های خون حیوانات هر گروه جمع آوری شد. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
● نتایج:
کمبود حاشیه ای ویتامین A اثر قابل توجهی بر رشد وزنی و رشد طولی حیوانات در طی دو نسل نشان داد. همچنین این کمبود با کاهش قابل توجه سطح رتینول سرم در گروه تجربی همراه بود. از طرفی کاهش رتینول سرم با افزایش قابل توجه سطح تری گلیسرید، کلسترول و گلوکز سرم همراه بود و همبستگی مثبت و معنی دار بین رتینول سرم با شاخص های رشد و همبستگی منفی و معنی داری بین رتینول سرم و شاخص های متابولیک مشاهده شد.
● نتیجه گیری:
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که کمبود حاشیه ای و دراز مدت ویتامین A با بروز اختلالات قابل توجه در رشد، متابولیسم لیپیدها و گلوکز سرم همراه است و این اختلالات همزمان با انتقال به نسل های بعد شدیدتر می شوند.

محمدرضا وفا
فروغ اعظم طالبان
فریدون سیاسی
مسعود کیمیاگر
یداله محرابی
محمد ارجمند
آزاده امین پور
محمدحسن انتظاری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی