ارتباط میزان دریافت و سطح سرمی کلسیم و ویتامین د با میزان تراکم معدنی استخوان و استیوپروز

دریافت کافی کلسیم در سنین رشد و رسیدن به حداکثر توده استخوانی و همچنین در سنین بزرگسالی و پیری برای مقابله با از دست دادن توده استخوانی ضروری است. تعادل بین میزان دریافت و از دست دادن کلسیم نقش عمده ای در حفظ توده استخوانی دارد. این مطالعه ضمن بررسی میزان دریافت و سطح سرمی کلسیم، ویتامین د و رابطه آنها با هورمون پاراتیرویید و تراکم معدنی استخوان به بررسی رابطه استئوپروز با تغذیه می پردازد. این مطالعه علاوه بر ارائه شناخته دقیق از وضعیت فعلی جامعه می تواند مقادیر لازم از کلسیم و ویتامین د را جهت پیشگیری از استئوپروز توصیه نماید.
جمعیت مورد مطالعه مردان و زنان ۲۰ تا ۷۶ سال ساکن شهر تهران بود که بصورت تصادفی از سطح شهر انتخاب شدند. نمونه گیری خون در فصل زمستان و در محل سکونت افراد مورد مطالعه انجام شد. افراد داوطلب به بخش سنجش تراکم استخوان مرکز تحقیقات غدد دانشگاه تهران که در بیمارستان شریعتی قرار داشت هدایت و پس از اخذ رضایت نامه، پرسشنامه ها تکمیل و معاینات بالینی شامل قد و وزن انجام شد و از نظر تغییر شکل استخوان و تندرنس عضلانی و دفورمیتی در ستون فقرات نیز بررسی شدند.
در مجموع ۸۳۰ نفر در سنین ۲۰ تا ۷۶ سال در این مطالعه شرکت نمودند. از این افراد ۳۹.۲ درصد را مردان و ۶۰.۸ درصد را زنان تشکیل می دادند. میانگین سرمی ویتامین د در مردان پایین تر از زنان بوده است. میزان سرمی کلسیم در مردان بالاتر از زنان بوده است. میزان دریافت کلسیم و ویتامین د در مردان بالاتر از زنان بود. در مدل رگرسیون خطی سن، جنس و هورمون پاراتیروئید در تغییرات ویتامین د سرمی نقش داشته اند. همچنین در آنالیز رگرسیون ارتباط بین استئوپروز و هورمون پاراتیروئید وجود داشته است. ارتباط بین هورمون پاراتیروئید و ویتامین د نیز معنی دار بود. در مجموع کلسیم دریافتی همراه با ویتامین د دریافتی پیشگویی کننده کلسیم سرمی هستند. میان دریافت کلسیم در جامعه مورد بررسی تنها تامین کننده ۵۰ تا ۶۰% و دریافت ویتامین د در حدود ۱۵% نیاز روزانه افراد می باشد. با توجه به ارتباط بین دریافت این مواد با تراکم معدنی استخوان بنظر می رسد تغییر در الگوی مصرف لبنیات و استفاده از برنامه های غنی سازی می تواند راهکار مناسبی برای مقابله با استوپروز باشد.

ابراهیم جوادی
آرش حسین نژاد
علیرضا خلیلی فرد
حسین ادیبی
ژیلا مقبولی
محمدباقر اردشیرلاریجانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی