جداسازی و شناسایی ویروس های عامل ایجاد علایم موزاییک چغندرقند در کرج

از مناطق مختلف چغندرکاری کرج دو ویروس که علایم موزائیک را نشان می دادند جدا و در دو گروه قرار گرفتند، دامنه میزبانی جدایه های گروه اول محدود به گیاهان خانواده اسفناج (Chenopodiaceae) و تاج خروس (Amaranthaceae) بود. عصاره گیاهی حاوی این جدایه ها مربوط به ویروس موزاییک چغندرقند (Beet Mosaic Virus) در آزمایش سرولوژیک نشت متقابل در آگار در برابر آنتی سرم واکنش مثبت نشان داد و در مطالعات میکروسکپ الکترونی پیکره های ویروس به صورت رشته های خمش پذیر به طول ۷۴۰-۷۲۰ نانومتر مشاهده شد. درجه حرارت بی اثر شدن ویروس در مدت ۱۰ دقیقه ۵۵ درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن ۳-۱۰ و پایداری آن در شرایط آزمایشگاه دو روز تعیین گردید. این ویروس توسط شته سبز هلو (Myzus persicae) بعد از یک دقیقه تغذیه از گیاه آلوده با کارائی ۵۳.۳ به گیاهان سالم چغندر انتقال یافت. جدایه های گروه دوم که ار نمونه های چغندرقند مناطق شهریار و کمال آباد جدا گردید، روی لوبیا چشم بلبلی Vigna unquiculat، باقلا Vicia fabae و انواع سلمک Chenopodium spp. لکه های موضعی به صورت نکروتیک ایجاد کرده و در گیاهانی از خانواده کدوئیان(Cucurbitaceae) و بادمجانیان (Solanaceae) سیستمیک شد. در آزمایش سرولوژیک نشت متقابل در آگار در برابر استرین تیپ ویروس موزائیک خیار Cucumber Mosaic Virus واکنش مثبت نشان داد و در مطالعات میکروسکپ الکترونی پیکره های چند وجهی آن به قطر ۳۰-۲۸ نانومتر مشاهده شد. درجه حرارت بی اثر شدن آن در مدت ۱۰ دقیقه ۶۰ درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن ۴-۱۰ و پایداری آن در آزمایشگاه یک روز تعیین گردید. این ویروس بوسیله شته سبز هلو از بوته های آلوده با کارایی ۱۱.۷ درصد به بوته های سالم انتقال یافت.

صادق جلالی
سیدمحمود اخوت
غلام حسین مصباحی
محمد ناصر ارجمند

منبع : پایگاه اطلاعات علمی