پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

زیره، دانه شفابخش


زیره، دانه شفابخش
گیاه گلدار زیره عضوی از خانواده ی ‌Umbelliferou ‌‌ است۳۰ ؛ الی ۶۰ سانتیمتر ارتفاع دارد ، در زمستان کاشته می شود، در بهار شکوفه می دهد و در تابستان محصول آن با دست درو می شود، کشت زیره نیازمند تابستانی گرم و طولانی مدت با دمای روزانه در حدود ‌‌۳۰ ‌درجه ی سانتیگراد می باشد و معمولا” درآب و هوای مدیترانه ای رشد می کند.‌
زیره ی سبز‌)cumin(‌‌ و سیاه‌‌)Caraway(‌‌ در ظاهر شبیه یگدیگرند، البته اگر موشکافانه بررسی کنید متوجه می شوید که زیره ی سبز صاف تر،بلندترو در رنگ روشن تر‌‌ ‌از زیره ی سیاه است.‌
مناطق شرقی مدیترانه و شمال آفریقا زادگاه آن می باشد.ریشه لغت ‌cumin ‌‌ از فرانسه است که این لغت در زبان فرانسه هم قرض گرفته شده از لغت عربی ‌Kammon‌ می باشد، عربها نیز این لغت را از لغت اسپانیایی ‌comino‌ گرفته اند.‌
سابقا” ایران درتهیه زیره نقش عمده ای داشت؛ اما اخیرا” هند ،سری لانکا، سوریه، پاکستان و ترکیه منابع مهم پرورش این گیاه به حساب می آیند. در کاوش های باستانی در شهر سوخته زابل مشخص شده است که مردم آن در پنج هزار سال پیش زیره سیاه را می شناختند.‌
● خاصیت دارویی زیره
دانه ی زیره ی سیاه که ‌Nigella Sativa‌ از دیگر نامهای آن است ،یکی ازبنام ترین دانه های دارویی در تاریخ است.زیره سیاه برای درمان رنج وسیعی از بیماریها و اختلالات استفاده می شود.یک پزشک یونانی معروفبعد از استفاده زیره جهت درمان دندان درد و سردردگفت:”زیره سیاه هر دردی بجز مرگ را می تواند درمان کند. “‌
زیره به دلیل دارا بودن بیش از ۱۰۰ ترکیب دارویی می تواند در دمان بیماری های بسیاری موثر واقع شود.اگرچه امروزه فقط به عنوان یک درمان خانگی از آن استفاده می شود.اسید چرب، آمینو،فیبر،پتاسیم ،سدیم، آهن و کلسیم، تعدادی از این ترکیبات هستند. اسید چرب مورد نیاز انسان توسط بدن ساخته نمی شود بلکه باید با استفاده از مواد غذایی مناسب این اسید را برای بدن فراهم کنیم.می توانید اسید چرب مورد نیاز بدنتان را با خوردن زیره سیاه بدست آورید.‌
نتایج بدست آمده از تحقیقات دانشمندان حاکی از آن است که زیره سیاه بدلیل داشتن خاصیت آنتی هیستامینی می تواند در رفع اختلالات مربوط به آسم و برونشیت ، ‌Arthritis‌ (ورم مفاصل)،ناراحتی های گوارشی (نفخ-سوی هاضمه و تقویت معده) تاثیر به سزایی داشته و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.در چنین مواردی بیمار باید به مدت ۶ ماه و حتی بیشتر از آن استفاده کند.با توجه به موارد ذکر شده عجیب نیست که از زیره به عنوان یکی داروی شگفت انگیز در تاریخ پزشکی نام برده می شود.روغن زیره نوع دیگری از مکمل های غذایی معروف است ،برای بدست آوردن روغن زیره آن را سرد می کنند وسپس در با دستگاه فشار می دهند تا روغن آن گرفته شود.روغن زیره ی سیاه برای درمان ناراحتی های پوستی از قبیل خشکی پوست،اگزما و صدف موثر است.میزان مصرف پیشنهادی در این موارد یک قاشق چای خوری بهمرا ه غذا می باشد.‌
● یک نکته مهم :
محققان هندی در تحققیقات خود دریافتند که زیره ی سبز خاصیت ضد سرطانی دارد. آنها در یکی از تحققیات خود متوجه شدند که زیره سبز فعالیت شیمیایی بدن را ، برا ی از بین بردن سموم افزایش داده و با این کار بدن را در مقابل انواع خاصی از سرطان ها حفاظت می‌کند.تحققیات انجام شده در انیستیتو سرطان هندAdyar, Madras(‌‌) نشانگر آن است که زیره سبز قادر به جلوگیر ی از تخریب۸۳ % کروموزم ها شده که منشاء این تخریب عموما” سرطانها ی قدرتمند می باشد. زیره سیاه نیز با داشتن ‌Carotene‌ می تواند از بروز سرطان جلوگیری کند.Carotene ‌‌‌در کبد به ویتامین A‌ ‌تبدیل شده و برای جلوگیری از سرطان مفید است. ‌
زیره ی سبز اشتها آور،ضد نفخ و اسهال ومحرک است و به دلیل شیر افزا بودن وخاصیت ضد تهوع برای بانوان باردار توصیه می شود.
● ‌باورهای قومی
▪ خرافه پرستان در قرون وسطی معتقد بودند که زیره مانع از سرگردان شدن کودکان و عشاق میشود، همینطور معتقد بودند زندگی شادی در انتظار عروس و دامادی است که در جشن عروسی خود زیره به‌همراه داشته باشند!!
▪ زیره حل شده در شیر داغ برای درمان سرما خوردگی های جزئی موثر است.
در سری لانکا زیره را تفت داده و بعد در آب میجوشانند و به این ترتیب نوعی چای تهیه می کنند که برای درمان دل درد حاد استفاده می شود.‌
● نیم نگاهی به گذشته
مصری ها زیره ی سبز را ۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح استفاده می کردند.رومی ها زیره ی سبز را به عنوان جایگزینی برای فلفل استفاده می کردند .جالب اینجاست که نام مستعار امپراطور روم، آنتونیوس پیوس cumin splitter(‌‌) به معنی شکاف دهنده زیره آن هم از نوع سبزش بود.چرا که او برای به ثمر رسیدن پروژه های اجتماعی، در زندگی شخصی خود بسیار مقتصد و صرفه جو بود.‌
● زیره و آشپزخانه
آلما نی ها زیره ی سبز را به‌همراه کلم رنده شده و آب پزاستفاده می کنند،هلندی ها و سوئدی ها به عنوان طعم دهنده به پنیر،کیک و نان اضافه می کنند.آشپزهای غربی آن را با ادویه جات دیگری مخلوط کرده و برای طعم دار کردن پای میوه ، کلوچه‌،تخم مرغ، ماهی ،سالاد و خوراک گوشت استفاده می کنند ؛آنان که حرفه ای تر اند برای از بین بردن تلخی زیره ،قبل از مصرف آن را کمی تفت می دهند.در کشورمان ایران زیره را به‌همراه چای دم کرده و می نوشند ،همینطور به عنوان چاشنی در غذا نیز استفاده می کنند.‌
با این توضیحات شاید بد نباشد که ذائقه ی خود را به عطر و طعم این دانه ی شفا بخش عادت دهیم.‌
ترجمه:سپیده مهد لو
منبع : روزنامه رسالت


همچنین مشاهده کنید