سی ام تیرماه ۱۳۳۱ روزی فراموش ناشدنی در مبارزات ایرانیان

۵۶ سال پیش در چنین روزی (سی ام تیرماه سال ۱۳۳۱) تهران و شهرهای دیگر وطن صحنه تظاهراتی وسیع تر و خونین تر از چهار روز پیش از آن بود و این تظاهرات پنج روزه پرتلفات که به نظر نمی رسید بدون پیروزی پایان یافتنی باشد، در این روز بالاخره شاه را مجبور کرد که شرایط دکتر محمد مصدق را بپذیرد و از او بخواهد که بار دیگر ریاست دولت را بر عهده گیرد. شاه از ترس مردم که پی به عزم و نیروی آنان در تظاهرات پنج روزه برده بود، این بار همچنین حاضر شد که وزارت جنگ را هم به دکتر مصدق بسپارد. در مجلس، هنگام اخذ رای اعتماد مجدد به دکتر مصدق، تنها سه نماینده رای موافق ندادند.دکتر مصدق به عنوان اعتراض به مداخلات شاه در امور اجرایی، از ریاست دولت کناره گیری کرده بود و شاه احمد قوام (قوام السلطنه) را مامور تشکیل کابینه ساخته بود که مردم به پشتیبانی از دکتر مصدق به خیابان ها ریختند و تا بازگرداندن وی به ریاست دولت از پای ننشستند. دکتر مصدق تاکید داشت که نظام حکومتی ایران مشروطه پارلمانی است و شاه قانوناً حق مداخله در امور اجرایی (دولت) را ندارد، زیرا انتخاب و عزل رئیس دولت از اختیارات مجلس (نمایندگان ملت) است.آیت الله کاشانی قوام السلطنه را مردی خائن، ظالم، مستبد و عامل بیگانه خوانده بود و اعلام کرده بود که نباید اجازه داده شود بار دیگر در ایران کسانی بر سر کارآیند که عامل بیگانه باشند و خیانت کنند. وی انتصاب قوام السلطنه را یک توطئه امپریالیستی خوانده بود. رجال میهن دوست دیگر انتصاب قوام السلطنه را دهن کجی شاه به ملت اعلام کرده بودند زیرا که مردم احمد قوام را عامل لندن می پنداشتند که ایرانیان در حال مبارزه یی بی امان با این استعمارگر بودند که به خاطر منافع منطقه یی اش وطنشان را کوچک تر کرده و از رشد آن به انحای مختلف و ازجمله کمک به انتصاب عواملش جلوگیری کرده بود.
حقوقدانان نیز انتصاب قوام السلطنه را ناقض اصول قانون اساسی اعلام کرده بودند. دکتر مصدق با صدور اعلامیه یی «سی ام تیر» را در تاریخ مبارزات، روزی فراموش نشدنی خواند، که ایرانیان یکدل و یک زبان بر ضد توطئه و تحریکات خارجی به پاخاستند و پیروز شدند. در این اعلامیه آمده بود؛ من (مصدق) به جرات می گویم که استقلال وطن از دست رفته بود که شما با رشادت خود آن را نجات دادید و نگه داشتید. مصدق در اعلامیه اش آرزو کرده بود که او هم مانند قربانیان تظاهرات پنج روزه، در راه وطن جان بدهد.
● جامعه امریکا و سیاهپوستان- رفتار ۷۱ سال پیش و نگاه امروز
اگر تاریخ نسبتاً کوتاه ایالات متحده را مرور کنیم، در بیستم ژوئیه ۱۹۳۷ (سی ام تیرماه ۷۱ سال پیش) در شهر تالهاسی حاکم نشین ایالت فلوریدا، یک رویداد موسوم به «لینچینگ» را می بینیم که در مورد سیاهپوستان، موارد مشابه متعدد داشته است. بیستم ژوئیه آن سال، یک پلیس فلوریدا در شهر تالهاسی (در آن زمان ۱۵۰ هزار نفری) با چاقو مورد حمله قرار می گیرد و مجروح می شود. سفیدپوستان شهر دو مرد سیاهپوست را که متهم به چاقو زدن این پاسبان شده بودند دستگیر و خودشان آنان را محکوم به اعدام می کنند و به دار می زنند که این عمل را «لینچینگ یعنی اعدام فرد توسط جمعیت (ماب)، بدون محاکمه در دادگاه و اثبات جرم» می نامند. ۷۱ سال پس از لینچینگ آن دو سیاهپوست، سیستم عملاً دوحزبی ایالات متحده و روش خاص این دو حزب در تعیین نامزد و تلقین رسانه ها (،) که در امریکا روش ویژه خود را دارند یک سیاهپوست را نامزد حزب بزرگ تر برای انتخابات آبان ماه امسال ریاست جمهوری کرده است. تاریخ تمرین دموکراسی در ایالات متحده در قرن بیستم و به ویژه پس از پیدایش رادیو، سپس تلویزیون و اینک پیام های آنلاین نقش تبلیغات در پیشبرد نامزدها را به عنوان «عامل موثر» ثابت کرده است به گونه یی که می توان گفت اصحاب رسانه ها با بزرگ کردن یک نامزد و کوبیدن نامزد یا نامزدهای دیگر (رقبا) تا حدی زیاد تعیین نتیجه انتخابات را به دست دارند و بسیاری از واجدان شرایط رای دادن چون این را می دانند به خود زحمت مشارکت نمی دهند. «پول» عامل دیگر برای پیروزی در انتخابات امریکا است که دیگران طبق منافع شان به حساب مبارزات انتخاباتی هر نامزد (کمپین) می ریزند و نامزدها با این پول به شبکه های تلویزیونی آگهی تبلیغ برای خود و نفی رقیب می دهند، پوستر درست می کنند، مجالس سخنرانی ترتیب می دهند، هواپیمای دربست برای مسافرت به این گوشه و آن گوشه کرایه می کنند، کارشناس روابط عمومی، مبلغ، نطق نویس، مشاور و... به استخدام درمی آورند و... بنابراین نامزدی که پول کمتر به دست آورد هرقدر که شایسته تر باشد شانسی نخواهد داشت.
رئیس جمهور در امریکا دارای اختیارات زیاد است و بنابراین آینده کشور را رقم می زند. اصحاب نظر مشکل جاری اقتصاد، بی مهری جهانیان و گرفتار آمدن امریکا در دو جنگ (فعلاً محدود) را نتیجه سیاست های رئیس جمهور فعلی در هشت سال گذشته می دانند و می گویند باید منتظر شد و دید که آیا امریکاییان متوجه این واقعیت شده اند و در انتخابات نوامبر ۲۰۰۸ چشم خود را باز خواهند کرد، یا نه. طبق نتایج نظرسنجی های ژوئیه ۲۰۰۸ هفتاد و چند درصد امریکاییان با سیاست های جرج دبلیو بوش موافقت نداشتند و از این لحاظ، وی یکی از چهار رئیس جمهور کم طرفدار ایالات متحده و در ردیف ترومن، نیکسون و کارتر است ولی اصحاب نظر می گویند گروهی از امریکاییان چنان گرفتار مشغله و کارهای روزمره خود هستند که فرصت تفکر و حدس زنی درباره نتایج رایی را که خواهند داد، نخواهند داشت. به باور این آگاهان، پاره یی از امریکاییان هم نمی خواهند اوقاتی را که می توانند در آن سرگرم تفریح باشند و خوش بگذرانند صرف خوردن غم انتخابات کنند و بعضی از آنان هم انتخابات را یک کار حرفه یی و در دست دلال ها و کورپوریشن های بزرگ (اصحاب پول، نفوذ و وسایل تبلیغ) می دانند و خود را ناراحت آن نمی کنند. به همین سبب(طبق برخی گزارش ها) سران برخی از کشورها از هم اکنون سرگرم یافتن مشاورانی برای خود شده اند که با روانشناسی و رفتار سیاهپوستان امریکایی و فرهنگ آنان آشنا باشند و این افراد از میان کسانی انتخاب خواهند شد که یا در دانشگاه های سیاهپوستی امریکا تحصیل یا با سیاهپوستان این کشور زندگی کرده و معاشرت وسیع داشته اند.
در این میان اندیشمندانی هم هستند که با تاکید می گویند در پی پیدایش رسانه های صوتی و تصویری و اینترنت که در افکار دارای نفوذ بسیار هستند، دموکراسی در همه جا از مسیر خود خارج شده و به اسارت درآمده است و برای بازگشت بشر به حکومت مطلوب که در شأن و حق او است، باید روش ها و راه های وصول به دموکراسی «دوباره نویسی» شود و برای آن احیاناً یک سازمان نظارت و رسیدگی جهانی خارج از چارچوب دولتی و دارای قدرت اجرایی به وجود آید.

نوشیروان کیهانی زاده
www.iranianshistoryonthisday.com

منبع : روزنامه اعتماد