فقط خانمها بخوانند

مرد خسته و گرسنه از راه می رسد. روز خوبی را پشت سر نگذاشته است سر و کله زدن با ارباب رجوع، مورد مؤاخذه قرار گرفتن از طرف مافوق، برگشت خوردن چک و سفته، ترافیک و راه بندان خیابانها همه و همه دست به دست هم داده و حسابی اعصابش را به هم ریخته است، با این اوصاف وقتی وارد منزل می شود، انتظار دارد غذا آماده باشد و همسرش با روی خوش از او استقبال کند تا خستگی ناشی از یک روز پرکار و پراسترس از تنش بیرون برود، اما برخلاف انتظار می بیند بوی غذای سوخته فضای خانه را پر کرده و همسرش با ناراحتی از این طرف آشپزخانه به آن طرف می رود و زیر لب غرغر می کند: «از صبح برق نداشتیم، این بچه هم که یک لحظه آروم نمی گیره فکر می کنم سرماخورده، شب باید ببریمش دکتر... یک دقیقه غافل شدم غذا ته گرفت. دست تنها چه کار کنم؟ تو هم که وقتی خونه هستی یا می خوابی یا روزنامه می خونی، یا تلویزیون تماشا می کنی. دیگه خسته شدم».
در این هنگام اعصاب مرد حسابی تحریک می شود و سر همسرش داد می کشد که «بسه دیگه چقدر غر می زنی؟ مگه از صبح تا حالا چکار کردی که خسته شدی؟ همسرش که انتظار ندارد این گونه مورد بی مهری قرار بگیرد متقابلاً شروع می کند به بحث و جدل و سرانجام ماجرا به قهر و گریه و زاری و یا زد و خورد ختم می شود. زیرا هیچ کدام یاد نگرفته اند که در مقابل خشم یکدیگر چگونه رفتار کنند.راستی شما در مقابل خشم همسرتان چه واکنشی نشان می دهید؟
● من سکوت می کنم!
▪ زینب ق- خانه دار می گوید:شوهر من ذاتاً عصبانی است و خیلی زود خشمگین می شود. وقتی می بینم او عصبانی و خشمگین است سکوت می کنم. ناراحتی هایش را که بیرون ریخت و آرام شد با کمال خونسردی و آرامش از او می پرسم: تمام شد؟ حالا بدون عصبانیت تعریف کن ببینم چه اتفاقی افتاده که اینطور ناراحت شده ای؟ و به این ترتیب او را به عذرخواهی وادار می کنم!
▪ این یکی قهر می کند
فاطمه- چ نیز در مقابل خشم و عصبانیت شوهرش ساکت می ماند اما پس از آن تا چند روز قهر می کند که البته به قول خودش این راه حل زیاد مناسبی نیست، چون در این میان بچه ها لطمه می خورند.
▪ و این یکی هم او را تنها می گذارد!
اما مژگان الف- به گونه عجیبی با خشم شوهرش مقابله می کند. او می گوید: وقتی شوهرم عصبانی می شود من بلافاصله او را تنها می گذارم مثلاً به اتاقی پناه می برم و در را به روی خودم می بندم، او چند دقیقه ای داد و بیداد می کند و بعد ساکت می شود. من هم کمی دیگر صبر می کنم سپس مثل اینکه هیچ اتفاقی نیفتاده از اتاق خارج می شوم و ضمن انجام کارهای روزمره از او می پرسم به چیزی احتیاج ندارد؟ معمولاً در این قبیل مواقع او خودش سر صحبت را باز می کند و در مورد عصبانیت و خشمش توضیح می دهد. بدین گونه ماجرا به خیر و خوبی تمام می شود.
● روان شناسان چه می گویند؟
علی صداقتی راد، روان شناس و مشاور، در این مورد به گزارشگر ما می گوید: نگرش زن و مرد به یکدیگر باید نگرش مناسب و جالب و قابل قبولی باشد چون اساس زندگی مشترک آنان طرز تفکری است که نسبت به یکدیگر دارند.
به اعتقاد این روان شناس زن و شوهر مثل دو جیب یک کت می مانند که از هر کدام پول برداری یا در هر کدام پول بگذاری فرقی نمی کند.
وی می گوید: به عنوان مثال مرد صبح زود از خواب برمی خیزد، ولی زن بیدار نمی شود و برای او صبحانه درست نمی کند مرد می گوید اشکالی ندارد، خانم دو ساعت بیشتر می خوابد وقتی بیدار شد با انرژی بیشتر به کارهای منزل می پردازد و با بچه های من بهتر رفتار می کند و ظهر هم که به خانه برمی گردم با روی خوش و ظاهر مرتب از من پذیرایی می کند. حالا اگر صبح که از خواب برمی خیزد همسرش برای او صبحانه درست کند، مرد با انرژی بیشتر سر کار می رود و با انرژی بیشتر کار می کند و با روحیه بهتری به منزل بر می گردد پس فرقی نمی کند زن و شوهر در سود و زیان هم شریک هستند و باید نگرش آنان نسبت به هم این گونه باشد، چون در دنیا هیچ فردی به اندازه همسر در زندگی ما تأثیر ندارد. ما پدر و مادر داریم، ولی تأثیرشان بعد از ازدواج به شدت پایین می آید و آن آرامشی را که ما در کنار همسر به دست می آوریم در کنار هیچ کس دیگر نمی توانیم احساس کنیم.
صداقتی سپس به قرآن استناد کرده، در ادامه می افزاید: قرآن کریم نیز بر این نکته تأکید دارد مثلاً در آیه ای می فرماید: «ما شب را برای آرامش آفریدیم» و یا «با ذکر خدا دلها آرامش پیدا می کند» ولی وقتی به آرامشی که در کنار همسر به دست می آید اشاره می کند، سه مرتبه تأکید دارد و می فرماید: «به تحقیق، به تحقیق، به تحقیق آفریدیم از جنس خودتان همسرانی که به وسیله آنها آرامش پیدا کنید».
پس اگر طرز تفکر ما این باشد که باید هم چنین باشد، آن آرامشی که طالب آن هستیم در خانواده و در کنار همسرمان ایجاد می شود و اصل جلوگیری از خشم چه برای زن و چه برای مرد داشتن چنین نگرشی است.
وی می گوید: عامل بعدی که می تواند خشم مرد را کنترل کند، بالا بردن آستانه تحمل است. صداقتی در این مورد بنزین- نفت و گازوییل را مثال می زند و می افزاید: بنزین آستانه تحمل پایینی دارد، به طوری که با یک جرقه مشتعل می شود و بیشترین آسیب را نیز به خودش می زند. نفت هم آستانه تحمل متوسطی دارد باید کبریت را بکشیم، چند دقیقه نگه داریم تا مشتعل شود ولی گازوییل آستانه تحملش خیلی بالاتر است باید پارچه ای را سرچوب ببندیم بعد آن را با گازوییل آغشته کنیم سپس کبریت بکشیم و چند دقیقه دیگر تأمل کنیم تا مشتعل شود، وقتی هم مشتعل شد خطرش برای خودش کمتر است.
از این مثال نتیجه می گیریم که وقتی مرد عصبانی می شود اگر خانم میزان تحملش را بالا ببرد و ساکت بماند، خشم و هیجان شوهرش فروکش می کند آنگاه قوه تعقلش به کار می افتد و به او کمک می کند تا درست بیندیشد و به او بگوید: «داد نزن، همسرت ناراحت می شود، بچه ها غصه می خورند و مضطرب و نگران می شوند» بدین ترتیب خشمش را کنترل می کند.
برای دستیابی به این مهارت بهترین روش این است که هر موقع همسرتان عصبانی و ناراحت می شود، شما از یک تا ده با تصور شکل عدد شروع به شمارش کنید و تا به عدد ۱۰ نرسیدید، هیچ گونه واکنشی نشان ندهید. این تمرین را به مدت دو ماه انجام دهید آستانه تحملتان بالا می رود و می توانید با آرامش با شوهرتان برخورد کنید.
توصیه بعدی این است که وقتی همسرتان تند برخورد می کند شما ملایم باشید چون خشم هم یک قسمت از عواطف انسان است منتها عواطفی که سنگین است، پس شما باید دنبال یک سری عواطف نرم و ملایم بروید مثلاً آرام صحبت کنید و کلمات قشنگ به کار ببرید. یک استکان چای جلوی همسرتان بگذارید یا یک لیوان شربت به دستش بدهید، این روش باعث می شود که به سرعت خشم شوهرتان پایین بیاید. مثل اینکه یک نفر خود را آماده جنگ کرده باشد، ولی ببیند طرف پرچم سفید دست گرفته و آن را تکان می دهد یعنی من نمی خواهم بجنگم او حتی اگر جنگ را هم آغاز کرده باشد، وقتی ببیند طرف باز هم پرچم سفید را تکان می دهد بالاخره از رو می رود و جلوی خشمش را می گیرد.
همین روان شناس، صبر را نیز راه حل مناسبی می داند و می افزاید: یکی از اصول داشتن بهداشت روانی سالم صبر است. به اعتقاد وی، هر چه صبر ما بیشتر باشد به همان نسبت در این زمینه موفق تریم. خیلی وقتها ما صبر نمی کنیم طرف حرفش را تمام کند. شاید می خواهد آخر صحبتش سؤالی از ما بپرسد هدفش این نیست که به ما تحکم کند و دستور بدهد، ولی ما برداشت غلط می کنیم اصلاً شاید از اجتماع به خشم آمده یا از دست رئیسش ناراحت است. این حق انسانهاست که گاهی خشمگین و ناراحت باشند. در چنین مواردی همسر باید اجازه بدهد طرف مقابل احساسات خود را بروز دهد.
مسأله مهم دیگر اینکه گاهی ما خودمان زمینه بروز خشم را در همسرمان ایجاد می کنیم مثلاً وقتی وارد منزل می شود شروع به گله و شکایت می کنیم، در حالی که او در آن لحظه حوصله شنیدن هیچ چیزی را ندارد، خودش ناراحت و خسته است و این سیگنال های منفی نیز اعصابش را تحریک می کند و موجب می شود خشمش را بیرون بریزد.
توصیه بعدی این است که وقتی همسرمان ناراحت و خشمگین است، به هیچ وجه نباید با او بحث کنیم، بلکه بهتر است با بیان جملاتی محبت آمیز خشم او را کنترل کنیم، مثل این جملات: راستی مامانت تلفن زد حالش خوب بود. یا خواهرت را دیدم خیلی خوشحال شدم و اگر او مایل به بحث کردن است ما باید تا می توانیم کوتاه جواب بدهیم و بحث را طولانی نکنیم، چون عاقبت بحث کردن در این قبیل موارد زد و خورد و قهر است و در نتیجه بین زن و شوهر فاصله ایجاد می شود و هر چه این فاصله بیشتر شود، زن و مرد را از همدیگر دورتر و به چیزهای دیگر نزدیک می کند.
مورد دیگر که خشم را تشدید می کند، داشتن توقعات زیاد است. ما اگر بخواهیم روان سالمی داشته باشیم، باید تا جایی که امکان دارد سطح توقعاتمان را پایین بیاوریم، زیرا هر چه کم توقع تر باشیم، بین ما و همسرمان اختلاف کمتر پیش می آید.
صداقتی راد در پایان دو کلید طلایی به خانم ها ارایه می دهد:
ـ کلید اول اینکه تحملشان را بالا ببرند
ـ کلید دوم توقعشان را پایین بیاورند
و معتقد است داشتن این دو کلید طلایی درهای سعادت و آرامش را به روی زن و شوهرها باز می کند.

خجسته ناطق

منبع : روزنامه قدس