ارزیابی تاثیر عوامل مختلف بر وقوع جدا شدگی مجدد شبکیه بعد از جراحی ترمیم جدا شدگی شبکیه با استفاده از مدل بقای رگرسیونی ویبل جاودان

● هدف:
تعیین تاثیر عوامل مختلف بر رخداد جدا شدگی مجدد شبکیه با استفاده از مدل بقای رگرسیونی ویبل جاودان (Eternal Weibull Regression Analysis) بعد از جراحی ترمیم جدا شدگی شبکیه در بیماران دارای سابقه جراحی آب مروارید.
‌● روش پژوهش:
در یک مطالعه که به صورت کار آزمایی بالینی چند مرکزی بر روی بیماران دارای سابقه جراحی آب مروارید و دچار جدا شدگی شبکیه (RD) انجام شد؛ بیماران به طور تصادفی به یکی از دو روش ویترکتومی اولیه و با کل صلبیه و طبق برنامه تعیین شده، تحت عمل جراحی قرار گرفتند. بیماران در فواصل یک هفته و ۱، ۲، ۴ و ۶ ماه پس از عمل پی گیری شدند و از نظر RD مجدد مورد بررسی قرار گرفتند. از آن جا که انتظار می رود تعدادی از موارد، در فاصله ای نه چندان دور، دچار RD مجدد شوند و عده ای هرگز دچار این عارضه نگردند، از مدل پارامتری ویبل اصلاح شده استفاده شد. مدل فوق در حالت ساده (در غیاب متغیر های مستقل) و در حالت رگرسیونی (در حضور متغیرهای مستقل) با توجه به این نسبت، اصلاح شد و با مدل اصلاح نشده مورد مقایسه قرار گرفت. متغیرهای مورد بررسی شامل سن، جنس، نوع جراحی RD، وسعت RD، گیر افتادن زجاجیه داخل زخم آب مروارید و استحاله نزدیک بینی بودند.
● یافته ها:
بر آورد میانگین زمان بقای چسبندگی شبکیه برای مدل اصلاح نشده تقریبا ۲۹۲۰ روز محاسبه شد که نشان دهنده ماهیت جاودان داده های فوق است. با نادیده گرفتن فرض وجود نسبت همیشه جاودان، متوسط زمان رخداد RD مجدد در کسانی که انتظار این رخداد در آنها می رفت؛ حدود ۲۹۰۰ روز بود ولی با در نظر گرفتن نسبت همیشه جاودان، بر آورد میانگین زمان رخداد، ۴۳.۰۶ روز محاسبه شد. در غیاب متغیرهای مستقل، برآورد نسبت همیشه جاودان ۰.۷۳ به دست آمد. ضرایب مدل نهایی نشان دادند که احتمال RD مجدد در مردان نسبت به زنان، ۷۶ درصد بیش تر است. در عین حال، این خطر در افراد دچار استحاله نزدیک بینی، ۴ برابر بالاتر بود. در مدل اصلاح نشده نیز خطر RD مجدد در مردان ۲.۶ برابر بیش تر از زنان بود که در مقایسه با مدل اصلاح شده، خطر بالاتری است. در عین حال، خطر RD مجدد در افراد دارای استحاله نزدیک بینی، ۲.۷ برابر بیش تر بود که این خطر در مقایسه با مدل اصلاح شده کم تر است. همچنین متغیر گیر افتادگی زجاجیه در زخم جراحی، در مدل اصلاح نشده دارای نقش موثری است؛ در حالی که در مدل اصلاح شده، می تواند از مدل کنار گذاشته شود. در نهایت، برای نتیجه گیری نهایی و این که استفاده از کدام مدل، برازش بهتری به دست می دهد؛ دو مدل نهایی در حالت اصلاح شده و اصلاح نشده، توسط نسبت درست نمایی (likelihood ratio) مقایسه شدند که نتیجه این مقایسه حاکی از برازش بسیار بهتر مدل اصلاح شده بود. (p<۰.۰۰۱).
● نتیجه گیری:
در شرایطی که انتظار می رود در طول زمان کافی، مواردی دچار پیامد مورد نظر بشوند و مواردی هرگز دچار آن پیامد نگردند؛ استفاده از مدل اصلاح شده تحلیل بقای رگرسیونی ویبل جاودان ارجح است.

بنفشه گلستان
کیت رنولز
کاظم محمد
حمید احمدیه
سیامک مرادیان

منبع : پایگاه اطلاعات علمی