جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


توسعه نیافتگی بیمه در ایران


توسعه نیافتگی بیمه در ایران
دلایل متعددی می توان برشمرد که چرا ما در بخش بیمه که کلمه صنعت نیز به آن اضافه شده در مقایسه با سایر بخش های اقتصادی و کشورهایی که در ردیف آنها قرار داریم، پیشرفت نکرده ایم تا جایی که کشورهایی نظیر هندوستان و پاکستان نیز از ما پیشی گرفته اند. برای این موضوع دلایل متعددی می توان برای آن برشمرد. اولین و مهم ترین بحث آن است که بیمه فروختنی است. کسی برای خرید بیمه مراجعه نمی کند.
آیا ما قادر بوده ایم که فروشندگان حرفه ای که خود نیز آشنا به موضوع بیمه باشند به عنوان فروشنده تربیت کنیم. بازار بیمه ما بیش از دو دهه در انحصار چند شرکت دولتی بوده که تعداد آنها از انگشتان یک دست تجاوز نمی کردند، در حالی که امروزه در دنیا به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت حضور یک شرکت بیمه توجیه پذیر است. در قالب انحصار دولتی شرکت های بیمه ما به شدت درگیر روزمرگی بودند و اداره پورتفوی را می نمودند. بیش از ۵۰ درصد آن اتومبیل بوده است که آن هم از خلاقیت، نوآوری و تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر که بتواند انواع محصولات مورد نیاز جامعه را تأمین کند به دور بوده است. ما جمعیت جوانی داریم. جوانان نیازهایشان با افراد سالمند متفاوت است. انواع بیمه های مورد نیاز جوانان که بیشتر از جنس بیمه های عمر پس اندازی و یا سرمایه گذاری است دردهک های مختلف درآمدی به این عزیزان عرضه نکردیم. اکثریت فروشندگان بیمه اعم از بازاریابان، نمایندگان و کارگزاران بیمه که قشر زحمتکش و در حقیقت صف خط مقدم جبهه فروش بیمه را تشکیل می دهند آموزش های لازم و مکمل را ندیده اند. تحول در صنعت بیمه بدون در اختیار داشتن فروشندگان حرفه ای و عرضه انواع محصولات مورد نیاز دهک های مختلف درآمدی امکان پذیر نیست. بیمه یک رشته بازرگانی خصلتاً طولانی مدت است. از نوع اجتماعی آن حمایتی است و در نوع بازرگانی آن نیز جنبه تعاونی آن غلبه دارد. به همین دلیل سرمایه گذاری و سود شرکت های بیمه را ارگان نظارتی و کنترلی که در ایران بیمه مرکزی ایران است کنترل و نرخ های بیمه را متناسب با آن جهت تعدیل به شورای عالی بیمه پیشنهاد می نماید. از چند سال پیش که شرکت های بیمه خصوصی وارد عرصه فعالیت بیمه در ایران شده اند انتظار تحول و فراگیر شدن تدریجی بیمه در بین اقشار جامعه انتظار زیادی نیست.
اصل ۲۹ قانون اساسی نیز ارائه رفاه و بیمه ای مورد نیاز جامعه را جزو وظایف اصلی دولت جمهوری اسلامی ایران قرار داده است که باید زمینه و بسترهای لازم را فراهم نماید. اخیراً ریاست محترم جمهور ۱۰ محور را به عنوان برنامه تحول صنعت بیمه به وزیر محترم اقتصاد و دارایی جهت ارائه راهکارهای اجرایی ابلاغ فرمودند. فضای رقابتی به تدریج احساس می شود و انتظار مردم از بیمه نیز بیشتر شده است. بنابراین درفضای رقابتی جدید چگونه باید انتظارات به حق مردم را برآورده ساخت. محورهای زیر از جمله مواردی هستند که باید مورد توجه و عنایت قرار گیرند:
۱) بستر سازی فرهنگی و آشنا کردن آحاد مختلف جامعه با انواع پوشش های مورد نیاز جامعه. اگرچه از نظر کلی بیمه خدمتگزار اقتصاد است، بالطبع خدمتگزار مردم است ولی از طرف دیگر اولویتی در سبد هزینه های خانواده ها ندارد. اولویت با غذا، پوشاک، مسکن، بهداشت و تحصیل است. بیمه در اولویت بعدی است. بیمه باید برای تامین هزینه تحصیل، ازدواج و سرمایه برای کار خانواده ها راهکار و پوشش های لازم را در غالب انواع بیمه های عمر پس اندازی و سرمایه گذاری طرح ارائه دهد.
۲) تبلیغات مناسب با باورها و اعتقادات مردم از طریق رسانه های گروهی برای معرفی پوشش های بیمه ای انجام شود.
۳) فروشندگان حرفه ای توسط شرکت های بیمه گزینش و تربیت شوند و جهت فروش حرفه ای با برنامه فعالیت نمایند. ایجاد شبکه فروش حرفه ای و ارائه خدمات بعد از فروش امروزه در دنیا پاسخ مناسب داده، ما نیز باید از این تجربیات کمک بگیریم.
جوانان بسیار مستعد و خلاق برای فروش انواع بیمه های جدید در جامعه داریم که کافی است آنها را برای فروش بیمه آموزش و سازماندهی کنیم و کلاس های هماهنگی به طور مستمر و رفع ضعف و مشکلات آنها داشته باشیم.
۴) ایجاد بانک اطلاعات جامع برای صنعت بیمه در حال گذار و تحول ما لازم است. بیمه مرکزی ایران لازم است همت گماشته و این کار نیمه تمام را به پایان ببرد تا تحولات مورد نیاز جامعه ، به طور مرتب مورد بحث و بررسی و ارزیابی قرار گرفته، نقاط ضعف و قوت آن شناسایی شود.
۵) تأسیس شرکت یا شرکت های بیمه تخصصی به خصوص در بیمه های عمر ضروری است، زیرا سهم بیمه های عمر در بیمه های بازرگانی بسیار اندک است و به ۱۰ درصد نیز نمی رسد، در حالی که در برخی از کشورهای توسعه یافته تا ۶۰ درصد از سهم بازار از آن بیمه های عمر است که ذخایر ریاضی عظیمی نیز برای سرمایه گذاری در سایر بخش های اقتصادی فراهم می کند که هم اشتغالزا و هم کمک مؤثری در راستای تحقق اهداف اقتصادی دولت می باشد.
۶) در نهایت این که هیچ تحولی در اقتصاد بدون داشتن نیروی انسانی متخصص و ماهر قابل اجرا نیست. در بیمه این نقش بسیار پر رنگ است. اصولاً بیمه بر سرمایه ارجح است نه این که سرمایه مهم نیست ولی شرکت بیمه منابع مالی خود را با صدور اولین بیمه نامه و تشکیل ذخایر تقویت می کند و این ذخایر منابع مالی انباشته ای است که سرمایه گذاری می شود ولی از آن مهم تر تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر است که باید شرکت بیمه را به عنوان یک سازمان فنی و اقتصادی اداره کنند و آنرا تبدیل به سازمان اداری ننمایند. بازار بیمه به شدت به نیروی انسانی متخصص نیازمند است که هر چه سریع تر باید گام های اساسی در این خصوص برداشته شود.
دکتر آیت کریمی
مهدی هاشمی
http://farhangebimeh.blogfa.com


همچنین مشاهده کنید