بررسی اثر pH و غلظت نمک به صورت منفرد و توام بر رشد گونه های بروسلا با استفاده از روش پلیت گرادیان

● زمینه و اهداف:
بروسلاها از جمله مهمترین باکتری های بیماریزای انسانی و حیوانی به شمار می روند که عمدتا از طریق فرآورده های لبنی آلوده به انسان منتقل می شوند. از این رو، بهداشت مواد غذایی نقش مهمی در کنترل بروسلوز ایفا می کند. در کشور ما پنیر که هنوز در بسیاری از مناطق به صورت سنتی تهیه می شود، یکی از عمده ترین منابع آلودگی است. استفاده از نمک و اسید برای نگهداری بعضی از مواد غذایی از جمله پنیر سابقه دیرینه دارد ولی میزان اثر این عوامل علی الخصوص به صورت توام تاکنون بر روی بروسلاها ارزیابی نشده ‌اما مطالعات مشابهی با استفاده از روش پلیت گرادیان برروی سایر باکتری ها صورت پذیرفته که نتایج جالبی در بر داشته است. لذا بر آن شدیم که در این پژوهش اثر عوامل فوق را به صورت منفرد و توام بر روی گونه های مختلف بروسلا ارزیابی و مقایسه کنیم.
● روش بررسی:
در این مطالعه با استفاده از روش پلیت گرادیان یک و دو بعدی حاوی محیط کشت مناسب اثرات pH وغلظت نمک را به صورت منفرد و توام بر روی رشد بروسلا آبورتوس ( سویه های ۵۴۴ و۱۹ .S) و بروسلا ملیتنسیس (سویه های M ۱۶ و ۱Rev) و بروسلا سوییس (سویه ۱۳۳۰) که از موسسه رازی حصارک تهیه شده بودند، مورد ارزیابی قراردادیم. با نمونه برداری توسط چوب پنبه سوراخ کن استریل، جذب هر نمونه در طول موج ۵۵۰ نانومتر اندازه گیری گردید. اطلاعات به دست آمده به وسیله برنامه رایانه ای Corel Chart به صورت سه بعدی ترسیم شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
● یافته ها:
میزان رشد هر باکتری در قسمتهای مختلف پلیت های گرادیان یک بعدی pH یا یک بعدی نمک طعام با باکتری دیگر و حتی بین دو سویه از یک گونه تا حدودی متفاوت بود. در پلیت های گرادیان دو بعدی pH-NaCl محدوده و میزان رشد در قسمتهای مختلف پلیت بیانگر افزایش شدت اثر بازدارندگی توامان pH پایین و نمک طعام بالا بر روی رشد هر باکتری در مقایسه با وضعیتی بود که هر یک از این عوامل به تنهایی حضور داشتند. میزان رشد باکتری ها در شرایط حضور دو عامل pH پایین و نمک طعام بالا به صورت توام، کاهش چشمگیری نسبت به وضعیت مورد انتظار تئوریک (حالت تجمعی: بدون در نظر گرفتن اثرات سینرژیستی و آنتاگونیستی بین دو عامل مربوطه) نشان می دهد، که این کاهش بین ۶۳% تا ۹۵% بود.
● نتیجه گیری:
شدت اثر دو عامل فوق به صورت توام تا بیست برابر بیشتر از اثری است که هر عامل به تنهایی اعمال می کند (p<۰.۰۰۱) در بین باکتری های مورد آزمایش بروسلا ملیتنسیس سویه۱Rev و بروسلا سوییس سویه ۱۳۳۰ به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر پذیری را نسبت به دو عامل فوق نشان دادند.

حمید عبدالهی
رویا احمدرجبی
سیدمحمدرضا احمدی موسوی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی