نگاهی به افزایش جمعیت مسلمانان در آندلس

سینیور «پاپه گارسیا» راضی و خوشحال از خیابان رد می شود. در آن قسمت از خیابان یعنی در همسایگی کارگاه مبل سازی وی که تا همین چند سال پیش نانوایی خوزه و آرایشگاه مردانه آنتونیو قرار داشت، امروز فروشندگان رنگین پوستی را می بینیم که قلیان و گیوه و چفیه می فروشند.
آن کافه ساده روبه روی کارگاه هم تبدیل به یک چایخانه شیک شده است و به جای آن قصابی که زمانی گوشت خوک می فروخت امروزه قصاب جدیدی آمده است که گوشت های حلال ذبح اسلامی عرضه می کند. اگر چه که آن کارگاه مبل سازی چندان درآمدی ندارد اما گارسیا امروز مردی ثروتمند به شمار می آید؛«به دلیل حضور مسلمانان، آینده مالی من تضمین شده است.» زیرا تجار مسلمان برای آتلیه کوچک گارسیا رقم های نجومی پیشنهاد می دهند. کارگاه یا همان آتلیه گارسیا یکی از آخرین فروشگاه هایی است که در خیابان کالدرریا واقع در محله آلباسین گرانادا هنوز هم در مالکیت یک اسپانیایی اصیل است و به همین دلیل هر ماه قیمت های پیشنهادی برای خرید این فروشگاه افزایش می یابد. شهر گرانادا آخرین دژ امپراتوری مراکشی موسوم به «ال آندلس» به حساب می آمد،امپراتوری که نزدیک به هشتصد سال بر این شبه جزیره ایبریایی حکومت می کرد. اما در سال ۱۴۹۲ سپاهیان کاتولیک قلعه معروف گرانادا یعنی «الحمبرا» را تسخیر کردند، همان قلعه یی که در متون تاریخی اسلامی از آن به عنوان الگویی از بهشت گمشده یاد می شود. اسامه بن لادن رهبر القاعده در اولین پیام خود پس از حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ اعلام کرد؛«هرگز اجازه نخواهیم داد که تراژدی آندلس در فلسطین تکرار شود.» ایمن الظواهری رهبر ایدئولوژیک این سازمان نیز بارها به صورت آشکار مسلمانان را به آزادی آندلس فراخوانده است زیرا به عقیده وی همه مسلمانان وظیفه دارند که هر قطعه از قلمروی را که زمانی از آن اسلام بوده است آزاد کنند. نامیدن یکی از پایگاه های نظامی اسپانیا در عراق به نام «آندلس» هم از نظر بسیاری از کارشناسان عملی تحریک برانگیز به شمار می آمد.
اما آنچه به صورت روزمره بیش از آن دعواهای تاریخی اسپانیایی ها را نگران می کند به گفته خودشان «اشغال بی صدای» این کشور به وسیله جمعیت به سرعت در حال افزایش مسلمانان و ورود آگاهانه آنان به عرصه های مختلف و سازمان دهی کارآمد آنها است. جمعیت مسلمانان اسپانیا در پایان دهه هفتاد نزدیک به ده هزار نفر بود اما امروزه ۵/۱ میلیون مسلمان در این کشور زندگی می کنند. «کارلوس دوکوتو» سیاست پژوه و استاد دانشگاه گرانادا که در مورد روابط و مشترکات مسیحیان با همسایگان مسلمان آنها تحقیق می کند، می گوید؛«مسلمانان به صورت سیستماتیک و پی در پی خانه و مغازه می خرند و حاضر به پرداخت هر قیمتی هم هستند.
به عقیده کوتو روابط میان مسلمانان و مسیحیان گرانادا چندان حسنه نیست اما بسیاری از مسیحیان این شهر از حضور مسلمانان استقبال می کنند زیرا به عقیده آنها وجود فروشندگان مراکشی و رستوران های سنتی تونسی در گرانادا موجب جذب توریست به این شهر می شود. جالب اینجاست که جامعه مسلمانان این شهر خواهان دریافت بخشی از فروش بلیت ورود به الحمبرا است زیرا آنها به خوبی نسبت به علاقه زیاد توریست ها به این میراث اجداد خود واقفند. از سوی دیگر مقامات دولتی گرانادا این روزها با درخواست جمعی از مسلمانان این شهر برای استفاده دوباره از گورستان تاریخی مسلمانان که در داخل عمارت الحمبرا قرار دارد، مواجه شده اند. این درخواست به بخش های دیگری از اسپانیا نیز سرایت کرده و جمعی دیگر از مسلمانان خواستار برگزاری نمازجمعه در کلیسای جامع کوردوبا که زمانی بزرگ ترین مسجد اسلام در غرب بوده است، شده اند. «الخاندرو ناواس» استاد جامعه شناس دانشگاه ناوارا براساس تجزیه و تحلیل های خود اعتقاد دارد؛«مردم آندلس از نوستالژی برخی از اعراب و تلاش احتمالی آنها برای باز پس گیری نفوذی که در قرون وسطی در اسپانیا داشتند، وحشت دارند.» بر پایه نظرسنجی های انجام گرفته یک سوم از غیرمسلمانان آندلس بر این عقیده اند که از سوی مسلمانان محاصره شده و این عده می توانند نظم عمومی و امنیت ملی را با تهدید روبه رو کنند. از هر ده اسپانیایی نیز هفت نفر عقیده دارند که هموطنان مسلمان آنها برای ارزش های اسپانیا ارزشی قائل نیستند و تقریباً نیمی از پرسش شوندگان از اقدامات احتمالی تندروها می گویند. اما بر خلاف عقیده این عده طبق همین نظرسنجی ها تنها ۱۶ درصد از مسلمانان مقیم اسپانیا حملات تروریستی یازدهم مارس ۲۰۰۴ به مادرید را تایید کرده اند.
اما وضعیت بسیاری از مسلمانان مقیم اسپانیا هم چندان خوب نیست. زینب دانشجوی جوانی از اهالی مراکش است که همیشه با روسری و مانتوی بلند از خانه بیرون می رود و به گفته خودش به هنگام خرید از سوی مردم تروریست خطاب می شود. اگر چه که در جای جای گرانادا حضور زنان با حجاب به امری عادی تبدیل شده است اما گاه زنان برقع پوش نیز دیده می شوند. متاسفانه بسیاری از مردم اسپانیا و حتی قشر تحصیلکرده این کشور نیز معمولاً میان اسلام با رفتار تندروها هیچ تفاوتی قائل نمی شوند. به عنوان مثال «خوزه ماریا ایرویو» که خود یک ناشر است با عصبانیت می گوید؛«هفتصد مسجد در اسپانیا وجود دارد که در برخی از آنها طرح حملات بعدی آماده می شود.»
در منطقه «آل یاسین» یعنی همان محله تاریخی و عربی مقابل تپه الحمبرا، درست در مجاورت کلیسای «سن نیکلاس» و دیوار به دیوار صومعه خواهران «توماساس»، مسجدی نو و بزرگ با هزینه یی چهار میلیون یورویی ساخته شده است و البته این پول را مراکش، مالزی و امارات متحده عربی تامین کرده اند. «حاج عبدالحسیب کاستینیرا» که خود یک به اصطلاح تازه مسلمان است و مدیریت این مسجد را بر عهده دارد، می گوید که از مسلمانان در اینجا هم استقبالی نمی شد و کسی به آنها روی خوش نشان نمی داد. برخی از همین همسایگان و حتی دیوان عالی قضایی هم طی چند دهه به شدت بر علیه ساخت این مسجد مبارزه می کردند. اما در نهایت مدیران شهر با ساخت آن موافقت کردند البته به این شرط که نمازخانه کوچک تر و مناره کوتاه تر از نقشه ساخته شود و محوطه جلوی مسجد هم به عنوان مکانی عمومی باغچه بندی و گلکاری شود. کاستینیرا عقیده دارد؛«اما امروز بسیاری از ساکنان شهر از اینکه ما توانسته ایم مونوپل کلیسای کاتولیک را در هم بشکنیم خوشحال هستند.» از مناره آن مسجد برای اولین بار پس از پانصد سال دوباره نوای اذان به گوش می رسد و مسلمانان از همه نقاط جهان برای زیارت این مسجد باردیگر به این شهر خواهند آمد. خواهران صومعه توماساس در پاسخ به این پرسش که آیا پنج نوبت صدای اذان در روز مزاحمتی برای آنها فراهم نمی کند، با خوشرویی می گویند؛«آنها همسایگان ما هستند و وظیفه دینی ما ایجاب می کند که برای همه دعا کنیم.» با این حال آنها ترجیح می دهند که دیوار میان آنها با مسجد مرتفع تر باشد.

ترجمه؛ محمدعلی فیروزآبادی
منبع؛ فوکوس

منبع : روزنامه اعتماد