اثر سولفور موستارد بر بافت ریه موش آزمایشگاهی رت

● مقدمه:
ضایعات انسدادی مجاری تنفسی کوچک و بزرگ، تخریب سلول‌های آلوئولی و تجمع ترشحات، افزایش تعداد سلول‌های پلی مورفونوکلئر و سلول‌های لنفوسیتی و در نتیجه ضایعات غیر قابل برگشت در ریه‌ها، برونشیت و ضخیم شدن فضای بین سلولی از جمله اثرات گاز خردل بر دستگاه تنفس می‌باشد. مطالعات نشان داده که تعداد زیادی از مصدومین شیمیایی جنگ تحمیلی از عوارض شدید ریوی رنج می‌برند. از طرفی با گذشت بیش از یک دهه از مصدومیت این افراد درمان‌های مختلفی بر روی آنها صورت گرفته، به‌طوری‌که بعضی از محققین بر این عقیده هستند که نمی‌توان دقیقاً عوارض ریوی را به‌طور کامل وابسته به اثرات مستقیم گاز خردل دانست. لذا، هدف این مطالعه بررسی اثر گاز خردل بر بافت ریه در حیوان بود. به ‌طوری‌ که فارغ از اثرات تداخلی داروهای مورد استفاده بتوان مستقیماً و به‌طور مستقل اثر گاز خردل را بررسی نمود.
● مواد و روش کار:
تعداد ۲۴ سر رت با وزن ۱۵۰ گرم و سن ۱۰- ۸ هفته به دو گروه ۱۲ تایی تست و کنترل تقسیم شدند. گروه تست با استفاده از قفس مخصوص به صورت استنشاقی به مدت ۵/۰ ساعت در معرض مقدار ۱ میلی‌لیتر از محلول عامل در استون (۱۲۷۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر) قرار گرفتند. گروه کنترل در شرایط مشابه در معرض استون قرار گرفتند. رت‌ها در فواصل ۲ و ۴ و ۶ ماه کشته شدند و ریه آنها مورد بررسی پاتولوژی قرار گرفت.
● نتایج:
نتایج نشان داد که پس از ۲ ماه ضایعه ناچیز و قابل مشاهده نمی‌باشد. پس از چهار ماه هیپرپلازی پنوموسیت‌های تایپ ۱و ۲ در ریه دیده می‌شود ولی ضایعات پیشرفته قابل مشاهده نمی‌باشد. پس از ۶ ماه علاوه بر التهاب حاد و مزمن، ضخیم شدن دیواره آلوئولار نیز مشاهده گردید.
● بحث:
نتیجه آنکه سولفور موستارد در طولانی مدت سبب ضایعات ریوی به‌صورت التهاب و ضخیم شدن جدار آلوئول‌ها می‌شود.

کاظم احمدی
حسن محمد حسینی اکبری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی