جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

استفاده از تصاویر ماهواره ای و GIS در آماده سازی طرح های توسعه شهری


استفاده از تصاویر ماهواره ای و GIS در آماده سازی طرح های توسعه شهری
● نقشه مرجع ناحیه تودا
۱) تهیه نقشه جغرافیایی روستایی
تهیه نقشه جغرافیایی برای ۸۷ روستای ناحیه تودا-که برای اجرای این طرح آماده هستند. تمامی نقشه های این روستاها بطور موشکافانه ای مورد بررسی قرار گرفته اند و اسکن و دیجیتالی شده اند تا بتوان با استفاده از آنها به ترسیم ابعادی از قبیل مرزهای روستایی، مرزهای مساحی زمین، شماره مساحی ، جاده ها، راه آهن ها و شبکه لوله کشی آب پرداخت.
۲) تدارک و ثبت مساحی توپوشیت ها
اقدامات موازی و هم جهت در ثبت مساحی توپوشیت های هند ( SOI) و انتخاب ابعاد برگزیده و منتخب برای نقشه مرجع صورت می گیرد. این ابعاد شامل جاده ها، شبکه لوله کشی آب، ترازنماها، مناطق مسکونی، خطوط ریل آهن و غیره می باشد. این عملیات ها برای اطمینان از صحت و دقت نقشه مرجع انجام می گیرد چرا که توپوشیت های SIO بر پایه مساحی( plot) دقیق و صحیح اراضی بنیان شده است. معیار این نقشه مرجع بر طبق مساحی دقیق اراضی تعیین می شود. تمامی نواحی را در ۶ شیت در معیار ۱:۲۵۰۰۰ (۵۷/۰ ۶ NW,۵۷/۰ ۶ NE, ۵۷/۰ ۶ SW, ۵۷/۰ ۶ SE,۵۷/۰ ۱۰ NW, ۵۷/۰ ۱۰ SW )و در ۵ شیت و در معیار ۱:۵۰,۰۰۰ (۵۷/۰ ۱, ۵۷/۰ ۲, ۵۷/۰ ۳, ۵۷/۰ ۵, ۵۷/۰ ۹) پوشش می دهد.
۳) تهیه و ثبت تصاویر ماهواره ای
تصاویر PAN (IRS ۱ D) برای تمامی نقاط ناحیه تودا تهیه شده است. سپس برای اطمینان از سازگاری و رسم نقشه های دقیق جغرافیایی تصاویر PAN توسط توپوشیت ها به ثبت می رسد. تصاویر PAN مبنای اصلی آماده سازی نقشه های مرجع جغرافیایی ناحیه تودا را پایه گذاری می کند. با توجه به آن می توان ترسیم پایه و مرجع را از روی توپوشیت ها و به هم چسباندن نقشه های جداگانه روستا ها و تشکیل یک نقشه واحد update کرد. متعاقبا تصاویر IKONOS هم برای ۱۵۱ کیلو.متر مربع از نواحی اطراف شهر تیراپاتی تهیه کرده است. تصاویر PAN و IKONOS هر دو با هم تلفیق می شوند تا بتوان با استفاده از آنها مبنای تصحیح نقشه های روستایی و ترسیم کلی این نقشه ها در قالب شهر تیراپاتی را بنیان گذارد.
۴) آماده سازی نقشه های مرجع مقدماتی برای شیت های SOI
انتخاب ابعاد با توجه به توپوشیت ها و به عبارتی جاده ها، راههای آهن و لوله کشی شبکه آب ، راههای طبیعی، مناطق مسکونی و نام هایشان و خطوط فاضلاب و زه کشی انجام پذیرفت. این ها با هم تشکیل دهنده نقشه جغرافیایی ابتدایی ناحیه تودا است که در آن اطلاعات دیگر در آن به تدریج لحاظ می شود تا ترسیم نقشه مرجع صورت پذیرد.
۵) تصحیح نقشه مرجع اولیه از روی تصاویر PAN
نقشه مرجع مقدماتی از روی شیت های SOI تهیه می شود و سپس بر روی تصاویر PAN منطبق می شود. هنگامیکه شیت های SOI و تصاویر PAN هر دو به ثبت می رسد، نقشه مرجع مقدماتی که از روی شیت های SOI تهیه می شود به جز در موارد معدود تقریبا در بیشتر موارد کاملا با تصاویر PAN مطابقت می کند این موارد استثنا شامل تعداد معدودی از خیابان ها و بخش هایی از ریل های راه آهن و بعضی از شبکه های لوله کشی آب می باشد. دلیل وقوع این مسئله عدم امکان برطرف سازی همه خطاهای توپوشیت ها در هنگام ثبت می باشد و دلیل وجود اشتباهات در شبکه لوله کشی آب این است مسیر شبکه در طول زمان را تغییر داده می شود. نقشه مرجع مقدماتی سپس از روی تصاویر PAN تصحیح می شود.
۶) به هم چسباندن نقشه های روستایی و تشکیل یک نقشه واحد
تمامی نقشه های روستایی کنار هم گذارده می شوند تا یک نقشه بدون خط برای ناحیه تودا به دست آید. ابعادی که در آن لحاظ می شود شامل مرز ناحیه تودا، مرزهای ناحیه "مندال"، مرزهای روستایی، مرزهای مساحی( plot) اراضی، جاده ها، راه آهن ها، شبکه لوله کشی آب و شماره مساحی می باشد. این نقشه بر روی تصاویر PAN جایگزین می شوند اما کاملا بر هم منطبق نمی شوند به همین دلیل نقشه هر روستا به صورت جداگانه بر روی تصویر گذارده می شوند و سپس نقشه روستا ها به هم متصل می شوند.
۷) انطباق نقشه ترسیم شده هر روستا بر روی نقشه های مرجع مقدماتی و تصاویر PAN
هر روستا بر روی تصاویر تثبیت شده PAN منطبق می شوند. سپس هر روستا به صورت جداگانه و تفکیکی سنجش می شوند و طوری تنظیم می شوند که به بهترین شکل بر روی plot ها منطبق شوند. نمی توان نقشه ها را با همه plot ها تطبیق داد اگر چه بیشترین دقت عمل اعمال می گردد تا با تعداد بیشتری از plot ها و ابعاد شبکه لوله کشی آب، جاده ها و خطوط راه آهن تطبیق داده شود. در برخی موارد کار تصحیح با مشکلات و دشواریهایی مواجه می شود. در برخی موارد نمی توان نقشه روستاها را بر روی تصاویر ماهواره ای تطبیق داد. برای حل این مشکل نقشه های ترسیم شده روستایی را به شش بخش plot همراه با ابعاد و مشخصه های اصلی_از قبیل جاده ها و شبکه های لوله کشی آب_تقسیم می کنند. هر گروه از این plot ها بر روی شیت(کاغذ) های کشی ترسیم شده و آنقدر آنها را می کشند تا بر روی تصاویر ماهواره ای منطبق شوند. جاده های اصلی و خطوط راه آهن تقریبا به اندازه ۴۵ درجه چرخش به چپ دارند. مثلا در یکی از این موارد یک روستا به دو بخش تقسیم شد و سپس بر روی تصویر ماهواره ای منطبق گردید. تقسیم این روستا در راستای جاده های اصلی که از میان روستا عبور می کردند صورت گرفت و سپس plot ها بر روی آنها منطبق شدند. این روند برای همه ۸۷ روستا به اجرا در آمد.
۸) در کنار هم قرار دادن نقشه های تصحیح شده همه روستا
نقشه همه روستاها تک تک تصحیح شده و بر روی نقشه مرجع اولیه منطبق می شوند. سپس این نقشه بر روی تصاویر PAN منطبق می شوند. مسیر های جاده ها، خطوط راه آهن و کانال های آب در نقشه پاک می شوند. شبکه لوله کشی آب از روی توپوشیت های SOI، تصاویر PAN و تصاویر هوایی تصحیح می شوند.
۹) update کردن ترسیم نقشه مرجع-اعمال کردن ترسیم های اولیه
نقشه های روستایی آخرین شرایط موجود را منعکس می کند. هنگامیکه توسعه شهری صورت می گیرد دوباره مساحی اراضی از نو انجام می شود و به تصویب طرح تودا می رسد. به عنوان نمونه ۱۳۵ تقشه اولیه برای ناحیه تودا تهیه شده است که همه آنها اسکن و دیجیتالی شده اند. تمامی این ترسیم ها با استفاده از نرم افزار AUTOCAD۱۴ برای نقشه اولیه صورت می گیرد. تمامی نقشه های اولیه در نقشه جغرافیایی روستا جایگزین می شوند و با آن انطباق داده می شوند. برای این کار از تکنیک های بسیاری از قبیل مقیاس گیری، استفاده از کاغذ های کشی و چرخش نقشه استفاده می شود.
۱۰) update کردن ترسیم نقشه مرجع-اعمال کردن محل اسکان مردم روستا
یکی از بخش های فرآیند تهیه نقشه مرجع برای ناحیه تودا نیاز به در اختیار داشتن مکان های استقرار روستایی بود چون در هیچ نقشه ای مکان استقرار نواحی حاشیه شهر لحاظ نمی شود. منبع تامین این اطلاعات از فهرست plot ها، تصاویر هوایی و تصاویر IKONOS می باشد.
۱۱) update کردن ترسیم نقشه مرجع-اعمال کردن شبکه هار ارتباطی جاده ای
جاده ها در تصاویر ماهواره ای، تصاویر هوایی و شیت های SOI و سلسله مراتب واگذاری اراضی موجود است.
۱۲) نقشه مرجع نهایی
ترسیم نقشه مرجع بررسی می شود و با تکمیل طرح تودا به پایان می رسد و آماده شروع به کار در بخش طراحی توسعه شهری می گردد.
منبع : سایت ژئوتفتان


همچنین مشاهده کنید