جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


مشاغل کوچک


مشاغل کوچک
کاربرد شرح وظایف شغلی تنها به موارد استخدام محدود نمی ماند. تهیه و تنظیم شرح وظایف شغلی از جمله کارهایی است که مدیران همیشه آن را به بهانه های گوناگون به تعویق می اندازند. این سهل انگاری حاصل این طرز فکر است که شرح وظایف شغلی را بالاخره در صورت نیاز می توان از روی مدل های همکاران یا نمونه های موجود در مراجع نمونه برداری کرد. واقعیت این است که مدیران در کشاکش فعالیت های روزمره به سختی اوقاتی را برای چنین کاری اختصاص می دهند زیرا به هرحال کارکنان در دسترس مدیران بوده و در هر وهله می توان به آنان مطابق با مقتضیات، دستوراتی ارائه کرد.
این نگرش به مفهوم فراموش کردن مزایا و اثربخشی های حاصل از داشتن یک شرح وظیفه شغلی و مدون است که در صورت تهیه و به کارگیری در محیط کار، به ایجاد ابزارهای اندازه گیری و بهره وری در کسب و کار منجر می شود. به عبارت دیگر شرح وظایف شغلی تنها یک برگ کاغذ با مقداری مطالب نگاشته شده برآن نیست که به کارکنان به صورت تشریفات اداری تقدیم شود بلکه ابزاری کارآمد و اثربخش در روند استخدام، تعامل با تصورات کارکنان جدید در مورد شغلی که تصدی آن را برعهده گرفته اند، ارزیابی عملکرد کارکنان، پایان بخشیدن به فعالیت کارکنانی که قادر به تامین نیازهای شغلی شما نیستند و بسیاری مطالب دیگر است که همه اینها موجب می شود شرکت شما درگیر دردسرهای حاشیه ای در محیط کار نشده و استعداد و توانایی های خود را بر اهداف سازمانی متمرکز کند.
فرآیند ایجاد یک شرح وظیفه شغلی به فرصت منحصر به فردی برای بررسی تیم کارکنان و شرکت به عنوان یک کل منتهی می شود و به ارزیابی منابع انسانی مورد نیاز جهت نیل به موفقیت می انجامد.
▪ بنگاه اقتصادی شما هم اکنون کجا و در چه موقعیتی است؟
▪ به کجا می خواهد برود و اهدافش چیست؟
▪ به چه نوع مهارت ها و قابلیت هایی برای رسیدن به اهداف شرکت مورد نیاز است؟
با این تفاسیر یک مستند مدون شرح وظایف شغلی، جایگاه فعلی و آمادگی های مورد نیاز برای آینده را برایتان تعریف می کند.
● مبانی شرح وظایف شغلی
شرح وظیفه شغلی عبارت است از انعکاسی واضح و مختصر از وظایف و الزامات یک شغل. شرح وظیفه شغلی می تواند دارای اشکال متفاوتی باشد اما حداقل باید از چهار بخش تشکیل شده باشد.
۱) خلاصه ای از شغل:
شرح وظایف شغلی باید حاوی چشم اندازی در مورد سمت سازمانی به همراه توضیح مختصری از مهم ترین وظایف باشد. از آنجا که این شرح وظیفه شغلی از اولین مطالبی است که متقاضی کار آن را مطالعه می کند، بدین رو بهترین ابزار برای درک سنخیت متقاضی کار با کار است و در همین مرحله می تواند تعداد زیادی از متقاضیان فاقد توانایی های لازم را از ادامه روند استخدام منصرف کند.
۲) فهرستی از وظایف و شرح جزئیات بیشتری در مورد آن:
در حالی که فهرست کردن آنچه افراد باید برای تصدی یک شغل به انجام برسانند، باید کاملاً مشخص و صریح باشد اما چشم پوشی از حساسیت های حقوقی به نوبه خود می تواند به یک گزک قانونی تبدیل شود.
۳) الزامات:
فهرستی در مورد تحصیلات، مدارک و گواهینامه ها و تجارب لازم برای تصدی شغل.
۴) بخشی برای دیگر اطلاعات مهم:
شرح وظایف شغلی باید حاوی بخشی در مورد سمت، محل کار، ساعات کار، مسافرت های شغلی، گزارش دهی و... باشد.
● مزایای استفاده از شرح وظایف شغلی
یک شرح وظایف شغلی خوب، تامین کننده نقشه راه برای توفیق در کسب و کار است و ابزار اصلی برای استخدام، اندازه گیری و مدیریت عملکرد هر یک از کارکنان و نیز تیم شما در کل، قلمداد می شود. صرف وقت و ایجاد یک شرح وظیفه شغلی دقیق به شما در انجام صحیح تمامی نقش های مدیریتی که ایفا می کنید کمک خواهد کرد.
▪ استخدام:
شرح وظیفه به عنوان زیربنای جست وجوی شما برای استخدام افراد جدید قلمداد می شود و به شما کمک می کند متقاضیان فاقد صلاحیت را به سرعت شناسایی کنید یا در یافتن کارکنانی که دارای مهارت ها و توانایی های لازم به منظور توفیق در انجام کار هستند، مقتدرانه و به دور از هر گونه تردیدی عمل کنید.
▪ مصاحبه:
شما می توانید در مصاحبه ها سوالات خود را در مورد الزامات واقعی شغل بگنجانید. اما از یاد نبرید که طرح برخی نکات در مصاحبه می تواند به عنوان تهاجم به حریم خصوصی تلقی شود در حالی که بیان این الزامات در شرح وظیفه شغلی می تواند بدون ایجاد چنین تنشی به همان مقصود نائل شود.
▪ بهره وری:
یک کارمند تازه ارتقا یافته یا یک متقاضی کار تازه استخدام شده، می تواند با استفاده از شرح وظایف شغلی به سرعت به درک واضح و روشنی از توقعات سازمان رسیده و در اولین روز کار به دنبال مرتفع کردن این توقعات باشد.
▪ مدیریت عملکرد:
شرح وظیفه شغلی، عوامل موفقیت و کارآمدی شغل را بیان کند. شما می توانید عملکرد کارکنان را در برابر توقعاتی که از آنان وجود دارد، اندازه گیری کنید. این شرح وظایف همچنین به شما اطمینان خاطر می دهد که کارکنان شما دقیقاً از توقعات شرکت نسبت به خودشان اطلاع و آگاهی داشته و در صورتی که بخواهید کسی را تشویق، توبیخ یا حتی اخراج کنید، دیگر نگران رفتار و عملکرد سلیقه ای خود نباشید بلکه براساس ملاک های مشخص و قابل اندازه گیری اقدام کنید که هر عقل سلیمی بر صحت آن اذعان خواهد داشت.
▪ حقوق و دستمزد:
یکی از موضوعات چالش آفرین در مشاغل کوچک تعیین حقوق و دستمزد برای کارکنان این قبیل بنگاه های اقتصادی است. اصولاً در کارگاه های کوچک بین کارفرما و کارکنان بر سر این موضوع نوعی مصالحه وجود دارد و هر کدام به نحوی احساس می کنند که در حق دیگری لطف کرده و تخفیف قائل شده است. داشتن یک شرح وظیفه شغلی به شما (یا واحد منابع انسانی شما) راه و روش مشخص و معینی را برای اندازه گیری ارزش یک شغل و پرداخت حقوق بابت آن، فراهم می آورد.
● چگونه آغاز کنیم
برای تدوین یک شرح وظیفه شغلی اولین گام، به تجزیه و تحلیل مشاغل موجود در بنگاه اقتصادی بازمی گردد. به عبارت دیگر باید بنگاه اقتصادی را همانند یک سیستم فرض کنیم که ورودی ها را پس از پردازش به خروجی هایی مبدل می کند. کنش و واکنش هایی که در درون سازمان برای تبدیل این ورودی ها به خروجی انجام می پذیرد، مبنای تعریف تعداد و انواع مشاغلی است که باید در سازمان طراحی شود. به این ترتیب هر شغل نیز مانند یک سیستم کوچک در سیستم بزرگ تر که همان بنگاه اقتصادی است، عمل می کند. لذا ورودی ها، پردازش و خروجی های هر شغل نیز تعریف می شود و در نتیجه فعالیت ها و پردازش هایی را که در هر سمت یا شغل سازمانی محقق می شود، می توان زیربنای فهرست و شرح وظایف شغلی به حساب آورد. سوالات زیر می تواند به صورت توفان فکری، شما را به الزامات و وظایف یک شغل در کسب و کارتان رهنمون سازد.
ـ به عنوان مدیر چه توقعاتی از این پست سازمانی دارید؟
ـ دیگر بخش های سازمان چه توقعاتی از این پست سازمانی دارند؟
ـ چه عوامل محیطی نظیر روند اقتصادی، فعالیت رقبا و طرح های آتی شما برای شرکت ممکن است بر انجام و تکمیل وظایف این پست سازمانی اثرگذار باشد؟
تهیه و تنظیم شرح وظایف شغلی
محمد سالاری
منبع : روزنامه سرمایه


همچنین مشاهده کنید