جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

افتخار نه فقط برای برندگان


افتخار نه فقط برای برندگان
امروزه فوتبال یکی از محبوب ترین و مردمی ترین ورزش های جهان شناخته می شود که مردم بسیاری را (فارغ از سن و سال و موقعیت اجتماعی و وضعیت اقتصادی) به خود مشغول داشته است. شاید یکی از مهم ترین مزیت های فوتبال نسبت به ورزش های دیگر آن باشد که به ابزار و لوازم کمی نیاز دارد اما هنگام ضرورت می توان از یک یا چند تا از آنها چشم پوشی کرد.
زمین چمن ندارید؟ می توان از زمین های خاکی یا حتی در کوچه پس کوچه ها یا هر مکان سرپوشیده و روباز دیگری نیز بازی کرد. دروازه ندارید؟ چند تکه سنگ و آجر هم می تواند کار یک دروازه را بکند. داور ندارید؟ اصلاً بازی فوتبال به داور نیاز ندارد. همبازی ندارید؟ اشکالی ندارد روپایی بزنید. کفش فوتبال ندارید؟ مهم نیست می توان از کفش های کتانی معمولی استفاده کرد. اصلاً پابرهنه بازی کنید. توپ فوتبال ندارید؟ این دیگر یک معضل مهم است که نه می توان نادیده گرفت و نه می توان چیزی را جایگزین آن کرد. در تمام دنیا توپ مهم ترین رکن بازی فوتبال است. به همین دلیل زمان، انرژی، پول و پژوهش های بسیاری صرف شد تا یک توپ فوتبال بسیار کارآمد در رقابت های یورو ۲۰۰۸ عرضه شود تا برترین بازیکنان جهان بتوانند به بهترین وجه هنرهای خود را عرضه کنند.
پیش از آنکه رقابت های سال ۲۰۰۶ به پایان برسد، آدیداس تلاش برای ساخت توپ رسمی بازی های یورو ۲۰۰۸ را آغاز کرد. این توپ که «یوروپاس گلوریا» نام دارد، هم اکنون نمادی از کاربردهای علم و فناوری در عرصه ورزش محسوب می شود. آدیداس که یکی از بزرگ ترین شرکت های تولیدکننده لوازم ورزشی در جهان است، در «شین فلد» یک «آزمایشگاه فوتبال» دارد که پژوهش های مربوط به طراحی و ساخت یوروپاس در آنجا انجام می شود.
یوروپاس برای آنکه بتواند به عنوان توپ رسمی رقابت های اروپا پذیرفته شود، راه درازی را پیمود. طی مراحل طراحی و تولید این توپ (که بیش از دو سال طول کشید) آزمایش های بسیاری در دانشگاه لافبروی انگلستان با نمونه های اولیه آن انجام شد. روبات ها به آن ضربه زدند و در نهایت بازیکنان کیفیت آن را آزمایش کردند.بازیکنانی که این توپ را آزمایش کردند تایید کردند سرعت این توپ بیشتر از دیگر توپ هاست و پیش از آنکه به تور دروازه برسد، مسیر مستقیمی را طی می کند. به ادعای کارشناسان این ویژگی ها اتفاقی نیست، بلکه محصول فناوری به کار رفته در تولید آن است.یوروپاس نیز همانند دیگر توپ های آدیداس ۱۴ تکه دارد که برای ساخت آن از فناوری پیوند حرارتی استفاده شده است. از این فناوری برای ساخت توپ «تیم گیست» (که در رقابت های سال ۲۰۰۶ به کار رفت) نیز استفاده شد.
در این روش به جای آنکه تکه های توپ را به هم بدوزند، به روش گرمایی به یکدیگر پیوند می دهند و متصل می کنند. به همین دلیل این توپ کاملاً ضد آب و استفاده از آن در هر وضعیت آب و هوایی آسان است. از سال ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۰۲ توپ های فوتبال را ۳۲ تکه می ساختند اما اکنون توپ های فوتبال را ۱۴ تکه می سازند. کم شدن تکه های توپ باعث می شود که توپ شکلش را بهتر حفظ کند.
از طرف دیگر از آنجایی که تعداد قطعات این توپ کمتر است، هنگام ضربه نسبت به توپ های ۳۲ تکه کمتر تغییرشکل می دهد، در نتیجه انرژی ضربه را موثرتر دریافت می کند. این انرژی به سرعت حرکت توپ تبدیل می شود، بنابراین هم سرعت آن نسبت به توپ های دیگر بیشتر است و هم حرکت آن در مسیر مستقیم است.آدیداس طی ۴۰ سال گذشته یکی از برترین تولیدکنندگان توپ بوده است و قراردادهایی با یوفا و فیفا دارد. مهم ترین ویژگی این شرکت استفاده از فناوری های جدید در ساخت توپ ها و دیگر وسایل ورزشی است. برای مثال توپ «تانگو» که در سال ۱۹۸۲ عرضه شد، اولین توپی بود که درزبندی های ضدآب داشت.با این همه در ساخت یوروپاس از الیاف جدیدی استفاده شده است که ساختار سطح آن قابلیت هایی دارد که باعث می شود به کارگیری آن آسان تر شود و بازیکنان بتوانند راحت تر توپ را کنترل کنند. به خاطر همین ساختار سطحی یوروپاس است که دقت پاسکاری ها در زمین افزایش یافته و هدایت توپ آسان تر شده است.
هرچند این توپ به نظر بسیاری از کارشناسان از ویژگی های فنی مناسبی برخوردار است، اما شاید چندان هم محبوب دروازه بانان نباشد. ینس لمان دروازه بان آلمان می گوید؛ «مدتی طول می کشد تا به این توپ عادت کنم.» جیان لوییجی بوفون دروازه بان ایتالیا هم چندان از کارکرد این توپ خرسند نیست. وی که به نظر برخی برترین دروازه بان جهان است، می گوید؛ «شاید مدتی طول بکشد تا به آن عادت کنم، اما مهم نیست. من در هر صورت توپ را مهار می کنم.»
نام این توپ نیز معنای نمادینی دارد. یوروپاس از یک طرف به میزبانی دو کشور اتریش و سوئیس برای این بازی ها اشاره می کند، از طرف دیگر هم یادآور پاس های بازیکنان در زمین چمن است. گذشته از اینها این نام بازگوکننده علاقه هوادارانی است که برای تماشای تیم محبوب شان به این دو کشور سفر می کنند. کلمه «گلوریا» نیز در نام این توپ تداعی کننده همه افتخاراتی است که نصیب تیم برنده خواهد شد. آدیداس به فعالیت خود در این زمینه ادامه خواهد داد و توپ رسمی رقابت های جام جهانی ۲۰۱۰ را که در آفریقای جنوبی برگزار می شود، خواهد ساخت.
امروزه از علم و فناوری در بیشتر بخش های فوتبال استفاده می شود، از ساخت استادیوم ها گرفته تا طراحی، تولید و فروش بلیت ها، از ساخت زمین های چمنی که در زیر آن لوله های آب گرم نصب است و چمن را همیشه تازه و شاداب نگه می دارد و در صورت لزوم می توان در مدت کوتاهی آن را تعویض کرد تا نرم افزارهایی که برای کسب آمار بازی ها به کار می رود و در تحلیل بازی ها کاربرد دارد. اما همیشه توپ در مرکز این توجه های فناورانه بوده است. از جمله جدیدترین این فناوری ها می توان به تجهیز توپ های فوتبال به تراشه هایی اشاره کرد که گذشتن توپ از خط دروازه را خبر می دهند و کار داور و کمکش را برای تشخیص گل شدن یک ضربه آسان تر می کنند. (هر چند از این توپ ها هنوز در بازی های رسمی استفاده نمی شود.)
هر چند تا پایان بازی ها و مشخص شدن پرافتخارترین تیم زمان زیادی باقی مانده است، اما به نظر می رسد شرکت آدیداس با استفاده از دستاوردهای علم و تلفیق آن با فناوری های نوین و به کارگیری آنها در طراحی و ساخت توپ پیشاپیش در بخشی از این افتخارها سهیم شده است.
محمدرضا دستورانی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید