شیشه، آینه، عینک

شیشه از مواد معدنی بدست می آید که معمولا" به رنگ های متفاوت در طبیعت یافت می شود و بنظر می رسد اولین شناخت و استفاده انسان از شیشه به حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی عصر برنز باز می گردد.
شیشه به صورتی که ما امروزه از آن استفاده می کنیم ریشه در اسکندریه دارد که هنرمندان برای تزئین دیوارها، سقف و دیگر قسمت های کاخ ها از موزاییک های شیشه ای استفاده می کردند. همچنین باستان شناسان ریشه صنعت شیشه گری را به حدود یک قرن قبل از میلاد و کشور سوریه نسبت می دهند.
در قرن ۱۵ میلادی در ونیز اولین شیشه های بسیار شفاف ساخته شد و به آنها کریستالو (Cristallo) گفته شد. در سال ۱۶۷۵ شیشه گری بنام جورج راونسکروفت (George Ravenscroft) با افزودن اکسید سرب به شیشه به نوعی از شیشه با استحکام بالا دست پیدا کرد و از آن برای استفاده در پنجره و پوشش ساختمان استفاده کرد.
اما تعجب آور نیست اگر بگوییم که سرگذشت آینه به قبل از دستیابی بشر به شیشه بازمیگردد. چرا که انسانهای اولیه متوجه این موضوع شده بودند که بسادگی می توانند انعکاس تصاویر را در سطح آب مشاهده کنند، هر چند آنها این موضوع را نوعی جادو می پنداشتند.
قبل از کشف شیشه انسانه های اولیه از سنگ های صیغل داده شده بعنوان آینه استفاده می کردند. مخترع آینه امروزی دقیقا" مشخص نیست اما آنچه معلوم است اینکه آینه به سبک امروزی برای اولین در روم تهیه شده است. ورقه ای از شیشه که پشت آن با فلزی مانند طلا، نقره و یا جیوه پوشیده شده باشد.
ساخته اولین آینه های دو طرفه که گاهی به آنها آینه های ترنسپرنت (Transparent Mirror) هم گفته می شود در آمریکا به سال ۱۹۰۳ و بنام امیل بلوک (Emil Bloch) ثبت شده است. این آینه ها در نور معمولی از دو طرف همانند آینه عمل می کنند اما نور شدید را از خود عبور می دهند.
ساخت اولین عینک به سال ۱۰۰۰ میلادی باز میگردد که به آن سنگ خواندن (Reading Stone) گفته می شد. این سنگ یک شیشه کروی شکل بود که استفاده کننده برای خواندن باید آنرا جلوی متن می گرفتند. حدود ۳۰۰ سال بعد در سال ۱۲۸۴ یک نفر ایتالیایی بنام سالوینو د آمراته (Salvino d&#۰۳۹;Armati) اولین عینکی را که قابل قرار دادن روی صورت بود ساخت.
اخیرا شمیدانان کالج لندن، موادی از جنس فلزی (دی اکسید وانادیوم) را طی یک شرایط کاتدی و در محیطی پلاسمایی به صورت لایه‌ای نازک روی شیشه قرار داده اند که خواص ضریب هدایت حرارتی و همچنین ضریب جذب حرارت انرژی خورشیدی را تا ۴۰% کاهش می دهد و این دو عامل باعث شده است که شیشه هوشمند در مقابل نورخورشید به شکلی هوشمندانه عمل کرده و از نفوذ گرمای شدید آفتاب جلو گیری کند. مهمترین فاکتور شیشه هوشمند کاریرد آن درخودرو ها می باشد که می تواند دمای درون خودرو راتا زیر ۲۹ درجه سانتی گراد حفظ کند. البته تاکنون شیشه‌های LOW-E توانسته بود که باپوشش انتخاب طیفی لایه های اکسید فلز یا لایه های فلزی که بسیار نازک و نامرئی بوده و به صورت پوششی رو ی صفحات شیشه قرار داده می شود، ضریب هدایت حرارتی شیشه را با کم کردن جریان گرمای تابشی پایین بیاورد. بعضی از این پوشش‌ها طیف‌های خورشیدی (نور مرئی و تشعشعات با طول موج پایین مادون قرمز)راعبورمی‌دهند و اشعه‌های مادون قرمز با طول موج بالا را انعکاس می‌دهند. همچنین در شیشه L-C ،Liquid crystal glazing لایه‌ای شفاف و روشن باویژگی های نوری قرار دارد که این خصوصیات بوسیله جریانی الکتریکی کنترلشده می‌تواند (بسته به وجود نور زیاد یا کم ) روشن یا تیره شود. در کشور ما به سبب وجود منابع فراوان انرژی (نفت وگاز) هزینه سوخت در زمستان اندک است امادر تابستان هزینه برق مصرفی برای وسایل خنک کننده بسیار زیاد بوده ازاین رو تازمان بکارگیری شیشه‌های مدرن در صنعت ساختمان داخل کشور، بهترین روش برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان شیشه های دو جداره استاندارد با قاب PVC است.
علیرغم وجود منابع فراوان کانی ها در معادن کشور، توجه درخور پیرامون روند تولید شیشه های مدرن نشده‌است؛ اکثر تولیدات شیشه جام یه صورت شیت (کششی) است که قدیمی‌ترین روش تولید شیشه درجهان است! البته ناگفته نماند که شیشه فلوت( شناور)نیز تولید می شود ولی به علت کم توجهی مهندسین ناظرساختمان و کاهش هزینه ساخت وساز توسط مالکین در اکثر ساختمان‌ها از شیشه شیت با کیفیت بسیار پایئن (ضخامت ۳ میلیمتر) که بسیار خطرناک بوده، با سرعت باد بسیار پایین ممکن است در ساختمان بشکند استفاده می‌شود. باتوجه به اینکه کشور ما کشوری زلزله خیز است باید حتما از شیشه‌های سکوریت در ابنیه استفاده شود، چراکه شیشه بزرگ ترین عامل خطرساز در جراحت افراد هنگام زلزله است. متاسفانه در برخی موارد ازجمله نماهای سقفی بسیار دیده شده است که شیشه های جام به صورتی خطرناک روی زوار فلزی توسط بتونه قرار گرفته‌اند که باکوچکترین ضربه‌ای شکسته شده و با قطعاتی برنده به طرف زمین سقوط می کنند.
استفاده از شیشه های لامینیت نیز تنها تا حدودی می تواند خطرات تلفات جانی زلزله را کاهش دهد، لذا در نماهای سقفی یکی از راه حل ها استفاده از ور ق‌های پلی کربنات است که از کاربرد‌های شهری آن می توان سقف پل‌های عابر پیاده را نام برد

امین بدیع زاده
http://www.daneshema.mihanblog.com