تغذیه در پیوند کلیه

در صورتی که اخیراً پیوند کلیه انجام داده باشید، شاید این سئوال برایتان پیش آید که آیا رژیم غذایی اتان باید با قبل از پیوند متفاوت باشد یا همان رژیم غذایی قبلی را دنبال کنید. در این صورت شما می توانید برای تنظیم برنامه غذایی خود به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنید.
● آیا رژیم غذایی خاصی موردنیاز است؟
پس از پیوند عضو، رژیم غذایی نقش مهمی در بهبود فرد دارد. در صورتی که شما قبل از پیوند، تحت درمان با دیالیز بوده اید به راحتی متوجه می شوید که رعایت رژیم غذایی پس از پیوند بسیار راحت تر است.
● آیا داروهای مصرفی بر رژیم غذایی اثر می گذارند؟
داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده می شوند ، بر رژیم غذایی اثر دارند. برخی از داروهای ضد پس زدن پیوند که می توانند بر روی رژیم غذایی اثر بگذارند، عبارت اند از:
▪ کورتن ها( پردنیزون)
▪ سیکلوسپورین (Gengraf , Neoral , Sandimmune)
▪ تاکرولیموس(Prograf)
▪ آزاتیوپرین(Imuran)
▪ مایکوفنولات(Cellcept)
این فهرست با توجه به تولید داروهای جدید قابل افزایش است.
● آیا افزایش وزن وجود دارد؟
بسیاری از بیماران پس از پیوند کلیه، اشتهای بهتری پیدا می کنند و به طور ناخواسته دچار افزایش وزن می شوند؛ بنابراین برای جلوگیری از افزایش وزن، خودتان را همیشه وزن کنید؛ همچنین از خوردن غذاهای پرکالری مانند غذاهای چرب، شیرینی ها، کلوچه و سایر غذاهای غنی از چربی یا شکر، خودداری ورزید.
با خوردن غذاهای زیر می توانید، دریافت کالری را کنترل کنید:
▪ سبزی ها و میوه های تازه
▪ گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست و ماهی
▪ فرآورده های شیری بدون چربی
▪ نوشابه های بدون شکر مانند نوشابه های رژیمی
کنترل وزن، شما را از مشکلاتی مانند بیماری قلبی، دیابت و فشار خون بالا، محافظت می کند. در صورتی که ناخواسته دچار افزایش وزن شدید، فعالیت جسمی خود را افزایش دهید و از رژیم غذایی کم کالری پیروی کنید. از پزشک بخواهید شما را به یک کارشناس تغذیه برای تنظیم رژیم غذایی کم کالری، معرفی کند.
● آیا توصیه ای برای میزان کلسترول و تری گلیسرید وجود دارد؟
میزان چربی( کلسترول یا تری گلیسرید) در خون شما، ممکن است بالا باشد. میزان بالای کلسترول و تری گلیسرید می تواند باعث بیماری قلبی شود. اقدامات زیادی برای کاهش چربی و کلسترول خون قابل انجام است.
● آیا در مورد غذاهای حاوی کربوهیدرات بالا، توصیه ای وجود دارد؟
شما باید نکات مهمی را در مورد غذاهای کربوهیدراتی بدانید:
▪ کربوهیدرات ها از طریق مصرف شکرها و نشاسته ها به دست می آیند.
▪ آن ها سوخت و انرژی بدن را تأمین می کنند.
▪ زمانی که داروهای کورتن مصرف می کنید، استفاده از مقادیر زیاد کربوهیدرات برای بدن شما، مشکل زا است و می تواند منجر به افزایش قند خون و ایجاد دیابت شود.
● آیا بعد از پیوند، رژِیم غذایی کم نمک لازم است؟
بسیاری از گیرندگان پیوند، هنوز نیاز به محدودیت دریافت نمک دارند، هر چند میزان محدودیت، در هر فرد متفاوت است. داروهای پیوند به ویژه کورتن ها، ممکن است باعث تجمع مایعات در بدن شوند و نمک این مشکل را بدتر می کند، چرا که احتباس مایعات را افزایش و فشار خون را بالا می برد. کنترل فشار خون برای پیوند، بسیار اهمیت دارد که البته پزشک در مورد میزان دریافت سدیم، تصمیم می گیرد.
● در مورد پروتئین چه توصیه ای وجود دارد؟
به دلیل نقش پروتئین در ساخت و ترمیم عضلات و بافت ها و التیام زخم پس از جراحی ، مصرف آن از اهمیت زیادی برخورداری است.
میزان پروتئین مصرفی پس از پیوند، باید بیشتر از میزان طبیعی باشد تا در ساخت بافت های عضلانی که به علت بیماری کلیوی یا به وسیله مقادیر بالای داروها، تجزیه می شوند، کمک کند. پس از آن می توانید میزان دریافت پروتئین را متعادل کنید.
● در مورد کلسیم چه توصیه ای وجود دارد؟
شما باید توجه ویژه ای به میزان کلسیم و فسفر داشته باشید. در صورتی که سابقه بیماری کلیوی طولانی باشد، ممکن است تعادل کلسیم و فسفر(برای سلامت استخوان ها اهمیت دارند) به هم بخورد. در ماه های اولیه پس از پیوند، پس از آزمایش، تشخیص داده خواهد شد که دچار پوکی استخوان شده اید یا خیر و بر همین اساس، بهترین روش برای حفظ سلامت استخوان ها را به شما خواهند گفت. به طور متوسط هر فرد بزرگسال روزانه به دو واحد( هر واحد معادل یک لیوان) از فرآورده های شیری( شیر، پنیر، ماست) نیاز دارد. در صورتی که پزشک یا متخصص تغذیه، دریافت این غذها را محدود نکرده است، سعی کنید این غذاها را در وعده های غذایی خود بگنجانید. در صورتی که پزشک تشخیص دهد که شما به میزان بیشتری کلسیم و فسفر نیاز دارید، ممکن است برایتان مکمل تجویز کند. با این حال هیچ موقع بدون تجویز پزشک از مکمل ها استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است بر روی پیوند شما اثر بگذارد.
● در صورت وجود دیابت چه باید کرد؟
پس از پیوند، رژیم غذایی، دارای میزان بیشتری پروتئین و میزان کمتری کربوهیدرات های ساده به علت اثرات کورتن و سایر داروها، می باشد. با پزشک و رژیم شناس در خصوص برنامه غذایی خود برای تنظیم میزان قند خون صحبت کنید.

منبع : انجمن درمانگران ایران