بررسی علل معافیت از اهدای خون در اهدا کنندگان مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون تهران

با افزایش شمار مبتلایان به عفونت های قابل سرایت از راه انتقال خون، به خصوص ایدز، اهدای خون داوطلبانه و انتخاب اهدای کنندگانی که در معرض خطر کمتری هستند، بخش اصلی راه کارهای جهانی در زمینه اطمینان یافتن از خون سالم را تشکیل میدهد. سرمایه گذاری بر منابع انسانی و مالی جهت آموزش عمومی و ایجاد انگیزه در اهدای کنندگان خون، منافع دراز مدت فراوانی از جمله منابع کافی و سالم خون را در پی خواهد داشت. در این تحقیق میزان شیوع علل معافیت از اهدای خون در مراجعه کنندگان به سازمان انتقال خون تهران بررسی شده است. مطالعه به روش توصیفی - مشاهده ای می باشد. کلیه اطلاعات ثبت شده اهدای کنندگان خون به سازمان انتقال خون تهران، در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۷۸ از جلمه سن، جنس، شغل، وضعیت تاهل و علت معافیت جمع آوری گردید و در نهایت اطلاعات به دست آمده با نرم افزار SPSS آنالیز شد. کل مراجعین ۱۶۳۴۱۸ نفر بودند که از این تعداد ۳۲۲۲۶ نفر از اهدای خون معاف شده و تحت مطالعه قرار گرفتند. افراد معاف شده ۸۰.۷ درصد مرد و ۱۹.۳ درصد زن بودند. از نظر وضعیت تاهل ۴۵.۷ درصد مجرد و ۵۴.۳ درصد متاهل بودند. ۴.۷ درصد از مردودین، پس از مراجعه و پر کردن فرم به دلیل مطالعه اعلامیه انتقال خون یا دلایل دیگر از اهدای خون منصرف شده بودند ۹۸.۶۵ .(Self deferral) درصد با علت پاتولوژیک از اهدای خون معاف شده بودند. ۹۱.۲درصد به طور موقت و ۸.۸۱ درصد به طور دایم معاف شده بودند. شایعترین علت معافیت از اهدای خون تماس جنسی مشکوک ۱۵.۵ درصد و سایر علل شایع به ترتیب: مصرف آنتی بیوتیک ۱۲.۴ درصد، فشار خون پایین ۱۱.۵ درصد و حجامت ۷.۸ درصد می باشد. شایعترین گروه سنی معاف شده، گروه سنی زیر ۲۵ سال (۴۰.۷ درصد) و شایعترین گروه شغلی معاف شده، گروه شغل آزاد (۳۳.۱ درصد) می باشد. درمجموع به نظر می رسد آمار معافیت از اهدای خون در شهر تهران خیلی بالا بوده و برای کاهش این موارد باید به علل اصلی آن که عمدتا علل موقت می باشند توجه نموده و روش های مقابله با هر یک از علل را متناسب با آن علت در پیش گرفت.

حسن ابوالقاسمی
مهین خیرخواه
سیدمرتضی حسینی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی