نابرابری اجتماعی-اقتصادی در مرگ و میر کودکان زیر پنج سال ایران در سطح کشوری و استانی در سال ‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۸

● سابقه و هدف:
با توجه به وجود شواهد جهانی دال بر بالاتر بودن میزان مرگ و میر و ابتلای کودکان متعلق به طبقه‌ی اجتماعی ـ اقتصادی پایین‌تر، این مطالعه با هدف ارزیابی نابرابری اجتماعی ـ اقتصادی در مرگ و میر کودکان زیر پنج سال طی سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۸ ایران انجام شد.
● مواد و روش‌ها:
این مطالعه‌ی توصیفی با استفاده از داده‌های مطالعه‌ی سلامت و جمعیت شناسی سال ۱۳۷۹ در ایران انجام شد. برای بررسی نابرابری مرگ و میر در سطح کشوری ۴۷۸۹۶ نفر (متولدین سال‌های ۱۳۷۴ تا ۷۸) و برای بررسی نابرابری در سطح استانی ۱۸۷۲۹۲ نفر (متولدین سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۸) مورد بررسی قرار گرفتند. مدل پروبیت رتبه‌ای سلسله‌ای دو حالتی برای ایجاد شاخص وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی خانوار مورد استفاده قرار گرفت. نابرابری در مرگ و میر کودکان زیر پنج سال با استفاده از نسبت شانس مرگ و میر زیر پنج سال پایین‌ترین به بالاترین پنجک اجتماعی ـ اقتصادی در هر دو سطح کشوری و استانی محاسبه شد. .
● یافته‌ها:
روند نزولی در میزان مرگ و میر کودکان زیر پنج سال از پایین‌ترین به بالاترین پنجک وجود داشت و نسبت شانس پایین‌ترین به بالاترین پنجک در کل کشور برابر ۲.۶۳ (فاصله اطمینان با احتمال ۹۵ درصد از ۱.۸۳ تا ۳۰.۵) بود. علاوه بر این نابرابری مرگ و میر کودکان زیر پنج سال بین پایین‌ترین و بالاترین پنجک در تمامی استان‌ها معنی‌دار و به نفع قشر مرفه بود. با وجود این، مقدار نابرابری میان استان‌های مختلف متفاوت بود. .
● نتیجه‌گیری و توصیه‌ها:
نابرابری اجتماعی- اقتصادی در مرگ و میر کودکان زیر پنج سال در سطح کشوری و در تمامی استان‌ها به نفع قشر مرفه است. سنجش متوسط سلامت به تنهایی روش دقیقی برای توصیف سلامت جامعه نیست و توزیع سلامت در جامعه نیز شاخص کلیدی و مهمی است که باید هنگام برنامه ریزی در حوزه‌ی سلامت و سیاست‌گذاری‌های ارتقاء سلامت مد نظر قرار گیرد.

احمدرضا حسین پور
کاظم محمد
سیدرضا مجدزاده
محسن نقوی
فرید ابوالحسنی
کورش هلاکویی نایینی
قاسم زمانی
حمیدرضا جمشیدی
آنجلیکا سوسا
نیکو اسپی بروک
جانِت وِگا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی