جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


انسانها و قانون بازتاب شرطی


انسانها و قانون بازتاب شرطی
۱) قانون بازتاب شرطی بالاتر از عقل و اراده است زیرا بکمک ان میتوان خوشحالی دائمی ایجاد نمود و کودکان را بدون نصیحت و حرف زدن اموزش داد و به هر کاری علاقمند نمود .
۲) با قانون بازتاب شرطی میتوان از ترسو ترین ملتها جنگجوترین افراد را بوجود اورد ، زیرا قانون بازتاب شرطی بالاتر از عقل و اراده است .
۳) در برخی شرایط به کمک قانون بازتاب شرطی هم میتوان هیپنوتیزم نمود .پاولف فیزیولوژیست و پزشک معروف روسی (۱۸۴۹-۱۹۳۶) است که در سال ۱۸۷۹ در اکادمی نظامی سن پطرز بورگ بعنوان پزشک پذیرفته شد ودرسال ۱۸۸۳ از رساله دکتری خود راجع به ( اعصاب گریز از مرکزقلب ) دفاع کرده و تا سال ۱۸۸۹ راجع بگردش خون مشغول تحقیق بود درسال ۱۸۹۰ بسمت استاد فارماکولوژی در سن پطرزبورگ برگزیده شد ودرسال ۱۹۰۴ به دریافت جایزه نوبل در فیزیولوژی وپزشکی نائل گردید . مساعی مستمر پاولف منجر به کشف بازتاب شرطی گردید که گزارش انرا در کنگره پزشکی بین المللی ( مادرید ) تحت عنوان ( روانپزشکی و پسیکوپاتولوژی تجربی روی حیوانات ) مطرح نمود . پاولف تحقیقات خود را روی سگها انجام داد ومتوجه شد محرکهائی که با غذا همراه میشوند مثل خود غذا موجب تراوش غدد بزاق سگ می شوند تجربه معروف او که منجر به کشف بازتاب شرطی شد در زیرشرح داده می شود . پاولف با عمل جراحی سوراخی در روی گونه سگی باز کرد و یک لوله لاستیکی از ان سوراخ داخل دهان سگ نمود، این لوله به شیشه ای وصل بود که در انجا تراوش اب دهان سگ به دقت اندازه گیری میشد . هر وقت پاولف به سگ غذا میداد، در همان موقع زنگی را هم به صدا در میاورد . وقتی سگ برای اولین مرتبه صدای زنگ را شنید اب دهانش هیچ تراوش نکرد ولی پس از انکه نه مرتبه صدای زنگ باغذا همراه شد، صدای زنگ تنها موجب شد که دهان سگ ۱۸ قطره تراوش کند ، پاولف ازمایش کرد که اگر هر چه تعداد دفعات صدای زنگ با غذا همراه باشد ، بهمان نسبت قطرات اب دهان سگ بیشتر خواهد شد .
مثلا اگر ۵۱ بار صدای زنگ با غذا همراه باشد ، سپس صدای زنگ تنها موجب میشود که ۶۹ قطره اب دهان سگ تراوش کند . ( در این قسمت ظرف غذا برداشته شده و فقط صدای زنگ به گوش سگ میرسد ) در این ازمایش صدای زنگ ( محرک ) وقطرات بزاق دهان سگ ( پاسخ ) است . وشرط تراوش قطرات اب دهان سگ بصدا در اوردن زنگ است که سگ به طورغیر ارادی عکس العمل یا بازتابی از خود نشان می دهد که ا نرا پاسخ گویند . پاولف میگوید : عادات مختلف مبتنی بر اموختن و تربیت وهرراه دیگر که باشد ، چیزی جز یک سلسله بازتابهای شرطی نیست . اگر شما هم میخواهید مانند پاولف دیپلم دریافت کنید حتما ازمایش زیر را انجام دهید !
بدین صورت که :
۱) در مرحله اول با کلیک بر روی یکی از سازها مثلا زنگ ان را به صدا در اورید .
۲) در مرحله بعد به سرعت یک قطعه گوشت انتخاب کرده و در ظرف سگ بگذارید و با اشتها خوردن سگ را به تماشا بنشینید . ( خدا پدر پاولف را بیامرزد! )
۳) حال میتوانید ساز دیگر را به صدا در اورده و یک موز در داخل ظرف سگ بگذارید و مشاهده کنید که چه حالی از بینوا گرفته میشود .
۴) دوباره همان زنگی که در مرحله قبل به صدا در اورده بودید انتخاب کنید و مجددا قطعه گوشتی ، بعد از ۲ یا ۳ مرتبه تکرار فقط با صدا در اوردن همان زنگ سگ شرطی شده و بدون گذاشتن گوشت ، اب از دهان مبارکش جاری میشود !
۵) و اما قضیه موز که با چند بار تکرار ساز دوم و گذاشتن موز در داخل ظرف بعد از چند مرتبه ضد حال خوردن سگ ، نسبت به ساز دوم شرطی شده و دیگر عاقبت کار را خداوند ختم بالخیر کند . فقط باید به این نکته توجه شود که ساز انتخابی برای قطعه گوشت و موز با یکدیگر تفاوت داشته باشد .
یک مطلب جالب ! با قانون بازتابهای شرطی میتوان به هر حیوانی تعلیم رقص داد . انچه مسلم است ما زبان شتر را نمی فهمیم و ماهرترین استادان رقص جهان هم نمیتوانند دست اقا یا خانم شتر را بگیرند و بگویند اینطور برقص و پایت را اینطور یا انطور بگذار . بنابراین ما از فکر و عقل شتر استفاده نمیکنیم بلکه برای تعلیم رقص از اعصاب شتر استفاده مینمائیم . شتر را روی میز کوتاه اهنی قرار میدهیم و زیر میز را با چراغ پریموس یا وسائل دیگر گرم میکنیم معلوم است که در چنین وضعی پای حیوان میسوزد و انها را حرکت میدهد در این هنگام نوازندهای هم شروع به نواختن ساز یا ضربی میکند حال اگر مثلا ده روز متوالی و هر روز دو مرتبه و هر مرتبه ده دقیقه تا یکربع این عمل انجام شود پس از ده روز بمحض نواختن همان ساز معین ، شتر شروع برقصیدن میکند بدون اینکه روی میز باشد بلکه روی صحنه تئاتر هم امکان دارد که بازدن همان ساز شتر شروع به رقصیدن کند . ( بیچاره شتر بینوا ! ) چرا روانشناسان میگویند به مشکلات بخندید ؟ در صورت خندیدن فرد به مشکلات در مرتبه های نخستین هر چند که این خنده از ته دل نباشد وبه طور مصنوعی این عمل انجام شود و با تلقین اینکه مشکلات برای مردان بزرگ است و من به جنگ این مشکلات خواهم رفت انها را تحمل خواهم نمود ودیر یا زود شکست خواهم داد بزودی طبق قانون پاولف این خنده حقیقی خواهد شد و به درون سرایت خواهد کرد .در این ازمایش وقایع و حوادث ناگوار زندگی ( محرک ) و خنده ( پاسخ ) میباشد . و مثالی دیگر : برخی از روستائیان با تجربه از قانون پاولف استفاده میکنند ، زنهای روستائی شیر گاو را در ظرفی میدوشند وگوساله یعنی بچه همان گاو از موقعیت استفاده کرده و سرش را داخل دیگ شیر کرده و انرا میخورد زنان روستائی برای اینکه گوساله را تنبیه کرده باشند که هیچگاه سرش را بداخل ظرف شیر نکند شیر را میجوشانند و در معرض دید گوساله قرار میدهند . گوساله به محض دیدن شیر سرش را داخل ظرف شیر میکند ولی بعلت داغ بودن شیر لبها و دهان حیوان میسوزد با چند مرتبه تکرار گوساله از خوردن شیر خود داری میکند . در این تجربه شیر داغ ( محرک ) وعقب رفتن گوساله ( پاسخ ) می باشد.
مراجع :
روانشناسی هیپنوتیزم ( کابوک )
روحهای تسخیر شده ( ویلیام سارجنت )
توسط : آرش نوبهار
شناسه کاربری : نیروی برتر
منبع : انجمن درمانگران ایران


همچنین مشاهده کنید