چند روز دیگر ۱۵ میلیون دانش آموز بیکار می شوند

روزهای پایانی درس و مدرسه هم فرا رسید و کم کم امتحانات دانش آموزان هم رو به اتمام است. با پیوستن ۱۵ میلیون نوجوان و جوان به قشر فارغ ازتحصیل با خیل عظیمی روبرو می شویم که با شور و هیجان خاصی برای روزهای بدون درس و مدرسه برنامه ریزی می کنند، بدون اینکه طرح از پیش تدوین شده ای وجود داشته باشد.
درصد بالایی از این نوجوانان به دلیل نداشتن امکانات مناسب اقتصادی مجبورند اوقات فراغت خود را در کوچه و خیابان ها و پارک های عمومی سپری کنند که قطعا معضلات موجود در این اماکن بر کسی پوشیده است، چرا که این اماکن برای نوجوانانی که بدون سرپرست اوقات خود را در آن سپری می کنند زمینه ساز بسیاری از آشنایی های خطرناک و بروز بزهکاری ها را فراهم می کند.
درصدی از نوجوانان هم که در طبقه اقتصادی مرفه تری قرار دارند روزهای اوقات فراغت شان پر می شود از کلاس های متعدد و خسته کننده ای که والدین آنان به صلاحدید خود ترتیب می دهند از کلاس زبان و موسیقی گرفته تا کلاس های تقویتی و رشته های مختلف ورزشی، به طوری که همیشه این نوجوانان خسته از کلاس های متعددند، انگار والدین یادشان می رود که اوقات فراغت یعنی سپری کردن روزهای مفید، اما همراه با شادی و لذت به این ترتیب تنها تعداد محدودی از این نوجوانان با تدبیر درست والدین و امکانات موجود می توانند از سه ماه تابستانی مملو از سفر و هیجان و یادگیری و آموزش براساس آنچه که تمایل دارند لذت ببرند.
البته گلایه مندی والدین از وضعیت آشفته هر ساله این نوجوانان که با نزدیک شدن به پایان سال تحصیلی مشکلات آنان را دوچندان می کند و از سویی نارضایتی نوجوانان از متولیان اصلی ایجاد زمینه های مناسب با اوقات فراغت جوانان که نتوانسته اند موفق ظاهر شوند و طبق روال گذشته تازه با شروع تعطیلات۹۰ روزه به یاد آن افتاده اند ،در صورتی که این امر باید در طول یک سال شکل می گرفت.
یکی از این نهادهای دولتی متولی ساماندهی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان سازمان ملی جوانان است که با وجود عدم موفقیت این نهاد در این زمینه و سال ها به نقد گذاشتن عملکرد این نهاد از سوی کارشناسان و بعضی مسوولین اما همچنان دولت با اصرار هر ساله بودجه ای میلیاردی به این سازمان اختصاص می دهد، بدون آنکه عملا این سازمان توانسته باشد مشکلی از این قشر حساس در کشور حل کند.
از سوی دیگرامکانات محدود مدارس در گذاشتن اردوهای تفریحی نیز فقط مختص تعداد اندکی از دانش آموزان است که دارای شرط معدل بالا هستند و معلوم نیست تکلیف بیش از دو سوم دانش آموزان که حائزشرایط نیستند چه می شود!
به اعتقاد یک صاحبنظر مسایل اجتماعی عدم غنی سازی برنامه اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و نداشتن برنامه های منسجم می تواند آثار مخربی برای این قشر و جامعه در پی داشته باشد، چرا که سرگردانی و نابسامانی در این قشر که تابع هیجانات و احساسات خود هستند می تواند زمینه انواع بزهکاری های اجتماعی را به وجود آورد .
چنانچه شاهد آن هستیم که هر ساله در این ایام به دلیل نبود کنترل و مهار از سوی مدرسه و خانواده آمارهای جرم و بزهکاری افزایش می یابد و همنشینی این افراد در جمع همسالان مشکل دار باب آشنایی با انواع و اقسام بزه های اجتماعی را باز می کند. وی گفت: کم نیستند خانواده های کم درآمدی که به زحمت توانسته اند از پس مخارج تحصیل فرزندانشان برآیند، پس بی تردید نمی توان انتظار داشت این خانواده ها بتوانند امکانات مناسبی مثل کلاس های آموزشی و ورزشی که هزینه های آن سر به آسمان می زند و یا برنامه های تفریحی که حداقل یک حساب جاری پر از موجودی لازم است ارائه دهند، پس به ناچار نوجوانان خود را راهی کوچه ها و خیابان ها می کنند تا این اوقات پرارزشی که می توانند بهترین کارایی را در ایجاد و بروز خلاقیت داشته باشند به دست فراموشی بسپارند. و یا دست به دامان دستگاه های دولتی می شوند که تازه در پایان سال تحصیلی به یاد آن می افتند که برنامه های اوقات فراغت جوانان را پوشش دهند و هر ساله با شعارهای مختلف در خصوص ساماندهی اوقات فراغت جوانان، تابستانی دیگر هم سپری می شود.
بسیاری از خانواده ها نیز به این امید می نشستند که بالاخره این ایام هم تمام می شود و دوباره مدارس این نوجوانان و جوانان را از کوچه ها و خیابان ها تحویل می گیرد و شاید هم طبق روال سایر برنامه ریزی ها در موقعیت های بحران منتظر بحرانی شدن این موضوع مهم هستند تا دوباره طرحی فوری و کارشناسی نشده ارائه شود و کلی بودجه و هزینه به هدر برود تا دست کم پس از گذر چند سال انجام آزمون و خطا یک برنامه ای منسجم اجرایی شود.
در خاتمه طرح، این موضوع ضروری است که به رغم کاستی های بی شمار در زمینه برنامه ریزی و تخصیص امکانات فراغتی برای جوانان و نوجوانان ظرفیت های خوبی نیز وجود دارد که با توجه به آن می توان گام های مثبتی در بهینه ساختن و ساماندهی اوقات فراغت نسل جوان و نوجوان برداشت، یکی از این ظرفیت ها حرکت های چند سال اخیر بسیج سازندگی تحت عنوان اردوهای هجرت سازندگی است که ضمن جذب شمار زیادی از دانش آموزان منشا سازندگی و خروجی مفید و عینی نیز بوده است. به نظر می رسد تجمیع و تمرکز بسیاری از منابع مالی و امکانات پراکنده اما بی نتیجه و ناکارآمد در برنامه هایی هم چون اردوهای هجرت، می تواند تا حد زیادی از هدر رفت هزینه ها در این زمینه جلوگیری نموده و در عین حال باعث بهبود وضعیت اوقات فراغت میلیون ها دانش آموز شود.

شبنم عزیزی

منبع : روزنامه جوان