پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

کمبود آهن و روی در کودکان


کمبود آهن و روی در کودکان
کمبود آهن زودرس در دوران نوزادی ، اختلالات رفتاری در بزرگسالی را ناشی می شود و رسیدن مواد مغذی کافی به بدن بزرگسالان نیز می تواند ظهور اختلالات عصبی را به تاخیر بیندازد. فراموش کردن زودهنگام مطالب ، از دست دادن حافظه کوتاه مدت و ناتوانی در به خاطر سپردن خلاصه مطالب از اثرات کمبود مواد مغذی به شمار می آیند. اگر این عدم دریافت مواد مغذی در سالهای رشد سیستم مغزی عصبی و شکل گیری و تکمیل قوای حافظه و درک باشد تاثیرات خطرناک تری را نیز به دنبال دارد.
● آیا گرسنگی بر شما تاثیر بدی دارد؟ آیا حذف یک وعده غذایی مشکل آفرین است؟
برای فهم این نکته که سوء تغذیه ، گرسنگی و حتی حذف یک وعده غذایی قادر به تولید اختلالات رفتاری است ، آزمایش های بسیاری صورت گرفته است.
دریافت گوشت قرمز به عنوان منبعی برای آهن و روی در منابع زیستی بسیار موثر است و بر قوه درک اثرات شگرفی دارد.
کمبود آهن یک مشکل متداول در موادمغذی است که بیش از ۲ میلیارد نفر یا بیشتر از یک سوم جمعیت جهان ، با آن درگیرند. نوزادان ، کودکان در سنین بلوغ و خانمها از زمان کودکی بزرگترین گروه در معرض خطر کمبود آهن هستند.
در دختران جوان و زنان بزرگسال ، رژیم غذایی کم آهن ، استفاده از غذاهای مانع جذب آهن ، قاعدگی (خونریزی ماهیانه) و مصرف بسیاری از داروها امکان ابتلا به آنومی فقر آهن را بالا می برد.
● چطور قوه ادراک تحت تاثیر آهن و روی قرار می گیرد؟
کمبود آهن هم به طور مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم بر رفتار و قوای درک انسان تاثیرگذار است. اثر مستقیم آن زمانی است که کمبود آهن به طور مستقیم بر سنتز میلین که پوشاننده سلولهای عصبی است یا بر نوروترانسمیترها که در واقع نقش آنها در انتقال پیامهای عصبی بوضوح روشن است و همین طور در تولید دوپامین که در واقع نوعی کاتکول آمین است تاثیر بگذارد. تغییرات به وجود آمده بر اثر کمبود آهن قادر به ایجاد اختلال در روند تکمیل و بالغ شدن سیستم اعصاب خواهد بود. به طور غیرمستقیم کمبود آهن می تواند باعث ایجاد رفتارهای عصبی و کاهش درک به وسیله کاهش قدرت تمایز در مغز و ممانعت از تولید حسهای گوناگون تاثیرگذار و در نتیجه باعث کاهش در توان یادگیری و کاهش توان مغز در جمع آوری اطلاعات بشود. نقش روی در گستردگی درک و فهم کمبود روی غیرمتداول نیست. کمبودهای شدید روی ، نسبتا نادر است ؛ اما کمبود خفیف روی یکی از مشکلات مردم جهان است ، که ایران را هم شامل می شود تشخیص کلینیکی کمبود خفیف روی ، دشوار است ولی با یک تاریخچه غذایی قابل بررسی است و حتی ممکن است در یک جمعیت با تغذیه کافی نیز ظهور کند. چه چیز سبب کمبود روی می شود؟ فرآیندهای فیزیولوژیکال مثل افزایش رشد احتیاج به روی دارند؛ بنابراین نوجوانان و خانمهای باردار بیشتر ممکن است در محدوده خطر ابتلا به کمبود روی باشند. بررسی های Data بر این دلالت دارد که بسیاری از نوزادان ، کودکان و خانمهای جوان و بزرگسالان ، روی کمتری در مقایسه با مقدار توصیه شده مصرف می کنند.
در حقیقت دسترسی زیستی به روی ، همان دریافت غذاهای حاوی روی است که شامل غذاهایی با منابع حیوانی و گیاهی است ؛ برای مثال فیتات موجود در غلات و بنشن دسترسی زیستی به روی را محدود می کند، همچنین کمبود دسترسی به غذاهایی که حاوی مقدار خوبی روی هستند مثل گوشت قرمز می تواند از عوامل کمبود روی باشد.
● تاثیر روی بر قوه درک
مکانیسم تاثیر روی بر توسعه فهم و ادراک و بروز رفتارها کاملا مشخص نیست. با وجود این روی برای بلوغ مغز بسیار ضروری است.
تاثیر بسیاری از واکنش هایی که روی ، واسطه ای برای انجام آنهاست بر عملکردهای مغزی شناسایی شده است و مطمئنا نورون های هیپوتالاموس غنی از روی هستند. در حدود ۸-۱۰ درصد روی درون نورون ها به وسیله وزیکول ها انتقال داده می شوند و می تواند با نورون های دیگر مبادله شود. ثابت شده است در کمبود روی ، محرکهای الکتریکی از هیپوتالاموس با سرعت کمتر از حد نرمال انتقال داده می شوند. روی نقش مهمی را در توسعه سیستم عصبی مرکزی دوران جنینی و پس از تولد بازی می کند.
● کمبود روی در بزرگسالان
اطلاعات اندکی درباره نقش روی در عملکرد یادگیری میانسالان در دسترس است. کمبود متوسط روی عملکرد اعصاب مثل حافظه کوتاه مدت بصری را مختل می کند بر اساس اطلاعات به دست آمده از حیوانات آزمایشگاهی ، کمبود متوسط روی مادر، هم می تواند بر عملکرد هوشی مادر هم بر تکامل هوش نوزادش تاثیر بگذارد. مطالعات نشان می دهد عملکرد هوشی افراد ۶۵-۹۰ ساله در اسپانیا تحت تاثیر دریافت روی بوده است. اوایل دهه ۱۹۸۰برنت چنین فرضیه داد که کمبود روی می تواند مرتبط با آلزایمر باشد و مقدار پایین روی در خون و بافت مغزی در بیماران آلزایمری منتهی شد به این نظر که روی ممکن است در حافظه نقش داشته باشد. براساس مطالعه ای که روی ۶بیمار آلزایمری انجام شد متوجه شدند مکمل یاری با ۱۵ میلی گرم روی در روز به مدت یک سال کم هوشی را در ۴ بیمار بهبود بخشید.
منبع : وب سایت کودکانه


همچنین مشاهده کنید