برج پیزا ۳۰۰ سال دیگر کج می‌ماند

در ۲۷ فوریه ۱۹۶۴ دولت ایتالیا برای جلوگیری از سقوط این برج درخواست کمک کرد. یک گروه از مهندسان، ریاضیدانان و تاریخدانان در جزایر آزور گرد هم آمدند تا راه‌های پا بر جا نگه‌داشتن و استحکام برج را بررسی کنند.
ساخت برج کج پیزا بدون هیچ تغییری در طرح اولیه آن دویست سال به طول انجامیده است. برج کج پیزا، برج ناقوس‌دار کلیسای جامع ایتالیاست. ساخت این برج از آگوست ۱۱۷۳ شروع شد و (با دو وقفه طولانی‌مدت) بدون هیچ تغییری در طرح اولیه حدود ۲۰۰ سال به طول انجامیده است. در گذشته تصور می‌شد که کجی برج پیزا بخشی از طرح اولیه آن بوده است ولی امروزه می‌دانیم که این مساله صحت ندارد. ساخت این برج به صورت عمودی طراحی شده بود ولی در طول ساخت آن به تدریج کج شد (برخی معتقدند که اگر این برج کج نمی‌شد، بی‌شک یکی از فوق‌لعاده‌ترین برج‌های ناقوس‌دار دنیا می‌شد.این برج به دلیل کجی و زیبایی خاصی که دارد از سال ۱۱۷۳ تاکنون همیشه کانون توجه همگان بوده است. در طول ساخت این برج تلاش‌های زیادی انجام گرفت تا با بکارگیری مصالح ساختمانی خاص جلوی کج شدن آن گرفته شود. بعدها ستون‌ها و دیگر بخش‌های تخریب شده برج بیشتر از یک بار جایگزین شدند و امروزه زیرساخت‌های جدیدی برای کم کردن میزان کج شدن برج و افزایش طول عمر آن به کار گرفته می‌شود.برج کج پیزا با ۸۶۳/۵۵ متر ارتفاع در ۸ طبقه ساخته شده است.
قطر بیرونی این بنا ۴۸۴/۱۵ متر و قطر داخلی ۳۶۸/۷ متر است. ضخامت دیوارهای پایه آن ۰۸/۴ متر است و وزن آن حدود ۵۰۰/۱۴ تن برآورد می‌شود. جهت شیب این برج در فاصله سال‌های ۱۱۷۳ تا ۱۲۵۰ به سمت شمال و از سال ۱۲۷۲ تا سال ۱۹۹۷ به سمت جنوب متمایل بوده است تا سال ۱۹۹۷، این برج ۲/۵ متر نسبت به سطح افق کج شده است. ناقوس این برج ۵/۳ تن وزن دارد. این برج در پشت کلیسای بزرگ شهر پیزا واقع شده است.ساخت این برج در سه مرحله انجام گرفته است. ساخت اولین طبقه این برج ناقوس که سنگ‌های مرمر سفیدرنگ در آن به کار رفته است از نهم آگوست ۱۱۷۳ دوران پیروزی‌های نظامی و خوشبختی شروع شد اولین طبقه این برج از ستون‌هایی که به صورت دایره‌وار در کنار هم قرار گرفته بودند، تشکیل شده بود که در جهت مقابل تاق‌های بی‌روزنه خم شده بودند در مورد هویت معمار برج کج پیزا بحث‌های زیادی وجود دارد. سال‌ها تصور می‌شد که این بنا، کار «گوگلپلمو» و «بونانو پیزانو» بوده است. سنگ قبر بونانو پیزانو در سال ۱۸۲۰در پای این برج کشف شد.بعد از اینکه طبقه سوم این برج در سال ۱۱۷۸ ساخته شد به دلیل اینکه ۳ متر در کارهای زیرساختی آن اشتباه شده بود، برج کج شد. البته طرح این برج از آغاز نقص داشت با درگیر شدن بیزانس در جنگ با جنوا، لوکا و فلورانس ادامه ساخت این برج به مدت ۱۰۰ سال با تعلیق رو به رو شد.
در سال ۱۱۹۸ چند ساعت به طور موقت روی این بنای ناتمام نصب شد. در سال ۱۲۷۲ ساخت این بنا توسط معماری به نام «جیوانی‌دی‌سیمونه» از سر گرفته شد. ۴ طبقه بدین ترتیب ساخته شد. مجددا در سال ۱۲۸۴ با شکست بیزانس در جنگ ساخت بنا متوقف شد. در سال ۱۳۷۲ آخرین طبقه آن که محل قرار گرفتن ناقوس بود توسط توماسودی آندرا پیزانو ساخته شد و ناقوس در محل خود قرار گرفت. وی در تلفیق عناصر گوتیک به کار گرفته شده در جایگاه ناقوس با سبک رومانسک ( معماری اروپایی قرن‌های یازدهم و دوازدهم که به تقلید از معماری رومی دارای تاق‌های ضربی و دیوارهای ضخیم بود) برج موفق عمل کرد. در واقع در بالاترین نقطه این برج هفت ناقوس وجود دارد که هر کدام یکی از نوت‌های موسیقی را دارد و بزرگ‌ترین آنها در سال ۱۶۵۵ نصب شده است.
در سال ۱۸۳۸ معماری به نام «الساندرو دلا گرادسکا» گذرگاهی در اطراف این برج حفر کرد که این امر موجب افزایش کج شدن این برج شد. «بنبتو موسولینی» دستور داد تا این برج را به حالت عمودی برگردانند به همین خاطر درپای آن بتون ریخته شد که این امر منجر به فرو رفتن برج در سطح زمین شد. در طول جنگ جهانی دوم ارتش آمریکا دستور تخریب تمامی برج‌های ایتالیا را داد که برج پیزا در دقیقه آخر از این خطر در امان ماند. در ۲۷ فوریه ۱۹۶۴ دولت ایتالیا برای جلوگیری از سقوط این برج درخواست کمک کرد. یک گروه از مهندسان، ریاضیدانان و تاریخدانان در جزایر آزور گرد هم آمدند تا راه‌های پا بر جا نگه داشتن و استحکام برج را بررسی کنند. بعد از دو دهه کار و فعالیت روی این پروژه، برج در ژانویه ۱۹۹۰ به روی عموم بسته شد. در طول این مدت ناقوس‌های برج برای کم شدن از وزن‌شان از محل خودجا‌به‌جا شدند. ساختمان‌های اطراف برج برای رعایت نکات ایمنی تخلیه شدند.
بعد از یک دهه بازسازی و تثبیت وضعیت آن برج در ۱۵ دسامبر سال ۲۰۰۱ به روی عموم مردم باز شد. روش‌های بسیاری برای پا بر جا نگه‌داشتن برج پیشنهاد شده که از آن جمله می‌توان به استفاده از وزنه‌های ۸۰۰ تنی سربی درپای آن اشاره کرد. راه‌حل نهایی برای پیشگیری از کج شدن بیشتر برج انتقال ۳۸ متر مکعب از سطح بر آمده زیر آن بود. طبق آخرین اطلاعات این برج تا ۳۰۰ سال دیگر پا بر جا خواهد بود.

بر گرفته از سایت http://www.irancivilcenter.com
اسماعیل محمدی
http://www.mohandesi-sakhteman.blogfa.com