نفس‌گیری

در روزهای اول سال، بازار سهام شاهد یکه‌تازی شرکت‌های معدنی بود.
در روزهای ابتدایی سال ۸۷ هم مانند سال‌های قبل، سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، حضوری فعال در بازار سهام نداشتند. حجم معاملات در این روزها قابل توجه نبود، به طوری که تا چهاردهم فروردین ماه تنها ۶۹ میلیون سهم به ارزش ۳۵/۸ میلیارد تومان در بازار داد و ستد شد. ‌ ‌
البته جّو روانی مثبت حاکم بر بازار موجب افزایش قیمت سهام شرکت‌های معدنی و فولادی شد تا توجه سرمایه‌گذاران را بیش از پیش به این شرکت‌ها جلب کند. این مسأله موجب شد تا بازار سهام در روزهای نیمه تعطیل ابتدای سال، شاهد یکه تازی شرکت‌های معدنی باشد.
در حالی که بسیاری از کارشناسان و مسؤولان بورسی از ماه‌های آخر سال ۸۶ در انتظار رشد بازار بودند، اما اخبار مختلف مبنی بر تغییر و تحولات کابینه دولت نهم، به ویژه در حوزه اقتصادی، این صعود را با ابهام، مواجه و نخستین هیجان سال جدید را روانه بازار کرد. شایعه خروج دانش جعفری از وزارت امور اقتصادی و دارایی در کنار شایعه تغییر وزرای راه و ترابری و امور خارجه، محافل اقتصادی کشور را به تعلل فرو برد تا پس از اعلام خبرهای رسمی و قطعی به تصمیم‌گیری بپردازند. البته غلامحسین الهام، سخنگوی دولت، این شایعات را دروغ سیزده دانست، اما خود وزیر اقتصادی و دارایی معتقد بود که شایعه برکناری وزرا همیشه به واقعیت تبدیل شده است.
‌این موضوع سِمَت‌های الهام را هم در معرض خطر قرار داد.
در کنار تحولات داخلی پیش آمده، تحولات اقتصادی بین‌المللی نیز از اهمیت خاصی برخوردار بودند. قیمت فلز مس پس از کاهش یکپارچه قیمت کالاها به دلیل افزایش ارزش دلار، افزایش یافت. به علاوه، موجودی انبارهای ‌ LME(بورس فلزات لندن) نیز کاهش یافت.
این در حالی است که افزایش آمار مصرف در کشور چین و آمریکا به عنوان مصرف‌کنندگان اصلی مس در جهان به این افزایش قیمت دامن زد. ‌ ‌
افزایش قیمت جهانی مس، فولاد و سنگ آهن نیز اگرچه بر افزایش معاملات سهام شرکت‌های معدنی و فلزی بی‌تأثیر نبود، اما تحلیلگران بازار، پیش از آن، افزایش قیمت‌های جهانی این محصولات را پیش‌بینی کرده بودند و خبر جدیدی برای بازار به شمار نمی‌رفت. با این حال، به دلیل کاهش قیمت سهام شرکت‌های فلزی در ماه‌های پایانی سال گذشته و انتظار افزایش قیمت این سهام در آینده نزدیک، عمده سرمایه‌گذاران در فروردین ماه امسال، علاقه زیادی به خرید سهام شرکت‌های فلزی و معدنی نشان دادند، به طوری که فولاد مبارکه اصفهان با صف خرید ۲۰ میلیون سهمی، ملی مس با صف ۲/۶ میلیون سهمی و فولاد خراسان با صف، خرید ۳ میلیون سهمی مواجه شدند. ‌ ‌
البته گل گهر، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، تاید واتر، تراکتورسازی، آلومتک و نیروکلر هم از چشم سهام‌داران پنهان نماندند. در مقابل، شرکت‌های سرمایه‌گذاری (به استثنای سرمایه‌گذاری امید و توسعه معادن و فلزات) با بی‌مهری سرمایه‌گذاران مواجه شدند. شرکت‌های سیمانی هم مانند سال گذشته در بحران به سر برده و شاهد شکل‌گیری صف‌های فروش طولانی برای سهام خود هستند. ‌ ‌
● رکوردزنی آلومتک
در نخستین روز معاملاتی سال ۸۷، به میزان ۷۱/۲۸ درصد از سهام شرکت آلومتک به صورت عمده مورد داد و ستد قرار گرفت. رقابت بر سر ۱۴ میلیون و ۳۷۵ هزار و ۳۵۰ سهم از سهام این شرکت که متعلق به ساتکاب بود، از پانزدهم اسفند ماه ۸۶ آغاز شده بود که به دلیل رقابت زیاد، بالاخره در این روز به سرانجام رسید. رقابت این عرضه بلوکی در قیمت ۶ هزار و ۴۵۲ ریال آغاز شد که پرونده‌اش پس از ۱۰ روز رقابت با قیمت ۱۴ هزار و یک ریال بسته شد. این در حالی است که شرکت آلومتک فاقد سهام‌دار عمده بوده و خریدار این بلوک می‌تواند مدیریت این شرکت را بر عهده بگیرد. شاید همین مسأله موجب شد تا با وجود کاهش ۳۲ درصدی سود پیش‌بینی شده هر سهم این شرکت در ۱۳ اسفند ماه، رقابت شدیدی بر سر خرید سهام آن به وجود آید. البته قطعیت این معامله در هشتم اردیبهشت ماه محرز خواهد شد.
● افزایش ساعات معاملاتی
شرکت بورس اوراق بهادار در نظر دارد تا زمان انجام معاملات را در بازار سهام به مدت ۳۰ دقیقه افزایش دهد. این شرکت معتقد است، جهانی شدن بازارهای اوراق بهادار، پذیرش متقابل شرکت‌ها در بازارهای مختلف، افزایش تعداد ابزارهای معاملاتی و بازیگران بازار و همچنین افزایش ساعات کاری بازارهای بزرگ دنیا دلایل خوبی برای افزایش ساعات معاملاتی بورس اوراق بهادار کشورمان است. در حال حاضر فعالیت بورس تهران در روزهای معاملاتی سه ساعت و ۳۰ دقیقه است که در مقایسه با بورس‌های مختلف، بسیار ناچیز به شمار می‌رود. ساعات معاملاتی بورس تهران، حتی در مقایسه با بازارهای آسیایی مانند توکیو، سنگاپور، استانبول، کراچی، اوکراین و عربستان نیز بسیار اندک است. به علاوه، با افزایش ساعت معامله، فرصت بیشتری برای تصمیم‌گیری تحلیل بازار برای سهام‌داران به وجود می‌آید که این مسأله موجب کارایی بیشتر بازار خواهد شد. ‌
● قطعیت معامله نخستین بلوک فولاد مبارکه
هجدهم فروردین ماه، معامله نخستین بلوک پنج درصدی و عمده فولاد مبارکه، به عنوان یکی از بزرگترین معاملات تاریخ بورس کشور، قطعی شد. این بلوک در ۲۴ بهمن ماه ۸۶ توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در بازار سهام عرضه شد که صندوق حمایت از بازنشستگی کارکنان فولاد آن را خریداری کرد. در این روز، تعداد ۷۹۰ میلیون سهم فولاد مبارکه اصفهان به قیمت پایه هر سهم سه هزار و ۹۰۰ ریال و به ارزش سه هزار و ۸۱ میلیارد ریال عرضه شده بود که پس از پرداخت ۲۰ درصد حصه نقدی، معامله پس از گذشت ۳۰ روز قطعی شد. ‌
● نگاهی به آینده
با نزدیک شدن به فصل مجامع شرکت‌های بورس که معمولاً در چهار ماه نخست سال برگزار می‌شود و از آنجا که عمده کسب سود سهام‌داران، از محل تقسیم سود شرکت‌ها تأمین می‌شود، انتظار می‌رود سهامی که نسبت قیمت هر سهم به سود آن )P/E( پایین بوده و قدرت نقد شوندگی بالایی دارند، در این مدت از استقبال بیشتری برخوردار شوند. با افزایش تقاضا، بازار سهام نیز افزایش قیمت سهام و رشد شاخص را تجربه می‌کند. البته این روند به زمان عرضه‌های عمده توسط سازمان خصوصی‌سازی نیز بستگی دارد. اما به هر حال، انتظار می‌رود اقدامات جدید بورس مانند فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بازارگردانان، نزدیکی به فصل مجامع، تعدیل عایدی و افزایش قیمت جهانی محصولات مس و فولاد بتوانند تأثیر مثبتی بر روند شاخص‌ها به جای بگذارند.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران