جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

ماشین در جست وجوی معنا


ماشین در جست وجوی معنا
«جست وجو» یکی از کلمات و مفاهیمی است که بشر همواره در طول تاریخ طولانی خود به نوعی با آن درگیر بوده است. انسان از جست وجوی چوب نوک تیزی که بتواند با آن حیوانی را شکار کند و شکم اغلب گرسنه خود را سیر کند، تا جست وجو در اینترنت برای یافتن پاسخ هایی برای پیچیده ترین نیازهای علمی، فلسفی و هنری خود راهی بس دراز را پیموده است. «جست وجو» یکی از کلمات و مفاهیمی است که بشر همواره در طول تاریخ طولانی خود به نوعی با آن درگیر بوده است. راهی که به تدریج با پیچیده و متنوع شدن نیازهای او، بر پیچ وخم های آن نیز مدام افزوده شده است؛ به گونه ای که امروزه، تنها جست وجو در اینترنت، خود به تخصصی پیچیده و کسب وکاری عظیم تبدیل شده است.نیازهای گوناگون بشر، چه در حوزه زندگی مادی و روزمره و چه در حوزه احساس و تفکر، او را وادار کرده است که به طور دائم و از راه های بسیار متنوع در بیرون و درون خود به جست وجو بپردازد و برای این جست وجو راه ها و ابزارهای متنوع و پیچیده ای ابداع کند. ماشین های جست وجوی امروزی نمونه ای عینی از چنین ابزارهایی است، اما نیاز بشر جهت یافتن پاسخ برای پرسش هایش، پایانی ندارد.
به همین دلیل، به نظر می رسد که با تمام توانمندی های ماشین های جست وجوی فعلی، نیاز به روش های دیگری از جست وجو همچنان به جای خود باقی است. به نظر می رسد که وب معنایی، نسخه جدیدی برای پاسخگویی به نیازهای بشری در این حوزه است. دیوارنگاره های چندین هزار ساله در درون غارهای تنگ و تاریک، احتمالاً حکایت از آن دارد که انسان از سپیده دمان حیات خود در جست وجوی راهی برای درک پدیده های بیرون و درون خود بوده و به عبارتی، تلاش می کرده است تا برای آن چه که می بیند یا احساس می کند، معنایی بیابد. در واقع این تلاش را شاید بتوان بن مایه اساسی تفاوت انسان و حیوان دانست. انسان در واقع همیشه اسیر سؤالاتی از قبیل «چرا» و «چگونه» بوده است و تلاش برای یافتن پاسخ این سؤالات، پایه و مایه بسیاری از یافته های فکری انسان بوده است. این نیاز تا به حدی اساسی بوده است که پاره ای از روانشناسان، از جمله دکتر ویکتور فرانکل، پایه گذار مکتب «معنا درمانی» (لوگوتراپی)، همه کنش های انسان ها را معطوف به یافتن معنایی برای زندگی خود می دانند و عدم نیل به چنین هدفی را اساس تمام اختلالات و بیماری های روانی. ظاهراً اندیشمندان دنیای وب، به این نتیجه رسیده اند که به جای توسعه بیش از پیش ماشین های جست وجو و یا در کنار آن، به «هوشمند»تر کردن داده ها بپردازند. به گونه ای که با اطلاعات همراه داده ها، ماشین ها نیز بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
● انسان، معنا، ماشین...
به نظر می رسد که انسان تلاش می کند بخشی از دو وجه مهم شخصیت خود، یعنی جست وجو و یافتن معنا را مانند بسیاری از کارهای دیگر به ماشین بسپارد. همان گونه که جرثقیل های بلند را می توان امتداد بازوهای انسان دانست و نیز اتومبیل را وسیله ای برای تکمیل کارکرد پاها تلقی کرد، شاید ماشین های جست وجو ابزاری برای ادامه تلاش دیرینه بشر برای یافتن چیزهایی باشد که از دیرباز به دنبال آن ها بوده است؛ اگر این ابزار برای یافتن معنا در میان انبوه بی پایان داده هایی باشد که دست کم در اینترنت کنونی موجود است، آنگاه، جست وجو برای معنا شکل دیگری به خود می گیرد. همه ما می دانیم که ذهن انسان، علیرغم توانایی های بی مانندی که دارد، با محدودیت های بسیاری نیز روبه روست. اینک اما با وجود ابزارها و راهکارهای پیشرفته و نیز وجود اطلاعات ساختارمند، شاید بتوان بر بعضی از این محدودیت ها غلبه کرد.بدیهی است هنوز بسیار زود است که از ایجاد یا یافتن معنا توسط ماشین سخن بگوییم.
اما دیری نخواهد پایید که با ساختارمند شدن بیشتر داده های موجود در وب و پیشرفت ابزارهای جست وجو، ماشین، از اطلاعات موجود، معانی گوناگونی کشف می کند که انسان بدون وجود این ابزارها هرگز موفق به یافتن آن ها نمی شد. البته منظور من از معنا در اینجا، نه معنایی فلسفی برای زندگی، بلکه، یافتن الگوهایی از رابطه میان انواعی از داده هاست که به ما کمک می کند به درک جدیدی از اطلاعات موجود برسیم.
منبع : روزنامه ابرار اقتصادی


همچنین مشاهده کنید