علم مربیگری فوتبال

کتاب علم مربیگری فوتبال، تالیف حسین غدیری منتشر شد.
این کتاب که از سوی انتشارات نگارینه و با شمارگان ۳۰۰۰ جلد منتشر شده، در ۱۶۸ صفحه در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. طراحی گرافیک این کتاب را مهدی جام شیر انجام داده و ویراستار آن آرزو کلانی است.
مجید جلالی، مربی، کارشناس و مدرس AFC در مورد این کتاب گفته است: این کتاب دارای مطالب متنوعی در زمینه مربیگری فوتبال است. به دانش فوتبال و اطلاعات پایه بسیار خوب پرداخته شده است و کسانی که می خواهند کار مربیگری فوتبال را آغاز کنند، با خواندن این کتاب به آسانی بهره مند خواهند شد.
فریدون معینی نیز در مورد کتاب علم مربیگری فوتبال گفته است: این کتاب با زبان بسیار ساده و قابل درک برای همه مربیان فوتبال نگارش یافته است. تمام مطالب و محتوای کتاب به گونه ای گردآوری شده که در دانش فوتبال امروز با آن روبه رو هستیم و هر بخش از آن می تواند در شرایط خود بسیار باارزش و سرنوشت ساز باشد. خواندن این کتاب برای همه مربیان فوتبال سودمند است.
بخشی از این کتاب را با عنوان روانشناسی و مربیان روانشناس مرور می کنیم:
روانشناسی در فوتبال امروز جهان جایگاه ویژه ای دارد و بیشتر تیم های خارجی و بعضی از تیم های ایرانی از وجود روانشناس بهره می برند. این مربیان می دانند که امروزه هیچ کس به تنهایی نمی تواند هدایت یک تیم و کنترل همه شرایط را بر عهده بگیرد. مربی باید از وجود روانشناس هایی برای خود و بازیکنان بهره بگیرد، زیرا همه مربیان دنیا به مشاوره روحی نیاز دارند.
اما موضوعی که باید به مربیان نوین و حرفه ای گفته شود این است که امروزه و نیز در آینده مربیان بزرگ دنیا، مربیانی که فقط به موفقیت می اندیشند و مربیانی که برای موفقیت خود به هر دری می زنند، خود به دنبال فراگیری علم روانشناسی هستند و به این واقعیت نزدیک شده اند که درصدی از موفقیت تیم ها مربوط به عامل های روحی و روانی است، زیرا روانشناسی در فوتبال در پیروزی و شکست تیم ها نقش دارد و روی بازیکن نیز تاثیر بسیار زیادی می گذارد. مربیان باید بدانند آموختن علم روانشناسی امری لا زم وضروری است و هنگامی به این مهم پی خواهند برد که مشاهده کنند بازیکنی که از لحاظ آمادگی جسمانی برای مسابقه بسیار آماده بوده با ضربه روحی به بازیکنی بسیار ضعیف تبدیل شده است. این واقعیت را باید پذیرفت که امروزه اگر مربیان به یادگیری روانشناسی اهمیت ندهند، یک قدم دیگر از مربیان بزرگ فاصله می گیرند.
با تعریفی از علم روانشناسی این قضیه را روشن تر خواهیم کرد.
روانشناسی مطالعه علمی رفتار و فرایندهای روانی است و صحیح اندیشیدن را آموزش می دهد.
امروزه کمتر کسی را می توان یافت که از دانش روانشناسی بی نیاز باشد، زیرا این علم با همه جوانب زندگی فرد در ارتباط است و شایسته است همه مردم اعم از ورزشکار، معلم و ... آگاهی مختصری از واقعیت های بنیادی و روش های پژوهشی این علم داشته باشند; همچنین،همه مردم برای بالا بردن سطح کیفی زندگی خود می توانند به روانشناسان مراجعه کنند و بدون شک دید آنها به روانشناسی تغییر خواهد کرد.
یک روانشناس در تیم می تواند کارها و رفتارهای مشهود و کلیه حالت های روانی که به صورت مستقیم مشهود نیست را از قبیل احساس، ادراک، تفکر و هیجان زیر نظر داشته باشد.
همچنین، روانشناس از طریق روش های علمی و تحقیق های منظم سعی می کند به توصیف رفتار و فرایندهای روانی بازیکنان دست یابد. البته بد نیست بدانید که شروع روانشناسی در سال ۱۸۷۹ میلا دی در کشور آلمان بود.
بازیکنان فوتبال برای موفقیت و پیشرفت، چه در تمرین ها و چه در مسابقه ها، به سه عامل مهم آمادگی جسمانی، آمادگی روحی - روانی و آمادگی فکری نیاز دارند و روانشناس یا مربی آشنا با علم روانشناسی به خوبی می تواند بازیکنان را در این سه عامل به عالی ترین مرتبه برساند.
در ابتدای این بحث، عنوان شد که امروزه مربیان بزرگ و صاحب دانش خود به دنبال فراگیری علم روانشناسی هستند و در کلا س های روانشناسی ورزشی حضور می یابند. برای این که به ضرورت آگاهی مربی از علم روانشناسی پی ببرید، ویژگی ها و خصوصیت های مربیان روانشناس را شرح می دهم. مربی آشنا با روانشناسی باید رفتار مناسبی با بازیکنان و مسوولا ن تیم داشته باشد و روحیه و احساس تک تک بازیکنان را بشناسد و در هر شرایطی برای زندگی شخصی بازیکنان اهمیت قائل شود. همچنین، باید با مطبوعات و طرفداران تیم ارتباط مناسبی برقرار نماید و با آنها دوستانه برخورد کند و مسائل اخلا قی را به خوبی رعایت نماید. حتی شنیده ام که مربیان بزرگ دنیا پای صحبت های تماشاگران و طرفداران تیمشان می نشینند و نظر آنها را نیز جویا می شوند. باید به بازیکنان اعتماد به نفس بدهد و بسیار مهم است که او بتواند تیم خود را از نظر شرایط روحی و روانی برای کسب پیروزی در هر مسابقه آماده سازد و بتواند در ذهن آنها کسب پیروزی را هدف قرار دهد. همچنین، وی باید مساله های حاشیه ای تیم را بشناسد و راه های حذف آنها را بداند. از دیگر ویژگی های مربی روانشناس این است که باید انگیزه های درونی و بیرونی را در بازیکنان تقویت کند. یکی از کارهای مهم که مربی باید انجام دهد کم کردن تنش و فشار روانی بازیکنان است. او باید فشار روانی را تشخیص دهد و راه های مقابله با آن را بداند. البته، تنش ممکن است در موقعیت های معمولی مانند مسافرت، قرار ملا قات و سایر فعالیت ها نیز برای هر کسی پیش بیاید. اما در فوتبال مهم است که مربیان تنش و فشار را از بازیکن دور کنند. فشار هنگامی به وجود می آید که بازی سرعت می گیرد، یا برای زدن گل فرصت اندکی وجود دارد، یا کارهای اضافی بر بازیکن تحمیل می شود و این فشار هنگامی بیشترین تنش را ایجاد می کند که شدید، مکرر، پیش بینی نشده و مهارناپذیر باشد. فشار روانی امری درونی است و بسته به این که بازیکنان پس از خوردن گل یا شکست احساس ناامنی کنند. مربی باید وضعیت روحی و روانی تیم را پس از پیروزی حفظ کند و تیم را با بهترین روحیه به بازی های بعدی بفرستد و همین روحیه بالا می بایست تا پایان مسابقه ها در تیم حفظ شود.
تیم وقتی بازی مهمی را با موفقیت پشت سر می گذارد، تنها ممکن است از لحاظ بدنی خسته باشد، بنابراین مربی باید توان فیزیکی و بدنی بازیکنان را نیز ارتقا بخشد. در این صورت، مربی باید فکر و تمرکز بازیکنان را تنها بر برنامه ها و هدف های بعدی تیم معطوف کند.
فرض کنید روزهای پایانی فصل است و شما بازی مهمی را با پیروزی پشت سر گذاشته اید، در این صورت تیم دیگری مزاحم موفقیت شما نیست و حریفان دیگر شکست پذیر هستند و شاید هم درست برعکس، یعنی هنوز هیچ چیز معلوم نیست و راه درازی را پیش رو دارید. به نظر شما کدام یک از این دو استدلال را باید برای بازیکنان در نظر گرفت. شاید شما استدلال اول را برای روحیه دادن به بازیکنان در نظر بگیرید، شاید هم استدلال دوم را برای جدی گرفتن حریفان باقی مانده. این به تشخیص مربی (روانشناس) تیم بر می گردد که کدام استدلال را برای شاگردانش مناسب بداند و برگزیند.
خصوصیت مربیان روانشناس این است که همیشه شکست را می پذیرند، درست همان گونه که هست و تحمل شکست و پذیرش آن را دارند و می دانند که شکست خوردن همانند بردن، باختن، صعود، سقوط، پیشرفت، تنزل و... بخشی از حقیقت فوتبال است.

منبع : روزنامه مردم سالاری