مزایا و محدودیت های قرارداد مکتوب کارمندی

آیا می دانید قرارداد کتبی استخدام چه مزایا و یا احیانا محدودیت هایی را ایجاد می کند؟ درواقع هیچ قاعده و رویه معینی برای این که به شما توصیه شود تا در شرایط خاصی اقدام به عقد قرارداد کتبی با پرسنل کنید وجود ندارد. اما آنچه بدون شک قابل توصیه می باشد این است که قراردادهای کارمندی برای همه و در تمامی شرایط تجویز نمی شود. بنابراین باید به دقت وضعیت را مورد بررسی قرار داد و به صورت اقتضایی و متناسب با شرایط نسبت به این کار اقدام کرد و مزایا و نیز محدودیت های حاصل از آن را مورد توجه قرار داد.یک قرارداد کتبی کارمندی، سندی است که به امضای شما و نیز کارمندتان رسیده باشد و مبین شرایط حاکم بر روابط فی ما بین باشد. به علاوه این سند باید به صراحت آنچه را که کارمند برای شما به انجام می رساند (وظایف شغلی) و نیز آنچه شما برای کارمند محقق می سازید (حقوق و دستمزد) را تعریف کرده باشد البته یک قرارداد کارمندی می تواند در صورت صلاحدید شما، حاوی موضوعات بیش تری نظیر آنچه در زیر می آید نیز باشد:
▪ مدت همکاری (یکسال، دو سال، یا نامحدود).
▪ شرح وظایف و مسوولیت های پرسنل.
▪ مزایای شغلی (بیمه، مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی و...)
▪ شرایط فسخ قرارداد.
▪ حفظ و نگاهداری اسرار تجاری و فهرست مشتریان.
▪ مالکیت حقوقی شما بر حاصل عملکرد کارمند (مثلا اگر بر ای شما روی کتابی کار می کند و یا طرحی را فراهم می آورد.)
▪ روش و راه حلی در صورت بروز اختلاف.
● مزایا و فواید استفاده از قرارداد مکتوب کارمندی
قرارداد مکتوب کارمندی در شرایطی که بخواهید ترک خدمت کارمند را به کنترل بیش تری در آورید بسیار مفید خواهد بود به عنوان مثال اگر کارمند مورد نظر از مدیران یا عوامل اجرایی بلند پایه و یا از نیروهای مهم در ساختار سازمانی شما باشند (مثلا منشی دفترتان که ستون فقرات دفتر شما به حساب می آید)، آنگاه یک قرار داد کتبی می تواند از دست دادن ناگهانی این نیرو را تا اندازه زیادی محدود کند.
این مطلب می تواند همکاری کارکنان را به دوره مشخصی مثل یک سال و یا بیش تر محدود کند و یا می تواند کارمند را ملزم کند که اتمام همکاری خود را کتبا از قبل (مثلا سه ماه به جای دو هفته زودتر) اعلام کند تا کارفرما بتواند فرصت کافی برای جایگزینی نیروی مناسب داشته باشد.
قرارداد مکتوب کارمندی در شرایطی که کارمند در معرض اطلاعات حساس و محرمانه شرکت و سازمان شما باشد نیز مفید است. می توان بندهایی در قرارداد گنجانید که افشا و استفاده شخصی از این اطلاعات را غیر مجاز اعلام کند. به این ترتیب چنین قراردادی می تواند احتمال استفاده از این اطلاعات توسط پرسنلی که شما را ترک می کنند، مصون، محفوظ و یا لااقل محدود کند.
گاهی اوقات می توانید از یک قرارداد کارمندی به عنوان روشی برای جذب افراد بسیار ماهر و همکار کردن آنان در عوض رقابت با خودتان، استفاده کرده و به این ترتیب از طریق ارائه امنیت و مزایای شغلی در قالب یک قرارداد، معامله را شیرین کنند.
نهایتا این که استفاده از یک قرارداد کارمندی می تواند ابزارهای کنترل بیش تری را برای کارکنان فراهم آورد. به عنوان مثال چنانچه استانداردهایی را برای فعالیت های اجرایی کارکنان تعریف کرده باشید در این صورت می توانید در صورت عدم تطابق عملکرد پرسنل با این استانداردهای تعریف شده به این همکاری در زمان مقتضی و زودتر از موعد پایان دهید.
● معایب و محدودیت های داشتن یک قرارداد کتبی با کارکنان
قرارداد کتبی کارمندی یک جاده یکطرفه نیست و همیشه به نفع کارفرما نخواهد بود. قرارداد هر دو طرف را متعهد به شرایط مورد توافق، می کند. چنانچه بعدها متوجه شوید که شرایط قرارداد مطابق با خواست شما نبوده و بخواهید از شر آن خلاص شوید، شاید به سهولت امکان پذیر نباشد. قرارداد کارمندی توان شما را در تغییر شرایطی که به آن متعهد شده اید در صورتی که نیازهای کسب و کار تغییر پیدا کند، محدود می کند. بنابراین در چنین وضعیتی چنانچه بخواهید شرایط قرارداد را تغییر دهید باید به یک مذاکره جدید روی آورید.
این به آن معنی است که کارمند دارای قرارداد و کارمند فاقد قرارداد با شما، کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. در واقع شاید در مورد کارمند فاقد قرارداد بتوانید یک طرفه تصمیم گیری کنید و موضوعات حقوق، مزایا، مرخصی و... را فیصله دهید اما در مورد پرسنل دارای قرارداد برای تغییر هر یک از موارد مذکور باید به یک توافق جدید دسترسی پیدا کنید.
به طور مثال یک قرارداد دو ساله شما و نیز کارمند را متعهد به اجرای مفاد آن می کند. بنابراین پس از شش ماه چنانچه متوجه شوید نیازی به وی ندارید نمی توانید به همین سادگی به همکاری با وی خاتمه دهید زیرا چنین رفتاری تخلف از قرارداد است. به همین ترتیب چنانچه تامین مزایای پزشکی از جمله بندهای قرارداد باشد، نمی توانید در هیچ شرایطی و به هیچ بهانه ای از انجام آن سر باز بزنید. توافق بر سر این موضوعات نیازمند مذاکرات و توافقات دو جانبه است و این امر غیرممکن نیست اگرچه پیچیده و بسیار وقت گیر و انرژی بر است.
یکی دیگر از محدودیت های ایجاد شده ناشی از یک قرارداد مکتوب کارمندی، مقید شدن به رعایت حداقل های تعیین شده قانونی است. از این موضوع با واژگان حقوقی تحت عنوان «حسن نیت و رفتار عادلانه و جوانمردانه» یاد آوری می شود و عدول از آن می تواند به داعیه های قانونی منجر شود.با این تفاسیر توصیه می شود وجاحت فضای کار به نحوی طراحی و معماری شود که تداوم و یا عدم تداوم همکاری به راحتی برای طرفین قابل فهم بوده و نیازی به استفاده از اهرم هایی دیگر نباشد.

محمد سالاری
کارشناس مشاغل کوچک
http://salary.persianblog.ir

منبع : روزنامه سرمایه