آکنه، شایع ترین بیماری پوستی

آکنه یک اختلال التهابی ناشی از غدد چربی و عرق است که به دنبال افزایش تولید کراتین و چربی درون غدد ظاهر می شود و هورمون ها ، آلرژ ن ها، اصطکاک پوست به هنگام پوشیدن لباس، تمیز کردن بیش از اندازه پوست و تحریک آن از عوامل دخیل در ایجاد و یا تشدید این بیماری است. آکنه می تواند سطحی باشد، که شامل جوش سرسیاه یا «کومدون» سرسفید است، اما آکنه عمیق، به صورت کیست یا جوش چرکی نمایان می شود و بدترین نوع جوش هنگامی است که حاوی باکتری باشد و در این صورت جای آن تا آخر عمر روی پوست باقی می ماند.افراد ۱۲ تا ۲۴ سال در ۸۵ درصد موارد بیشترین مبتلایان به این بیماری هستند که علت آن افزایش تولید هورمون ها در دوران بلوغ است و در بیشتر موارد، مشکل آکنه در دهه سوم زندگی حل می شود.
● نشانه های آکنه
آکنه معمولی ترین مشکل پوستی است که معمولاً روی صورت نمایان می شود، اما گاهی در پشت، شانه ها و قفسه سینه هم بروز می کند و انواع مختلفی دارد.
▪ کومدون باز:
جوش سرسیاه نیز نامیده می شود و فولیکول های بزرگ شده ای است که به وسیله توده های سیاهی، پر شده اند.
▪ کومدون بسته:
در صورتی که التهاب وجود نداشته باشد، کومدون، سرسفید نام دارد، اما در صورت وجود التهاب، پاپول (قرمزی) نامیده می شود.
▪ ندول:
به تجمع عمیقی از چرک در لایه درم که سفت و محکم است، نامیده می شود.
▪ کیست:
ندول هایی است که ترشحات آن خارج نمی شود.
▪ تاول های چرک دار عمیق بزرگ:
ندول هایی است که به علت تخریب بافت های نزدیک به هم ایجاد می شوند.
● درمان معمول
درمان آکنه معمولاً شامل درمان های خوراکی و موضعی آنتی بیوتیک ها و رتینوئیک اسید است. آنتی بیوتیک های موضعی مثل «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» برای فرم های سطحی آکنه مؤثرند و به کار می روند. بنزوئیل پروکسید، درمان معمول دیگری است که به منظور جلوگیری از بروز آکنه ، به صورت موضعی یا به صورت خوراکی به فرم «ایزوترتیونین» مصرف می شود، اما باید توجه کرد مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک و رتینوئیک اسیدعوارض جانبی به همراه دارد.
● درمان گیاهی
روغن درخت چای و روغن ریحان دو مکمل گیاهی مؤثر در درمان موضعی آکنه هستند.
▪ روغن درخت چای (Tee tree oil) :
از برگ این درختان در استرالیا به دست می آید و خاصیت ضدعفونی دارد. این روغن در مبارزه با طیف وسیعی از ارگانیسم ها، شامل اغلب باکتری های طبیعی پوست که در آکنه شدید دخالت دارند نیز مؤثر است. روغن درخت چای دارای خاصیت ضد قارچ است و به عنوان بند آورنده خون هم استفاده می شود. این روغن با غلظت پنج درصد مؤثرترین درمان برای آکنه های سطحی و با غلظت ۱۵ درصد برای جوش های عمیق مفید است.
مطالعات حاکی است، روغن درخت چای با غلظت پنج درصد همچون بنزوئیل پروکسید پنج درصد مؤثر است، اگرچه تحقیقات قبلی نشان داده بود که روغن درخت چای با سرعت کندتری از بنزوئیل پروکسید نتایج مثبت را نشان می دهد، اما این مطالعه مشخص کرد که مشکلات پوستی با مصرف روغن درخت چای در مقایسه با بنزوئیل پروکسید، کاهش بیشتری داشته است. این روغن همچنین در کاهش التهاب ناشی از رها شدن هیستامین در پوست نیز بسیار مؤثر است. این مطالعه همچنین مشخص کرد که روغن درخت چای در کاهش قرمزی ناشی از استخراج کومدون یا ندول بسیار مفید است.
▪ روغن ریحان (Oil of basil) :
این روغن نیز داروی گیاهی دیگری است که برای درمان آکنه مفید است. این روغن خاصیتی مشابه روغن درخت چای دارد. جالب توجه این که این محلول با درصد غلظت کمتر نیز مؤثر است، اما این مشکل وجود دارد که استفاده منظم از محلول پنج درصد روغن ریحان منجر به تحریک پوست می شود.
● مکمل یاری در درمان آکنه
مصرف ویتامینA برای درمان آکنه بسیار مفید و ضروری است. رتینول ، ترکیب فعال ویتامین A است که کراتین و چربی ایجاد شده از غدد عرق را کاهش می دهد. طبق مطالعات بالینی مشخص شد که ویتامین A در دوز خوراکی ۴۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار واحد در روز، در درمان آکنه مؤثر است. این دوز می تواند موجب ایجاد مسمومیت شود، بنابراین باید با نظر پزشک مصرف شود. زنان نیز باید از مصرف این میزان از ویتامین A خودداری کنند، چون در صورت بارداری برای جنین بسیار مضر است.
ویتامین A یک آنتی اکسیدان قوی است و خاصیت ضدالتهابی دارد. هنگامی که صورت به مدت طولانی در برابر نور خورشید قرار می گیرد، سطوح بالایی از ROS(اکسیژن واکنش پذیر) ایجاد و منجر به پراکسیداسیون چربی پوست می شود. ویتامین A از طریق فعالیت آنتی اکسیدانی خود سطوح ROS سطح پوست را کاهش می دهد و موجب کاهش التهاب می شود.
● ویتامین B۳ نیاسین، نیکوتین آمید، نیاسین آمید NADH
درمانی معقول برای آکنه به شمار می رود. به اندازه یک آنتی اکسیدان قوی از غشای سلولی محافظت می کند و از تجزیه سلولی به وسیله رادیکال های آزاد و پراکسیداسیون لیپید، جلوگیری می کند. در یک مطالعه، کرم حاوی نیاسین آمید با غلظت چهار درصد به صورت دو بار در هفته روی محل موردنظر مصرف و مشخص شد که نیاسین آمید به اندازه کلیندامایسین در درمان انواع آکنه مؤثر است.
ویتامین B۶ (پیرودوکسین) در متابولیسم هورمون های بدن نقش دارد. کمبود آن موجب افزایش جذب آندروژن ها می شود و به همان مقدار، حساسیت پوست بالا می رود. ویتامین B۶ در پیشرفت متابولیسم و ترشح آندروژن ها و دیگر هورمون های استروئیدی از بدن لازم است. در مطالعه ای که روی زنانی که از آکنه شدید در دوران قاعدگی رنج می برند، انجام شده است، مشخص شد که ویتامین B۶ به طور مؤثری ایجاد و تشدید بیماری را کاهش می دهد. دوز استعمال شده در این مطالعه، ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در روز بود که برای استفاده در طول عادت ماهیانه توصیه می شود.
روی نیز یک ماده معدنی مهم است که به متابولیسم رتینول در بدن کمک می کند. روی همچنین در احیای بافت و ترمیم زخم ها نقش بسزایی دارد. این عنصر یک کوفاکتور مهم در فرآیند های بیوشیمیایی بدن بوده و برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی و سلامت پوست ضروری است.
«سنتلا آسیاتیکا» یا چای سبز، یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است. ترکیب ویژه چای سبز، کاتچین نام دارد که توانایی آنتی اکسیدانی آن به خوبی شناخته شده است. طبق مطالعه ای که اخیراً صورت گرفته است مشخص شد که کاتچین، تولید و فعالیت آندروژن ها را تعدیل می کند و بر این اساس هنگامی که عدم تعادل هورمونی ایجاد می شود، چای سبز در درمان آکنه بسیار مؤثر خواهد بود.

منبع : روزنامه ایران