کسب و کار؛ ارزش پایدار

● کسب و کار؛ ارزش پایدار
۱) ارتباط شرکت، سازمان و کسب و کار شما با دانشگاه ها چطور است؟
۲) آیا تاکنون پژوهش یا مطالعه ای در خصوص مسائل، مشکلات، موضوعات و پرسش های پیش رو انجام داده اید؟!
۳) آیا از ایمنی محصولات و خدمات ارائه شده مطمئن هستید؟
۴) آیا توانسته اید در مصرف مواد اولیه صرفه جویی کنید تا علاوه بر صرفه جویی اقتصادی برای شرکت ، به محیط زیست نیز کمتر صدمه وارد شود؟
۵) آیا به مسئله بازیافت در شرکت شما اهمیت داده می شود؟ چرا؟
۶) گزارش های مالی شرکت شفافیت لازم را دارد؟
۷) چقدر سازمان، شرکت و کسب و کار شما برای جامعه شناخته شده و شفاف است؟
۸) آیا از مشاورین مورد اعتماد جامعه برای فعالیت های خود بهره می برید؟
۹) به آموزش و مهارت های شغلی کارکنان شرکت به چه میزان اهمیت می دهید؟ آیا می دانید این اموزش ها می تواند در کل به نفع جامعه باشد؟
۱۰) شرایط کار و فعالیت برای کارکنان ایمن است؟
۱۱) آیا تبعیض و نابرابری قومی، گروهی و... در سازمان شما حاکم است؟
۱۲) قایل به خدمات درمانی مناسب و سایر مزایا برای همکارانتان هستید؟
۱۳) برای جبران خدمات کارکنان و مدیران چه خط مشی خاصی را تدوین کرده اید؟
۱۴) هنگام خروج، اخراج یا جابجایی نیروی انسانی چگونه با فرد مورد نظر رفتار می کنید؟ آیا دارای ضوابط خاص هستید؟
۱۵) آیا در سازمان و شرکت شما رشوه و ارتشاء مصداق دارد؟
۱۶) آیا از کودکان به عنوان نیروی کار و یا از کارگران خارجی بدون مجوز استفاده می کنید؟ این اقدام چقدر به اجتماع ضرر وارد می کند؟
۱۷) اگر تولید کننده تا توزیع کننده هستید به چه میزان زنجیره ارزش ساز توزیع کالا و خدمات شما به نفع تولید کننده و خدمات دهنده اصلی است؟
۱۸) آیا بیشتر از حد استاندارد جهانی به محیط زیست خسارت وارد می کنید؟
مطالب ارائه شده بخشی از وابستگی های متقابل هر شرکت یا جامعه است که امیدوارم اگر روزی در کشور ایران اسلامی خصوصی سازی به معنای واقعی آن رخ داد به این نوع وابستگی ها که به آن مسئولیت اجتماعی شرکت ها، اطلاق می شود، توجه کافی شود. امیدوارم بستر لایحه خصوصی سازی نیز طوری تدوین شده باشد که مسئولیت اجتماعی هر سازمانی را به آن یادآور شود. در غیر این صورت متاسفانه شرکت ها می بایست صرفاً به یک واکنشگر در برابر خیرخواهی ها و فشارهای بیرونی عکس العمل نشان دهند که این ابتدا برای جامعه ایران نامناسب است و خصوصی سازی را با مشکل جدی روبرو می کند و بعد هم در بلند مدت هم، به ضرر سازمان ها و شرکت ها خواهد بود . مرکز پژوهشی توسعه مدیریت از هم اکنون به دولتمردان و مقامات از یک طرف و به خریداران شرکت ها و موسسات از سوی دیگر پیشنهاد می کند که به مسئولیت اجتماعی شرکت کم توجهی نکنند و از مشورت مشاورین ماهر در خصوص این موضوع استفاده کنند.
هر شرکتی برای مسئولیت های اجتماعی در فعالیت های پشتیبان نظیر زیرساخت های سازمان (تأمین مالی، برنامه ریزی، ارتباط با سرمایه گذاران) و مدیریت سرمایه های انسانی (جذب، آموزش و نظام جبران خدمات و توسعه فناوری (طراحی محصول، آموزش، طراحی فرآیند، تحقیق درباره مواد و بازار) و (لجستیک و تدارکات ،ماشین الات، تبلیغات و خدمات) و هم چنین در فعالیت های اصلی مثل تدارکات و لجستیک مواد اولیه (انبار، جمع آوری داده ها، دسترسی به مشتریان و خدمات) و عملیات (اجرای فعالیت، تهیه اجزای خط مونتاژ و...) و تدارکات اولیه (پردازش سفارشات، تهیه گزارش انبار محصول) و بازاریابی و فروش (نیروی فروش، تدوین پیشنهاد، تبلیغات، ارتقای فروش و...) و خدمات پس از فروش (نصب، خدمات به مشتریان، رسیدگی به شکایات و تعمیر ...) باید اندیشه شده باشد و برای اثرات اجتماعی هرکدام با نگاهی از درون به بیرون نسبت به ترسیم اثرات اجتماعی آن اقدام کند.
به هر روی شرکت ها در جامعه اثرات گوناگون زیست محیطی به جای می گذارند اثراتی همچون ترافیک بر اثر حمل و نقل، گازهای گلخانه ای، ضایعات، استفاده از مواد خطرناک، استفاده از مواد یکبار مصرف، استفاده کودکان در تبلیغات و کار، تبعیض قیمت میان مشتریان، قیمت گذاری ضد رقابتی و... گوشه ای از این گونه اثرات است. بنابراین توجه مدیران عامل و اعضاء هیئت مدیره برای ترسیم تمام پیامدهای اجتماعی فعالیت ها امری ضروری است که هم اطمینان جامعه را نسبت به شرکت ها افزایش می دهد و هم در بلند مدت بر افزایش درآمد و سود شرکت تأثیر مثبت می گذارد.
پیشنهاد می کنم در خصوص اثرات اجتماعی شرکت ها به نکات زیر کمی توجه شود:
۱) برنامه جامع برای سرمایه های انسانی به خصوص توسعه مدیریت (پرورش، آموزش و...)
۲) ارتباط مناسب با مراکز پژوهشی، دانشگاهی و حوزوی برای پاسخگویی به مسائل، مشکلات، موضوعات و پرسش های مطروح
۳) توجه به زیرساخت های فیزیکی کارآمد
۴) توجه به زیرساخت های اداری کارآمد
۵) برنامه جامع برای دسترسی به زیرساخت های علمی و فناوری (مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده)
۶) توجه به منابع طبیعی پایدار
۷) توجه به روش های درست برای دسترسی کارآ به سرمایه
۸) تدوین طرح برای رقابت منصفانه با رقبا
۹) رعایت حقوق مالکانه و تلاش برای حراست از مالکیت معنوی
۱۰) برنامه جامع برای ایجاد شفافیت در گزارش های مالی، عدم اختلاس و ارتشاء و فسادهای اداری
۱۱) تأکید به قانون گرایی و توجه مراجع قانون گذاری به قوانین سست بنیان
۱۲) تدوین برنامه های شایسته گزینی برای مقابله با نابرابری در سازمان
۱۳) توجه به خواست ها و نیازهای اهالی محله، شهر و استان تأثیرپذیر از شرکت
۱۴) هماهنگی با کانون های مردمی غیردولتی برای ارتقاء فعالیت های اجتماعی
۱۵) حضور جدی و تأثیرگذار در سندیکا و تشکل های صنفی برای اعمال نظرات جمعی در خصوص صنعت مربوط
۱۶) تدوین استانداردهای صنعت مربوط و پیشنهاد به شرکت های مربوط
۱۷) توجه به پیچیدگی های تقاضاهای مشتریان و جهت دهی آنها به مسائل اجتماعی
۱۸) مشارکت تأثیرگذار در نیازهای غیرمترقبه محلی (آتش سوزی، سیل، زلزله و...)
۱۹) .................
به نظر می رسد اگر شرکت ها، سازمان ها و کسب و کارها بخواهند از حمایت های واقعی جامعه سود ببرند، یعنی ارزشی واقعی ایجاد نمایند و ارزش ها را نیز تقویت کنند، خواهند توانست با تحلیل درست از وابستگی های متقابل شرکت و جامعه، مسئولیت های اجتماعی خود را برای کسب بهترین نتیجه ،متمرکز سازند.
نگارنده نظر به فرهنگ انسانی حاکم در ایران اسلامی این نوع نگاه به کسب و کار را دور از واقعیت نمی داند و امیدوار است در آینده ای نه چندان دور، شاهد اثرات شرکت ها و بنگاه های کسب و کار در بهسازی اذهان جامعه به فعالیت های تجاری و کسب و کار به عنوان "ارزش پایدار" باشیم.

نویسنده: محمد علی مهدوی

منبع : نشریه میثاق مدیران