پیراشکی خوشمزه، الان می پزد!

▪ سوئینی تاد، سلمانی شیطان صفت خیابان فلیت
▪ کارگردان: تیم برتون
▪ فیلمنامه: تیم برتون (بر اساس نمایشنامه موزیکالی به همین نام)
▪ خلاصه فیلم:
بنجامین بارکر «سلمانی آرام و خوشبخت خیابان فلیت» است. او زندگی خوبی با همسر و دخترش دارد، اما یک قاضی شیطان صفت، عاشق همسر او می شود و برای راحت شدن از شر بارکر، به او تهمتی سنگین می زند و به جرم نکرده، به زندانش می اندازد.
اما بارکر از زندان می گریزد و در جستجوی همسر و دخترش بر می آید. او به محل سلمانی اش باز می گردد، اما خانم لاوت که یک پیراشکی پزی در طبقه پایین مغازه سلمانی او دارد، به او می گوید: قاضی تورپین، همسر او را کشته است!
بنجامین البته دوباره سلمانی اش را راه می اندازد، اما با قصد اینکه روزی قاضی تورپین را به آنجا بکشاند وبا تیغ سلمانی گلویش را ببرد !اما این ایده کم کم رنگ دیگری می گیرد و بنجامین به کمک خانم لاوت، دست به یکسری قتلهای زنجیره ای می زنند.
مرد سلمانی گلوی مشتریان را حین اصلاح می برد و گلوهای بریده شده را در اختیار خانم لاوت می گذارد تا خوشمزه ترین پیراشکی گوشت شهر را بپزد و در اختیار مشتریان قرار دهد !البته بنجامین نمی داند که همسرش زنده است و چون خانم لاوت عاشق او شده، به او حقیقت را نگفته تا با هم ازدواج کنند... و قربانی آخر این سلمانی؟!
از تیم برتون بگویم یا از سینمایش؟!از جانی دپ یا فیلمهایش؟ !به تاریخچه موزیکالها اشاره کنم یا پروژه آثار سریال کیلری را مرور نمایم؟ !تمام این مباحث آنقدر تکرار شده که هر بیننده عادی سینما می تواند در ستایش برتون صفحاتی بنویسد و تمام قاتلان زنجیره ای سینما را نام ببرد.
اما «سوئینی تاد» شاید متفاوت ترین اثر چند ماه اخیر جهان است؛ البته (حتما) چون کارگردانش متفاوت ترین فیلمساز چند سال اخیر سینمای جهان است !از این مرد عجیب خیلی ماندگارها دیده اید.
از «اسپیی هالو» و «ادوارد دست قیچی» تا «ماهی بزرگ» و «عروس مرده» بگیرید تا «چارلی و کارخانه شکلات سازی» هر کدام متفاوت با دیگری اما با یک امضا؛ تیم برتون...!
در این مجال کوتاه نمی خواهم درباره سینمای «برتون» بحث کنم که خود سلسله مطالبی جداگانه می طلبد.
اگر فیلم را دیده اید که هیچ، اما اگر هنوز «سوئینی تاد» را ندیده اید، برای تصور آن می توانید اندیشه ها و فرم ساختاری و نگاه تصویری تیم برتون را به همراه کاریزمای جانی دپ و مقدار متنابهی خون و گلوی بریده وموزیکال ولندن قرن ۱۹ را در یک مخلوط کن بریزید، حتماً معجون خوشمزه ای به نام «سوئینی تاد» به دست خواهد آمد !
ششمین همکاری دپ و برتون یک شاهکار نیست، اما یک اثر استاندارد و فوق العاده تیم برتونی است که با موضوع اصلی «انتقام» از روی نمایشنامه ای به همین نام اقتباس شده است. «سوئینی تاد» برای اولین بار در سال ۱۸۴۶ در محله «people» انگلستان معرفی شد.
می گویند این شخصیت قاتل سریالی آرایشگر، ما به ازای واقعی هم داشته که در اوایل قرن ۱۹، با گوشت گلوی قربانیانش «پای گوشت» درست می کرده است!به هر حال فیلم برتون بهترین برگردان تصویری این نمایشنامه است.
در «سوئینی تاد۲۰۰۷» با یک انسان آرام و مهربان و خانواده دار روبرویید که به خاطر ظلم و جفایی که در حقش شده و محبوبش را از چنگش درآورده اند، تصمیم می گیرد از دشمنان خود انتقام بگیرد، اما خود دشمن می شود برای مردم و می شود یک سلمانی شیطان صفت.
از سویی عشق خانم لاوت به بنجامین که کم از عشق بنجامین به همسرش ندارد، آن پایان تراژیک را رقم می زند.
علاوه بر روایت جالب و تأثیر گذار، فیلم دارای سبک بصری خارق العاده ای است. جز سکانسهایی که بنجامین هنوز خوشبخت است و خانواده دارد، رنگ بقیه صحنه ها سیاه و سفید همراه با یک سرخی گرافیکی بی نظیر است که فضای رعب و وحشت را بیشتر تداعی می کند.
«سوئینی تاد» یک موزیکال است، ولی نه از جنس بقیه موزیکالها. معمولاً کمتر موضوعات قتل و جنایتهای زنجیره ای راه به دنیای شاد موزیکالها می یابند و اکثراً هم دوست دارند به تماشای یک موزیکال مفرح بنشینند اما اینکه جانی دپ، گلوی مشتری ببرد یا بونهم کارتر با گوشت آن پیراشکی بپزد چیز جدیدی است!
به هر حال شاید «سوئینی تاد» به اندازه برخی کارهای ماندگار آقای برتون در خاطره ها نماند، اما شمایل جانی دپ با آن گریم فوق العاده و رنگ بندی و رعب و وحشت، حالا حالاها فراموش نشدنی است.
می توان تنها در آخرین سالهای عمر سینما !و در زمانه غرق شدن میان تولیدات نازل و حال به هم زن هالیوود دعا کرد که تیم برتون برای سینما باقی بماند.

وحید ضرابی نسب

منبع : روزنامه قدس