سیری مستقیم برای دستیابی به سلامتی

آب مائده‌ای است آسمانی که می‌توان در آن استحمام، شنا و رفع خستگی کرد و یا حتی آن را نوشید. این ماده از نظر اهمیت بعد از هوائی است که تنفس می‌کنیم و یکی از مهمترین ارکان زندگی ما را تشکیل می‌دهد. اما جدا این واقعیت محض که همگی ما بدون آب قادر به ادامه زندگی نیستیم، این اکسیر حیات نعمت‌های بسیاری را ارزانی می‌دارد.
در واقع، بشر قرن‌های متمادی است که به قدرت و توانمندی آب درمانی در تأمین آسایش جسم و جان پی برده است.
تمدن‌های باستان از روم گرفته تا ژاپن اهمیت خاص برای آب درمانی قائل بوده‌اند. یونانیان به فواید درمانی نهفته در استحمام پی برده بودند و آب رکن مهمی از سیستم درمانی چینیان و بومیان آمریکا را تشکیل می‌داده و این در جائی است که امروزه آب درمانی طرفداران پروپا قرصی دارد.
حدود ۸۰ درصد از بدن ما از آب تشکیل شده و تعجبی ندارد که این ماده از چنین نقش ارزنده‌ای در بدن ما برخوردار است.
نوشیدن آب کافی موجب فعال شدن بیشتر جریان خون شده و به انتقال ترکیبات معدنی و اکسیژن در سراسر بدن کمک می‌کند.
این مایع حیات بخش تأثیری پاک کننده بر اندام‌های داخلی و دفع سموم دارد. در عین حال بر سلامتی پوست، ناخن و مو تأثیری سودمند می‌گذارد و از فشار خون می‌کاهد. علی‌رغم مطالب فوق، اکثر پزشکان در این نکته متفق‌القولند که ما در حد کافی آب نمی‌نوشیم.
برخی از مراجع بر این امر صحه می‌گذارند و می‌گویند که نیمی از جمعیت جهان از دیدگاه پزشکی در وضعیت بی‌آبی به‌سر می‌برند و این در حالی است که حتی بی‌آبی مختصر بدن موجب کندی روند سوخت و ساز شده و در شخص موجب احساس خستگی می‌شود. از سوی دیگر هرگونه افت مختصری در آب بدن بر حافظه کوتاه مدت تأثیر می‌گذارد و موجب اخلال در تمرکز قوای ذهنی می‌شود.
با وجود این، پژوهش‌های انجام شده مؤید آن است که نوشیدن روزی دولیتر آب مزایای بسیاری از جمله کاهش درد در ناحیهٔ پشت تا کاهش پنجاه درصدی برخی از انواع سرطان را در بر دارد. از سوی دیگر استحمام و شنا نیز برای ما بسیار سودمند می‌باشد.
امروزه میلیون‌ها نفر از مردم به مؤسسات آب درمانی هجوم می‌برند تا از مزایائی شنا در چشمه‌های آب درمانی و استخرهای بسیار سرد، تا نوشیدن انواع آب معدنی و لفافه پیچی در گل چسبنده بهره‌مند شوند. کارشناسان بر این باورند که روی آوردن به سوی منافعی که آب ارزانی می‌دارد داروی شفابخش بسیاری از دردهاست.
غوطه‌ور شدن در استخر آب سرد حتی به مدت چند ثانیه انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کرده، سوخت و ساز و گردش خون را فعال می‌سازد. از طرفی استحمام در حمام داغ موجب رهائی تنش‌های انباشته شده، و تسکین دردهای عضلانی و ماهیچه‌ای می‌شود.
ترکیبات معدنی موجود در چشمه‌های آب گرم نیز از خواص درمانی ارزندهای برخوردارند. استخرهای شنا مکان‌هائی هستند که دردهای نهفته در بدن را تسکین می‌بخشند.
کارشناسان فیزیوتراپی با اذعان به این نکته، غالباً شنا کردن در استخر را به‌عنوان بخش جدانشدنی از شیوه‌های درمانی خود می‌گنجانند تا از این رهگذر به درمان دیگر تندرستی و تناسب اندام را به افرادی که دچار ضایعات جسمانی هستند ارزانی دارند. آب درمانی به تقویت و استحکام ماهیچه‌ها کمک کرده، دامنهٔ حرکات را در بخشی از بدن که دچار ضایعات هستند افزایش می‌دهد. گرچه آب‌درمانی مزایای مشابه فیزیولوژی در خشکی را به‌دنبال دارد ولی برای جلوگیری از کاهش تراکم استخوان و نیز رفع دردهای عضلانی شدید بسیار سودمند می‌باشد به هنگام غوطه خوردن در آب باعث تقویت و سرزندگی اندام‌های مصدوم بدن می‌شود، ضمن آنکه احتمال بروز ضایعات بیشتر را کاهش می‌دهد. از این گذشته، به‌علت آسایشی که در آب به انسان دست می‌دهد میزان درد و رنج کاهش می‌یابد.
آب درمانی از کارائی بالائی در رابطه با افرادی که دچار نارسائی‌های جسمانی دائمی می‌باشند برخوردار است و به‌دلیل شناور بودن بدن در آب، امکان اجراء حرکات نرمشی برای ماهیچه‌های بدن فراهم می‌شود بدون آنکه از این بابت تنش غیر ضروری بر اعضای آسیب دیده وارد شود.
”خانم کارین وان نوینن“، زن هلندی چهل و پنج ساله‌ای که در سال ۲۰۰۱ میلادی بر اثر تصادف در جاده دچار شکستگی مهره گردن که منجر به فلج شدن او شد در این زمینه می‌گوید: ”شناور بودن در آب به من احساس بی وزنی می‌بخشد هنگامی که روی صندلی چرخ‌دار می‌نشینم نیروی ثقل زمین مرا به سوی خود می‌کشد و احساس سنگینی می‌کنم حال آنکه زمانی که در آب غوطه‌ور هستم احساس آزادی می‌کنم“. امروزه بسیاری از استخرهای شنا مجهز به وسایل و تدابیر مورد نیاز معلولین بوده و تأسیسات خود را به امکاناتی مانند کف‌سازی با شیب ملایم، سطوح شیب‌دار و بالابرهای صندلی چرخ‌دار مجهز کرده‌اند.
از سوی دیگر انجام حرکات نرمشی ملایم برای خانم‌های آبستن پا به ماه و سالخوردگان مزایای ارزشمندی دارد. در رابطه با خانم‌های باردار، گذراندن مدتی در استخر احساس سبکی به آنها می‌بخشد، در رابطه با سالمندان هم آن‌هائی که از مشکلات کم تحرکی در عذابند با غوطه‌ور بودن رد آب گرم موجب شل شدن ماهیچه‌ها و مفاصل شده، تحرک آن‌ها را افزایش می‌دهند.
افزون بر غوطه‌وری، آب دارای مزایای پزشکی نیز می‌باشد. بهره‌گیری از نواحی خاص بدن خواه مستقیم و خواه به شکل کمپرس آب سرد یا کیسهٔ پر از یخ، موجب فراخ شدن عروٕق، پائین آمدن تعداد ضربان قلب و تعداد حرکات تنفسی و فشار خون می‌شود. از سوی دیگر آب داغ به‌عنوان عامل خواب‌آور بر اعصاب حسی و حرکتی تأثیر می‌گذارد، دردها و گرفتگی‌های غضلانی را تسکین می‌دهد افزون بر این با افزایش دمای موضعی، میزان سوخت و ساز و مصرف اکسیژن موجب بالا رفتن میزان گردش خون و افزایش ضربان نبض می‌شود. نکتهٔ قابل توجه دیگر این که، بهره‌گیری از فشار هیدروستاتیک فواره‌های آب در مؤسسات آب درمانی باعث افزایش تونوس ماهیچه‌ای می‌شود.
در واقع فواره‌های آب با دما و فشار کنترل شده را می‌توان به سراسر بدن یا بخش‌های خاصی از آن قرار داد که این خود نوعی فیزیوتراپی با آب است. از سوی دیگر فواره‌های زیر آبی نیز از مزایای مشابهی برخوردار می‌باشند. حمام بخار با هدایت بخار آب ناشی از آب جوش به اتاق‌های خاص، گردش خون را فعال ساخته و زمینهٔ مساعد را برای درمان مبتلایان آرتریت مفاصل فراهم می‌کند.
گفتنی است که حمام‌های بخار حاوی ترکیبات داروئی را می‌توان برای مقابله با تحریکات و درمان بیماری‌های عفونی به‌کار برد.
حمام آب نمک نیز برای درمان بیماری‌های پوستی و روماتیسم مناسب است و این در حالی است که حمام خردل در زمینهٔ فعال ساختن گردش خون اعجاز می‌کند. مزایای نهفته در آب درمانی به مراتب فراتر از مطالب گفته شده می‌باشد، در زندگی روزمره امروز که فرد دائماً با تنش و استرس همراه می‌باشد شرکت در جلسات آب درمانی به‌عنوان شیوه‌ای کارآمد برای دستیابی به آسایش جسم و جان محسوب می‌گردد. درمانگران مشتریان خود را وادار به گام برداشتن، اجراء حرکات کششی و ماساژ در آب می‌کنند. این حرکات معمولاً در سکوت برگذار می‌شود تا به مشتریان امکان داده شود بر افکار درونی خود تمرکز کنند. مثبت‌ترین نتایج در افرادی پدیدار می‌شود که شیفتهٔ غوطه‌ور شدن در بحر افکار خود پس از قرار گرفتن در آب می‌باشند و این در حالی است که دیگران نیز در پی تجربیات تلخی مانند تصادم با وسائط نقلیه، با قرار گرفتن در آب بر ترس خود فائق می‌آیند.
برخی از آب‌ها در بردارندهٔ خواص درمانی هستند که بر جسم و جان و روح تأثیر می‌گذارند، همانند آب زمزم که از دل کوه قارچ می‌شوند. و یا استحمام در رودخانه گنگ که از سوی صدها میلیون هندی به‌عنوان مقدس‌ترین رودخانه جهان پذیرفته شده است. سفر زیارتی به حاشیهٔ این رودخانه بخش مهم و جدانشدنی از زندگی مؤمنین هند به‌شمار می‌آید. آنان بر این باورند که با شست و شوی بدن خود در این رودخانه، بار گناهان خود را می‌زدایند. آن‌ها تصور می‌کنند که هر آبی هر قدر کم به گنگ بپیوندد از خواص شفا بخشی و تقدس بهره‌مند می‌شود. از سوی دیگر هندی‌ها خاکستر اموات خود را به آب رود گنگ می‌سپارند به این امید که ارواح آنان مستقیماً به بهشت برود.
بسیاری از مردم نیز از آب به‌عنوان محملی برای برنامه‌های نرمشی بهره می‌جویند. گرچه شناکردن در آب به‌عنوان یک ورزش کامل برای دستیابی به تناسب اندام به شمار می‌اید اما آنانکه از انرژی فراوانی برخورداند مجدانه به ورزش‌هائی همچون ژیمناستیک آبی و آئروبیک آبی می‌پردازند. در واقع دراز کشیدن به حالت جسد بر روی آب نه تنها ”تونوس ماهیچه‌ای“ را افزایش می‌دهد بلکه به کاهش تنش ناشی از انجام این حرکات در خشکی می‌انجامد. در رابطه با افراد تن‌آسا، حتی بازی کردن در آب‌های کم‌عمق استخر یا ساحل دریا به رفع تنش‌های وارد بر عضلات و مفاصل کمک می‌کند. امروزه افراد بسیاری به حمام‌های عمومی روی می‌آورند تا ضمن شرکت در برنامه‌های گروهی، لحظه‌ای را به بحث در زمینهٔ مسائل روز و مشکلات خود اختصاص دهند. و نهایتاً اینکه می‌توان اظهار داشت آب ماده‌ای آسمانی است که نارسائی‌های درون و برون آدمی را درمان می‌کند.

نویسنده: تیم اسکلتون

منبع : مجله دانش یوگا