مقایسه بین فایرفاکس۲ و اینترنت اکسپلورر ۷

در سال‌های اولیه اینترنت مرورگرهای خط فرمان در سیستم‌عامل‌هایی مانند ناول و یونیکس مورد استفاده قرار می‌گرفتند. مرورگر نت‌اسکیپ را می‌توان اولین مرورگر اینترنت با رابط گرافیکی دانست و به مرور در سال‌های بعد مرورگرهای گرافیکی بیشتری پا به عرصه رقابت گذاردند. جنگ مرورگرها اکنون نیز ادامه دارد و اگر مرورگرهایی مانند موزیلا و اپرا را نادیده بگیریم (به علت این‌که درصد بسیار ناچیزی از بازار مرورگرها را به خود اختصاص داده‌اند) دو مرورگر معروف فایرفاکس و اینترنت‌اکسپلورر مدعیان اصلی این جنگ هستند.
اینترنت اکسپلورر یک مرورگر تجاری است که همراه با سیستم‌عامل ویندوز ارائه می‌شود و شرکت مایکروسافت توسعه‌دهنده آن است. فایرفاکس نیز به بنیاد موزیلا تعلق دارد، ولی به صورت آزادانه توسعه داده می‌شود و در گروه نرم‌افزارهای اپن‌سورس جای می‌گیرد. مایکروسافت از سال ۲۰۰۲ تا کنون که نسخه هفت را منتشر نمود، تغییرات عمده‌ای را در اینترنت اکسپلورر به وجود نیاورده بود. البته در سال ۲۰۰۴ نسخه جدیدی از این مرورگر منتشر شد، اما با نسخه‌های پیشین تغییرات اساسی نداشت. از طرف دیگر فایرفاکس موفقیت‌های زیادی را با انتشار نسخه یک خود به دست آورده بود و از آن زمان تا کنون هدف اصلی خود را روی نسخه دو متمرکز نمود و قصد داشت با ارائه فایرفاکس دو، سهم بیشتری از بازار مرورگرهای اینترنت را به خود اختصاص دهد. اتفاق جالبی که در این میان رخ داد، ارائه اینترنت‌‌اکسپلورر هفت و فایرفاکس دو با هم در اواخر ماه‌های سال ۲۰۰۶ است.
اینترنت‌‌اکسپلورر در نسخه جدید خود دستخوش تحولات و تغییرات بنیادی زیادی شده است و همانند فایرفاکس اکنون از بروزترین فناوری‌های مطرح برای برنامه‌های مرورگر استفاده می‌کند.
به علاوه، ابزارهای امنیتی‌ای که به این برنامه افزوده شده است قابلیت‌های امنیتی آن را افزایش داده و المان‌های بصری آن نیز سهولت استفاده را به دنبال آورده است. فایرفاکس دو نیز روال بهبود و قدرتمندی را طی می‌کند. به همین خاطر و به علت نزدیک شدن ویژگی‌ها و توانمندی‌های این دو مرورگر به یکدیگر، انتخاب یکی از این دو مشکل شده است. سایت‌های گوناگونی در این فاصله اقدام به مقایسه نسخه‌های جدید این دو مرورگر کردند و در شرایط گوناگون و متفاوتی به آزمایش و بررسی آن‌ها پرداختند و نتایج به دست آمده را روی اینترنت قرار دادند. یکی از بهترین بررسی‌های صورت گرفته، مربوط به سایت CNet است. این بررسی طولانی و بسیار دقیق توسط Rafe Needleman ،Peter Butler و Elsa Wenzel از نویسندگان این سایت و متخصصان موضوعات اینترنت و سرویس‌های وب صورت گرفته است.
هریک از این سه نفر به صورت جداگانه فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر را در پنج بخش بررسی کرده و با ارائه دلایل خود امتیاز داده‌است. نتیجه امتیازها نشان‌دهنده برتری یک مرورگر بر دیگری است. به علت زیاد بودن این بررسی و عدم امکان ترجمه و آوردن آن در این صفحات سعی شده است برای آگاهی خوانندگان خلاصه‌ای از این بررسی در ادامه آورده شود.
● نصب و پیکربندی
اولین بخش مورد بررسی، نصب و پیکربندی اولیه دو مرورگر است. در این بخش در مجموع فایرفاکس دو با کسب سیزده امتیاز از پانزده در برابر پنج امتیاز اینترنت اکسپلورر به برتری رسیده است. نصب اینترنت اکسپلورر نیاز به فعال بودن ویندوز دارد (استفاده از ویندوزهای رجیستر شده توسط شرکت مایکروسافت). در غیر این صورت نصب نخواهد شد. به علاوه، باید در هنگام نصب هرگونه نرم‌افزار آنتی‌ویروس، آنتی‌اسپایور و نرم‌افزارهای دیگری از این قبیل غیرفعال شوند. مشکل دیگر اینترنت اکسپلورر در هنگام نصب، مدت زمان زیادی است که صرف جست‌وجو در سیستم به دنبال یک برنامه مخرب می‌شود. ریستارت کامپیوتر و بستن نرم‌افزارهای فعال و در حال اجرای سیستم و نیاز به گرفتن پشتیبان‌گیری از اطلاعات حیاتی سیستم، از دیگر معایب نصب اینترنت اکسپلورر هستند.
برخلاف تمام این امور، هنگام نصب فایرفاکس فقط احتیاج دارید که نسخه قدیمی فایرفاکس روی سیستم را ببندید؛ البته ‌اگر در حال اجرا است. حجم فایل نصب فایرفاکس دو در مقابل اینترنت اکسپلورر حدود چهارمگابایت کمتر است و کل زمانی که طول می‌کشد تا نصب شود، سی ثانیه است، اما در اینترنت اکسپلورر این زمان گاهی به پنج دقیقه می‌رسد.
یکی دیگر از قابلیت‌های فایرفاکس در این بخش، عدم نیاز به پیکربندی و تنظیم موتور جست‌وجوی پیش‌فرض است. در فایرفاکس به صورت خودکار موتور جست‌وجو روی گوگل تنظیم شده است، اما چنین تنظیمی برای اینترنت اکسپلورر صورت نگرفته است و خود کاربر باید به این تنظیمات بپردازد.
هر دو مرورگر در هنگام نصب به نسخه‌های قبلی روی سیستم مراجعه می‌کنند و نوار ابزار، بسته‌های افزودنی و تم‌های نصب شده را می‌گیرند و همراه با نصب به نسخه جدید اضافه می‌کنند. در مجموع نصب فایرفاکس برای کاربران بسیار سریع‌تر، آسان‌تر و دارای دغدغه کمتری است.
● رابط گرافیکی و جامعه فعال
شاید بپرسید که جامعه فعال برای هر مرورگر چه اهمیتی دارد؟ و آیا می‌تواند ملاک برتری محسوب شود؟ در جواب باید گفت که بسیاری از قابلیت‌ها و توانمندی‌های نرم‌افزارها مدیون علاقمندان و جامعه طرفداران آن‌ها است. طرفداران هر مرورگر با تست و بررسی، نقاط قوت و ضعف را کشف می‌نمایند و آن‌ها را به توسعه‌دهندگان گزارش می‌کنند. برنامه‌نویسان نیز دست به کار می‌شوند و با نوشتن انواع توابع کتابخانه‌ای و بسته‌های افزودنی، قابلیت‌های مرورگر را افزایش می‌دهند. بسیاری از تم‌ها و جلوه‌های بصری در مرورگرها مدیون خوش ذوقی و علاقه کاربران است. هر نرم‌افزاری که دارای یک جامعه فعال روی اینترنت باشد، مطمئناً قدرتمند و پایدار است و یک مسیر مشخص توسعه و پیشرفت را طی می‌کند.
هر دو مرورگر از نظر رابط گرافیکی پیشرفت کرده‌اند و در این میان تغییرات ظاهری اینترنت اکسپلورر در مقایسه با نسخه شش بیشتر است. در اینترنت اکسپلورر هفت از تب‌ها استفاده شده است و آیکون‌ها و رنگ‌های به کار گرفته شده در آن، طراوات و شادابی را به کاربر هدیه می‌کنند. همچنین امکان نمایش وب سایت‌ها را در حالت تمام صفحه و بدون هیچ المانی از مرورگر دارید. قابلیت دیگر بصری این مرورگر، نمایش همزمان تمام تب‌های گشوده شده در آن است. بدین معنی که شما می‌توانید از طریق ابزار سمت راست نوار تب‌ها، تمامی تب‌های گشوده شده را در صفحه ببینید. این قابلیت در فایرفاکس وجود ندارد. به صورت پیش‌فرض نیز خبری از نوار منوها یا برخی نوارهای قدیمی اینترنت اکسپلورر نیست و همین امر برای کاربران تازگی دارد و حس کنجکاوی آن‌ها را برای یافتن گزینه‌های جدید بیشتر می‌کند.
اما آنچه که باعث برتری فایرفاکس در این بخش می‌شود نکته‌ای است که درباره جامعه فعال هر نرم‌افزار گفتیم. فایرفاکس یک نرم‌افزار اپن‌سورس است. به همین خاطر هر کسی می‌تواند از مکانیزم کارکرد آن سر دربیاورد و نیازمندی‌های خودش را برنامه‌نویسی کند و به آن اضافه نماید. این اتفاق عملا‌ً افتاده است و هزاران ابزار و بسته افزودنی برای فایرفاکس نوشته شده و به صورت رایگان در دسترس است. به طوری که می‌گویند برای هر کاری در فایرفاکس یک بسته افزودنی وجود دارد. هزاران تم و جلوه گرافیکی را می‌توان روی فایرفاکس نصب کرد و چهره ظاهری آن را تغییر داد. در حالی که برای اینترنت اکسپلورر چنین نیست و به علت انحصاری که شرکت مایکروسافت روی آن دارد، هر گونه تغییر یا انتشار بسته افزودنی باید با مجوز و کنترل این شرکت باشد. این موضوع فرایند توسعه اینترنت اکسپلورر را کند می‌کند.
وقتی کسی به چیزی علاقه دارد، نمی‌تواند در مقابل آن واکنش نشان ندهد و در نتیجه وادار به فعالیت و ابراز این علاقه می‌شود. طرفداران فایرفاکس این گونه هستند و شما هر روز می‌توانید اطلاعات و مطالب جالبی درباره این مرورگر بیابید و مشاهده کنید. اما اینترنت اکسپلورر در مقایسه با فایرفاکس دارای جنب و جوش پیرامونی کمتری است. در بررسی صورت گرفته توسط سایت CNet فایرفاکس در این بخش پانزده امتیاز و اینترنت اکسپلورر دوازده امتیاز کسب کرده است. سه امتیاز بیشتر فایرفاکس فقط به جامعه اپن‌سورس پیرامون آن تعلق گرفته است.
● تب‌ها
استفاده از تب‌‌ (Tab) به یک قابلیت اجباری در دنیای مرورگرها تبدیل شده است. با پیوستن اینترنت اکسپلورر به مرورگرهایی که از تب استفاده می‌کنند و می‌توان در یک پنجره ده‌ها وب سایت را گشود و مرور کرد، دیگر مرورگری را نمی‌شناسم که از این قابلیت استفاده نکند. اما اکنون باید دید که کدام‌یک از مرورگرها در این زمینه بهتر عمل کرده‌اند. روال گشودن و بستن و مدیریت تب در فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر بسیار به هم نزدیک و شبیه است. حتی کلیدهای میانبر این دو مرورگر برای مدیریت تب‌ها یکی است. این موضوع بررسی این ویژگی را کمی سخت می‌کند. اما پیشنهاد می‌کنیم برای درک تفاوت‌های ویژگی تب در فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر به منوهای میانبر هر تب که با راست‌کلیک روی هر تب قابل مشاهده است، مراجعه کنید. در این منو برای فایرفاکس امکان بستن تب، بستن تب‌ها به طور یکباره، افزودن تب به منوی BookMark و ریستارت هر تب یا تمامی تب‌ها به طور همزمان وجود دارد.
با این حال متأسفانه چنین قابلیت‌هایی در منوی میانبر تب‌های اینترنت‌‌اکسپلورر دیده نمی‌شود. در عوض اینترنت اکسلپورر از یک ویژگی مدیریت و نمایش همزمان تب‌ها استفاده می‌کند که به صورت پیش‌فرض در فایرفاکس یافت نمی‌شود. اگر می‌خواستیم ویژگی تب‌ها را در اینترنت اکسپلورر با نسخه‌های پیشین فایرفاکس مقایسه کنیم، بدون شک امتیاز بیشتر با مرورگر شرکت مایکروسافت بود. اما فایرفاکس چند سالی است که دارد از تب‌ها استفاده می‌کند و در این زمینه خبره شده است.
ویژگی‌های جدیدی به تب‌ها در فایرفاکس دو افزوده شده است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. برای مثال با هر بار گشودن تب‌های زیادی به صورت خودکار اندازه هر تب کوچک‌تر می‌شود یا شما می‌توانید به کمک ابزار انتهایی سمت راست تب‌ها به سرعت میان تب‌ها جابه‌جا شوید. سایت CNet در مورد ویژگی تب‌ها به فایرفاکس امتیاز سیزده و به اینترنت اکسپلورر امتیاز یازده را می‌دهد. بنابراین برنده نهایی این بخش نیز فایرفاکس است.
● ویژگی‌های جدید
نسخه هفت یک تحول و جهش در اینترنت اکسپلورر است. چون در این نسخه ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدید به آن افزوده شده است که در پشت سر هر کدام از آن‌ها یک فناوری وجود دارد. اما فایرفاکس دو یک نسخه بروزرسانی شده در مقایسه با نسخه ۵‌/‌۱ و ۷‌/‌‌۱ است و کاربران با تغییرات اساسی و خیلی بارز روبه‌رو نیستند. آیا این علت کافی است که به سراغ ویژگی‌های جدید هر دو مرورگر نرویم؟
RSS مهم‌ترین ویژگی جدید در مرورگر اینترنت اکسپلورر و البته یک ویژگی دائمی و قدیمی فایرفاکس است. قابلیتRSS افزوده شده به اینترنت اکسپلورر موجب می‌شود تازه‌های هر سایت را گزارش‌گیری کرد و آن ها را فهرست‌بندی نمود. این قابلیت که در نوار تب‌ها وجود دارد، به کاربران کمک می‌کند سایت‌های مورد علاقه را به فهرست سایت‌های RSS اضافه نمایند و در آینده دیگر نیازی به مراجعه به این سایت نداشته باشند.
در مقابل فایرفاکس که سال‌ها است از RSS استفاده می‌کند، در نسخه جدید امکانات جدیدی را در اختیار کاربران قرار داده است. افزودن گزینه‌های RSS در گوشه سمت راست نوار تب‌ها به کاربران کمک می‌کند به سرعت و آسان‌تر بتوانند سایت‌های مورد نظر خود را به فهرست سایت‌های BookMark اضافه نمایند و سایت‌های RSS را بررسی کنند.
در نسخه هفت اینترنت اکسپلورر قابلیت‌های جدید مدیریت بسته‌های افزودنی، ابزار امنیتی Phishing Filter، ابزار جست‌وجو در موتورهای جست‌وجوی معتبر روی وب، ابزار مدیریت پنجره‌های تبلیغاتی ‌(Pop Up) و ابزار بروزرسانی ویندوز مشاهده می‌شوند. با این شرایط به نظر می‌رسد که باید در این بخش اینترنت اکسپلورر امتیاز بیشتری به دست آورد اما کارشناسان CNet نظر دیگری دارند و می‌گویند ویژگی‌های جدید در اینترنت اکسپلورر ویژگی‌های جدیدی برای دنیای برنامه‌های مرورگر نیستند بلکه برای مرورگر اینترنت اکسپلورر تازگی دارند. آن‌ها در مجموع معتقدند فایرفاکس دو در این زمینه نیز بهتر عمل کرده است. در این بخش فایرفاکس یازده امتیاز و اینترنت اکسپلورر نه امتیاز کسب کرده است.
● امنیت و کارایی
این بخش مهم‌ترین بخش مسابقه میان فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر است. ظاهر گرافیکی یا RSS برای بسیاری از کاربران اهمیت زیادی ندارند، اما سرعت دانلود، سرعت بارگذاری یک سایت، امنیت و مقدار حافظه اشغال شده توسط مرورگر در هنگام کار اهمیت دو چندانی دارند.
در زمینه کارایی سایت CNet اذعان می‌کند سرعت دانلود فایرفاکس بسیار بیشتر از اینترنت اکسپلورر است (بچه‌های تحریریه عصرشبکه نیز چنین عقیده‌ای دارند) و البته حافظه کمتری را نیز اشغال می‌کند.
فایرفاکس یک مرورگر تک کلیکی است. یعنی تمامی کارها در آن با یک کلیک قابل انجام است. به علاوه، انعطاف‌پذیری و سفارشی‌نمودن فایرفاکس در برابر اینترنت اکسپلورر آسان‌تر است و بسته‌های افزودنی زیادی دارد که کارها را ساده‌تر می‌کنند. گزینه Option در اینترنت اکسپلورر هفت بسیار بهتر شده است و گزینه‌های جدیدی برای مدیریت فایل‌های موقت و زائد، مدیریت کوکی‌ها و فایل‌های تاریخچه در نظر گرفته شده است. همچنین گزینه‌هایی برای مدیریت اکتیواکس‌ (ActiveX) و جاوااسکریپت دیده می‌شود.
از نظر امنیتی نیز اینترنت اکسپلورر هفت بسیار پیشرفت کرده است و خود را تا حد یک مرورگر قابل اطمینان بالا کشانده است. ابزارهای Phishing Filter و Pop-Up Blocker در نسخه جدید اینترنت اکسپلورر به کمک کاربران می‌آیند تا در مقابل مهاجمان دیجیتالی دفاع کنند. همچنین نرم‌افزار Spyware Protect نیز به صورت رایگان از سوی شرکت مایکروسافت ارائه شده است تا با نصب روی ویندوز با اینترنت اکسپلورر هفت یکپارچه شده و امکان بررسی و جلوگیری از نصب نرم‌افزارهای جاسوس‌افزار را روی سیستم فراهم کند. اما یک حقیقت تلخ وجود دارد که قابل صرف نظر کردن نیست.
شرکت مایکروسافت به گونه‌ای برنامه‌های کاربردی خود را روی ویندوز پیاده می‌کند که این نرم‌افزارها با هسته سیستم‌عامل ارتباط مستقیم برقرار می‌کنند. به زبان ساده‌تر، با هسته سیستم‌عامل درگیر می‌شوند. بنابراین کافی است شما بتوانید به درون این نرم‌افزار نفوذ کنید تا به هسته سیستم‌عامل دسترسی بیابید و این یعنی ویران شدن تمام قلعه‌های دفاعی و غیرنفوذ. اما چنین چیزی برای فایرفاکس و کلاً نرم‌افزارهای اپن‌سورس وجود ندارد و به طوری برنامه‌نویسی می‌شوند که هیچ‌گونه ارتباطی با هسته نداشته باشند، بلکه از طریق رابط‌های کاربری با آن در تعامل هستند.
همچنین عدم انتشار سورس‌کدهای اینترنت اکسپلورر یکی دیگر از معایب این مرورگر است. نتیجه این عمل، ناتوانی در کشف باگ‌ها و شکاف‌های امنیتی پیش از وقوع هر اتفاق و رفع نمودن سریع آن‌ها بدون نیازمندی به مایکروسافت و ارائه وصله برای آن‌ها است. فایرفاکس دو از نظر امنیتی بهبود داده شده و امن‌تر شده است. همچنین باگ‌های نسخه‌های قبلی آن برطرف شده‌اند. در این بخش فایرفاکس دوازده امتیاز و اینترنت اکسپلورر ده امتیاز آورده است.
● فایرفاکس دو یا اینترنت اکسپلورر هفت؟!
با نگاهی به امتیازهای هر بخش و امتیازهای نهایی( فایرفاکس ۶۴ امتیاز و اینترنت اکسپلورر ۴۷ امتیاز از ۷۵ امتیاز) متوجه می‌شویم که فایرفاکس انتخاب اول سایت CNet است. شاید به نظر بیاید که بررسی این سایت کمی مغرضانه بوده است و اگر فایرفاکس مرورگر برتر است اما این همه اختلاف میان آن و اینترنت اکسپلورر وجود ندارد. کاربران زیادی چنین فکری را می‌کنند. به همین علت سایت gizmodo در یک ابتکار جالب به مقایسه بررسی‌های معتبر مختلفی که روی این دو مرورگر انجام شده پرداخته و آن‌ها را با هم مقایسه نموده است. نتیجه این تحقیق را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
البته با همه این صحبت‌ها، ثابت شده است انتخاب یک برنامه بیشتر به علایق و سلیقه‌های افراد و چگونگی کار با آن‌ها و همچنین عادت‌های فردی به جای دلایل علمی و بررسی‌های منابع آنلاین مختلف برمی‌گردد. در این میان برخی از کاربران نیز اعتقاد دارند که می‌توان از هر دو این مرورگر استفاده نمود و از قابلیت‌های مختلف آن‌ها در شرایط متفاوت بهره گرفت و قدرت مضاعفی را در وبگردی ایجاد نمود. و البته کاربرانی نیز هستند که به هر دو این مرورگرها اعتقاد ندارند.

منبع : شهر الکترونیک یزد