« کارتر » کهنسال ترین دلال سیاسی

تحرکات « جیمی کارتر » رئیس جمهور اسبق آمریکا در منطقه و دیدار وی با « خالد مشعل » رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس و « محمود الزهار » و « سعید صیام » دو عضو برجسته این جنبش بی شک نشانه آنست که وی بر یک پشتوانه سیاسی رسمی تکیه دارد. برغم انتقادهای آمریکا و محافظه کاری اسرائیل در برابر دیدار کارتربا مشعل نشانه هایی وجود دارد که به ما می گوید کارتر برای دیدار با رهبران حماس از آمریکا و اسرائیل چراغ سبز گرفته است .
در این میان دو نکته حایز اهمیت است اول اینکه با نگاهی به سخنان چند روز پیش « رایس » شاهد آن هستیم که وی برغم محافظه کاری و مخالفت با دیدار کارتر با مشعل تاکید می کند که کارتر را در صورت پیشرفت در مذاکرات تنها نخواهد گذاشت . باید توجه کرد که بیشتر کارشناسان سیاسی امریکا این دیدار را یک اقدام اورژانسی دولت بوش دانسته اند که تلاش می شود پیش از پایان یافتن دوران ریاست جمهوری بوش به یک موفقیت سیاسی در عرصه فلسطین و به دنبال آن امنیت اسرائیل دست یابد تا شانس هم حزبی های بوش در انتخابات بعدی بیشتر شود.
نکته دوم اینکه « ایلی یشای » جانشین اولمرت وزیر صنایع و بازرگانی اسرائیل و رئیس حزب شاس نامه ای را با مضمون « ما برای صلح آماده ایم » به کارتر می دهند تا به دست مشعل برساند.
اما چرا اسرائیل و آمریکا سیاست خود را با حماس تغییر دادند و این بازی سیاسی را با سکانداری مهندس توافقنامه « کمپ دیوید » ۱۳۵۷ به راه انداختند با استناد به گزارش ۲۴ صفحه ای که رسانه های اسرائیلی منتشر کردند در صورتی که اسرائیلی ها بخواهند سنگینی بار غزه را از دوش خود بردارند از میان برداشتن حکومت حماس در غزه و سیطره این جنبش بر منطقه به مصلحت اسرائیل نیست .
براساس گزارش کارشناسان اسرائیل بهتر است که حماس کوچک شود و مانع تقویت آن در غزه شد ولی در عین حال باید از فروپاشی آن جلوگیری کرد چرا که واردکردن حماس در بازی های سیاسی برای به تاخیرانداختن هرچه بیشتر مذاکرات است چه آنکه در مذاکره میان چند طرف فرصت برای وقت کشی و آشوب افکنی بیشتر است تا میان دو طرف .
در این گزارش آمده است که حماس بازیگری موثر و اساسی در عرصه فلسطین و بخصوص غزه است که می کوشد با استفاده از کمکهای برخی طرفهای منطقه ای چهره و آوازه خود در برابر جهان و بخصوص غرب را بهبود بخشد که اسرائیل نباید اجازه دهد این جریان به نحوی که حماس می پسندد پیش رود.
اما هانی المصری نویسنده مصری عقیده دیگری دارد.
وی می گوید : دیدار « خالد مشعل » رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس با « جیمی کارتر » رئیس جمهور اسبق آمریکا را موضوعی می داند که با مخالفت اسرائیل روبه رو شد چرا که تل آویو احتمال می داد این دیدار به پایان محاصره غزه بینجامد.
به گفته وی « شیمون پرز » رئیس رژیم صهیونیستی با این دیدار مخالفت کرد زیرا از دیدگاه وی این اقدام به معنی شکست محاصره تحمیلی برحماس بود. رژیم صهیونیستی که در مقابل شکست سیاست محاصره غزه و کشتار دسته جمعی فلسطینیان قرار گرفته است از آن بیم دارد که سکوت این رژیم درباره دیدار کارتر و مشعل دیگران را به اقدامی از این قبیل تشویق کند بویژه اینکه زمزمه هایی برای گفت وگو با حماس در میان محافل اسرائیلی بلند شده است .
بر این اساس اسرائیل دو گزینه را در پیش گرفته است :
۱) ادامه محاصره غزه تا اشغال دوباره آن مقامهای تل آویو گمان می کنند که پایان دادن به شلیک موشکها از غزه به سمت جنوب مناطق اسرائیلی بدون اشغال این منطقه امکان پذیر نیست اما اشغال غزه هزینه های زیادی را برای آنها در بر دارد و ممکن است خسارتهای سنگینی در بین نیروهای اسرائیلی به بار آورد و به وحدت گروههای فلسطینی بینجامد.
۲) ادامه ضربات متناوب پس از هر یورش محدود . این گزینه در حالی مطرح می شود که تجربه ثابت کرده است که این گزینه اهداف اسرائیل را محقق نخواهد کرد بلکه به نابودی بیشتر نیروی بازدارندگی اسرائیل می انجامد و ممکن است نیروها و گروههای فلسطینی را به شلیک موشکها و خمپاره به سمت اسرائیل تشویق کند.
این در حالی است که ۶۴ درصد اسرائیلی ها برای بار دوم و آن هم طی دو ماه با گشایش باب گفت وگو با حماس موافقت کردند و براساس نظرسنجی انجام شده بیشتر اسرائیلی ها خواستار گفت وگو با حماس هستند زیرا از نظر آنان سیاستهای حکومت اسرائیل نتوانسته است شلیک موشکها را متوقف سازد.
اما حکومت اولمرت همچنان در تلاش است تا از شکاف بوجود آمده بین فلسطینیان نهایت استفاده را ببرد و از طریق عمق بخشیدن به این اختلافات و با تکیه بر دولت بوش و از طریق ادامه محاصره به یک توافق تسویه حساب با رهبران فلسطینی دست یابد زیرا اسرائیل از تغییر سیاست آمریکا پس از انتخابات ریاست جمهوری و در صورت پیروزی باراک اوباما در این انتخابات نگران است .
درست است که اوباما نیز به مانند دیگر روسای جمهور آمریکا از اسرائیل حمایت خواهد کرد اما سیاست آمریکا در صورت پیروزی وی تغییر خواهد کرد زیرا بین طرفداری شدید و بی قیدوشرط با صرف طرفداری از اسرائیل تفاوت وجود دارد. اوباما خواستار عقب نشینی از عراق است .
وی علاقه چندانی به جنگ با ایران ندارد و هرگونه دخالت در مسئله دیدار مشعل با کارتر را رد می کند با وجود اینکه وی تاکید کرده است که هرگز با حماس دیدار نمی کند. تغییر در سیاست آمریکا صرف نظر از رئیس جمهور آتی حتمی است اما سوال در مورد میزان این تغییر است به همین دلیل اسرائیل سعی دارد دولت آتی آمریکا را در مقابل عملی انجام شده و توافق فلسطینی ـ اسرائیلی قرار دهد و به همین دلیل سعی دارد تا آخر سال جاری به یک توافق فلسطینی ـ اسرائیلی دست یابد.
در این میان فلسطینیان باید آگاه باشند که علی رغم همه اختلافات برگه هائی در اختیار دارند که می توانند از آن استفاده کنند و بایستی کاری کنند تا دولت اولمرت نتواند اهداف خود را تحقق بخشد و باید پایان دادن اختلافات و تحقق منافع ملی را در اولویت خود قرار دهند همچنانکه که مذاکرات نیز نمی تواند برای آنان هدفی را محقق سازد و از آن گذشته مقاومت نیز بدون داشتن برنامه سیاسی قابل اجرا و اراده یکپارچه نمی تواند به نتیجه برسد.
« حسین ریوران » دیگر کارشناس مسائل فلسطین اهداف استراتژیک سفر « جیمی کارتر » رئیس جمهور اسبق آمریکا به خاورمیانه را کمک به رژیم صهیونیستی و تلاش برای خروج این رژیم از بحران دانست و گفت : این سفر بخشی از تلاشهای آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تثبیت اسرائیل و ادامه سیاستهای خصمانه در خاورمیانه است .
رویوران درباره دلایل افزایش حملات اسرائیل به نوار غزه گفت : اسرائیل به دنبال فشار بر پشت جبهه جریان مقاومت در درون فلسطین است که این خود فشار بر ایران سوریه حزب الله و حتی جوامع را به دنبال دارد وی با انتقاد از تلاش دولت مصر برای جلوگیری از ورود و خروج فلسطینی ها از مرز غزه گفت : اظهارات نخست وزیر مصر مبنی بر اینکه تنها دو راه حل برای رفع این مشکل وجود دارد نشان دهنده تهدید این کشور به کشتن برادران فلسطینی است .
نخست وزیر مصر اخیرا تهدید کرده بود که برای حل بحران مرز رفح تنها دو راه وجود دارد : یکی اینکه حاکمیت مصر نقض شود که البته قابل تحمل نیست و دیگر اینکه مصر به ناچار به کشتن برادران خود خواهد پرداخت که در این صورت نیز خون آنها بر گردن مصر نخواهد بود.
وی افزود : در این معادله ای که جهان اسلام و عرب ساکت نشسته اند و اسرائیل فعالانه و با برنامه ریزی عمل می کند مقاومت تنها بازیگر فعال است و موفق شده تحولاتی ایجاد کند و از یکسره شدن معادله جلوگیری کند و موفقیت اخیر نشان می دهد که مقاومت اسلامی در پیشروی های زمینی توان خوبی پیدا کرده و تقریبا اشغال مجدد غزه را فرهنگ اسرائیل بیرون کرده است .
این کارشناس مسائل خاورمیانه تقویت معادله موشک و گسترش توان موشکی گروههای مقاومت را نیز از دیگر پیشرفتهای اخیر مقاومت دانست . وی افزود : بحث دیگر در زمینه مقاومت که به عنوان بازیگر فعال مهم وجود دارد مربوط به روشنگری رسانه ای مقاومت است که جنبش حماس سعی کرده است تعامل خود را با رسانه ها بویژه رسانه های عربی افزایش دهد.
وی در ادامه به سفر کارتر به منطقه و دیدار وی با مقامهای جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس ) اشاره کرد و با بیان اینکه کارتر اولین گام را در « کمپ دیوید » برای تثبیت اسرائیل برداشته است گفت : رفتار جدید کارتر را نمی توان جدا از سابقه سیاسی وی تعریف کرد و خیلی ها سفر وی به خاورمیانه را سیاسی و کمک به اسرائیل می دانند. وی در تشریح اهداف کارتر به منطقه گفت : با حضور مقاومت قدرت و آسیب پذیری اسرائیل از لحاظ موشکی بیشتر شد و ناتوانی این رژیم در اشغال مجدد غزه آشکارتر شد بنابراین اسرائیل به شدت به دنبال آرام سازی این معادله است و منافع آن نیز ایجاب می کند که این معادله هرچه سریعتر آرام شود.
رویوران افزود : اسرائیل پیشنهاد آرام سازی متقابل را به حماس ارائه کرد ولی حماس آنرا نپذیرفت چرا که این جنبش معتقد است که آرام سازی بایستی تنها مربوط به غزه نباشد بلکه شامل کرانه باختری هم باشد. اکنون تمامی فشارهای اسرائیل نیز در این چارچوب صورت می گیرد تا حماس وادار به پذیرش آتش بس آن هم تنها در غزه شود بنابراین به عقیده کارشناسان سیاسی سفر کارتر به خاورمیانه در این چارچوب و در تلاش برای کمک به اسرائیل و حل مشکلات آنها صورت می گیرد.
برغم انتقادهای آمریکا و محافظه کاری اسرائیل در برابر دیدار کارتربا مشعل نشانه هایی وجود دارد که به ما می گوید کارتر برای دیدار با رهبران حماس از آمریکا و اسرائیل چراغ سبز گرفته است .
بیشتر کارشناسان سیاسی امریکا دیدار کارتر با رهبران حماس را یک اقدام اورژانسی دولت بوش دانسته اند که تلاش می شود پیش از پایان یافتن دوران ریاست جمهوری بوش به یک موفقیت سیاسی در عرصه فلسطین و به دنبال آن امنیت اسرائیل دست یابد تا شانس هم حزبی های بوش در انتخابات بعدی بیشتر شود.
حماس بازیگری موثر و اساسی در عرصه فلسطین و بخصوص غزه است که می کوشد با استفاده از کمکهای برخی طرفهای منطقه ای چهره و آوازه خود در برابر جهان و بخصوص غرب را بهبود بخشد .
۶۴ درصد اسرائیلی ها برای بار دوم و آن هم طی دو ماه با گشایش باب گفت وگو با حماس موافقت کردند و براساس نظرسنجی انجام شده بیشتر اسرائیلی ها خواستار گفت وگو با حماس هستند زیرا از نظر آنان سیاستهای حکومت اسرائیل نتوانسته است شلیک موشکها را متوقف سازد .
با حضور مقاومت قدرت و آسیب پذیری اسرائیل از لحاظ موشکی بیشتر شد و ناتوانی این رژیم در اشغال مجدد غزه آشکارتر شد بنابراین اسرائیل به شدت به دنبال آرام سازی این معادله است و منافع آن نیز ایجاب می کند که این معادله هرچه سریعتر آرام شود .

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی