پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


یزد; شهری در جوار کویر


یزد; شهری در جوار کویر
هر بار که قصد مسافرت می کنی می توان سر مرکب را سوی شمال چرخاند و به عادت مالوف تماشای سبزی جنگل و آبی دریا دل خوش کرد. اما حیف است ایرانی باشی و یزد، این شهر پهلوگرفته در کناره کویر را ندیده باشی. شهری که معنای نام آن مقدس، فرخنده و در خور آفرین است.
آنچه در یزد زودتر از هر چیز دیگر به چشم می آید معماری خاص کویری آن است. بادگیرها، مناره ها و گنبدها چهره شهر را از سایر شهرهایی که دیده اید متمایز می کنند. در مرکز هر محله هم معمولا حمام، بازارچه، آب انبار، مسجد، حسینیه، لرد، کارگاه های کوچک و جوی آب (برای دسترسی به قنات) قرار دارد که بسیاری از این امکانات هنوز پا برجا هستند.
این همسایگان قدیمی کویر به سخت کوشی و قناعت شهره اند و همین طور به بی ریایی و سادگی. برای شهرهای کویری همچون یزد ارزش آب بیش از هر جای دیگر احساس می شود. در این شهر بیش از ۷۵ آب انبار وجود دارد. یکی از این آب انبارها، آب انبار شش بادگیر است که شرح آن در پی خواهد آمد.
هم چنین در این شهر یکی از بزرگ ترین اجتماعات اقلیت زرتشتی در کنار مسلمانان به راحتی زندگی می کنند و بخش بزرگی از جاذبه های شهر نیز متعلق به زرتشتیان است. یزد را شهر بادگیر، دوچرخه و شیرینی نیز خوانده اند.
● کجا اقامت کنیم؟
هتل فیلم شام آخر با بازی کتایون ریاحی و هانیه توسلی را به خاطر می آورید؟ آنها در یکی از هتل های سنتی شهر یزد که به سبک خانه های قدیمی این منطقه بازسازی شده بود اقامت کرده بودند.
یزد ۳۱ هتل، ۱۳ واحد پذیرایی سنتی و ۲۸ واحد پذیرایی بین راهی دارد و درصدد است ۱۶ هتل با ظرفیت ۶۰۸ اتاق، ۵ مجتمع بین راهی و ۲ کمپینگ را نیز به بهره برداری برساند. به هر حال بهترین هتل های یزد هتل صفائیه در خیابان تیمسار فلاحی، هتل مشیرالممالک در خیابان انقلاب، هتل جهانگردی در بلوار دانشجو و هتل داد در خیابان دهم فروردین هستند.
هتل سنتی مهر هم انتهای بازار یزد قرار دارد. اگر هم بخواهید هزینه کمتری بپردازید و در مسافرخانه اقامت کنید باید به خیابان امام بروید که پاتوق مسافرخانه های یزد است.
● چه بخوریم و در کجا؟
به گفته اهالی رستوران سادات اخوی در بلوار جمهوری و رستوران فرهنگیان در صفاییه از بهترین رستوران های شهر هستند که در رستوران فرهنگیان علاوه بر غذاهای سنتی پیتزا و فست فود هم ارائه می شود. غذای سنتی شهر یزد شولی است. شولی غذایی است شبیه آش رشته اما بسیار رقیق تر. برخی رستوران های یزد شولی را هم در برنامه غذایی خود گنجانده اند.
شیرینی فروشی حاجی خلیفه رهبر در میدان امیرچخماق نه تنها معروف ترین شیرینی فروشی یزد که جزو مشهورترین قنادی های کشور است. این شیرینی فروشی بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد و اکنون ۵۰۰ نفر در دو شعبه آن مشغول به کارند.
دومین شعبه حاجی خلیفه رهبر در بلوار جمهوری واقع شده است. در این قنادی انواع و اقسام شیرینی های سنتی یزد از قبیل باقلوا، قطاب، پشمک، حاجی بادام و... عرضه می شود که هم باید بخورید هم سوغات بیاورید.
● از کجا خرید کنیم؟
بازار یزد که ستون فقرات شهر قدیمی یزد را تشکیل می دهد در دوران پهلوی با ساخت خیابان شاه (خیابان قیام فعلی) به دو نیم شد. قدیمی ترین بخش بازار یزد، بازار حاجی قنبر است که از قرن نهم هجری به یادگار مانده و جزیی از مجموعه فرهنگی - تاریخی امیرچخماق است اغلب بازارهای یزد تیمچه (فضای تاجرنشین) با صحن وسیع دارند که ارتفاع آن یک طبقه از ساختمان اطراف خود گودتر است.
«لرد» از خصوصیات بازارهای یزد است که کاربرد خدماتی دارد و بین بازار و بافت مسکونی شهر واقع شده است و در کنار «لرد»ها مسجد، حسینیه، کاروانسرا و غیره قرار دارد. بازارهای مس گری، زرگری، تبریزیان، ریسمانیان، دروازه مهریز، خان، افشار و پنجه علی از دیگر بازارهای قدیمی یزد هستند. در این بازارها عمدتا طلا، فرش و شیرینی عرضه می شود.
از آن جا که یزد شهری کویری است شب ها دمای هوا کاهش می یابد پس تن پوش های مناسب با خود همراه داشته باشید.
● چه جاهایی را ببینیم؟
از آنجا که یزد در کناره کویر پهلو گرفته تعداد آثار تاریخی آن بر جاذبه های طبیعی اش می چربد.
یکی از اماکن مربوط به زرتشتیان آتشکده آنها است. این بنا در خیابان آیت الله کاشانی قرار دارد و شامل ساختمان مشجری است که در قرن اخیر ساخته شده است. آتش مقدس زرتشتیان که باید همیشه روشن نگه داشته شود در این آتشکده نگهداری می شود. قدمت آتش آتشکده به هزار و پانصد سال می رسد. ساختمان اصلی در وسط حیاط و بر بلندی قرار دارد و آن را درختانی همیشه سبز احاطه کرده اند.
حوضی مدور و بزرگ در محور ورودی بنا به آن زیبایی خاصی بخشیده است. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمین در اتاقی نسبتا وسیع و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاق هایی برای مراسم نیایش دور آن طراحی شده است.
باغ دولت آباد هم یکی از باغ های معروف ایرانی است که در زمان محمدتقی خان (دوره زندیه) طراحی و ساخته شده است. این باغ از قناتی به همین نام مشروب می شود و جریان آب در باغ استخوان بندی طراحی آنرا تشکیل می دهد. بادگیر باغ دولت آباد با ۳۳ متر بلندی از سطح زمین شاهکار مهندسی و نشانه نبوغ معماران یزدی است.
دخمه زرتشتیان یکی دیگر از آثار دیدنی یزد است. دخمه در فرهنگ فارسی به معنای «گورخانه گبرا» است. دو دخمه در انتهای جنوبی شهر یزد در حوالی منطقه صفائیه در بالای تپه ای نسبتا مرتفع وجود دارد که یکی به نام هانچکی هاتریا (زرتشتی هندی الاصل) نامیده می شود و دیگری که جدیدتر است به نام گلستان معروف است.
در وسط این دو دخمه چاله ای سنگی است که زرتشتیان مردگان خود را در آن می انداخته اند. این اثر مربوط به دوره قاجار است.
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید