هلسینکی ؛ تولد زاتوپک

المپیک لندن در سال ۱۹۴۸ پس از جنگ جهانی دوم التیام بخش دشواری ها و تیره روزی ها بود، رکوردها و نتایج حاصله این دوره از دید مفسران فقیر و ناچیز بود. چون دنیا و به خصوص اروپا جوانان زیادی را از دست داده بود. ولی حالا ۴ سال از المپیک لندن هم گذشته و هلسینکی فنلاند میزبانی پانزدهمین دوره این بازیها را برعهده دارد. شانزده سال از مرگ «بارون پی یردوکوپرتن گذشته است. مردی که پیوسته به تربیت انسان های والا و دانش پژوه می اندیشید و یکی از این راه ها را ورزشگاه های بزرگ شهرها و تماس جوانان جهان به بهانه زور آزمایی های شرافتمندانه می دانست. طبق معمول رییس جمهور فنلاند پانزدهمین دوره بازیهای المپیک را رسما افتتاح کرد. هلسینکی کوچک میزبان ورزشکاران نخبه جهان بود. شهری تنها با ۳۶۷هزار نفر جمعیت. حادثه بزرگ این بود که پس از گذشت ۴۰ سال ورزشکاران روسیه که آن روزها با نام اتحاد جماهیر شوروی شرکت می کردند به بازیها بازگشتند. در ضمن برای نخستین بار کشورهای باهاماس ، گانا (در آن زمان ساحل طلا)، گواتمالا، آنتیل، هلند، هنگ کنگ، اندونزی، اسراییل، نیجریه، تایلند و ویتنام شرکت کردند و به خانواده المپیک پیوستند. در روز شروع بازیها باران، شوخ طبعی می کرد. لحظاتی همه را نوازش می داد و مدتی کنار می کشید و این کار بارها تکرار شد. دختری سراپا سفیدپوش که او را «فرشته صلح» نامیدند، خارج از برنامه، خود را پشت میکروفن رسانید ولی پیش از آنکه مسائلی را عنوان کند به وسیله مسؤولان بیرون برده شد. او که آلمانی بود، در بازجویی گفته بود که قصد داشته مردم را به صلح و دوستی دعوت کند.
● مشعل المپیک روشن است
آخرین مشعل روشن بازیها را مردی بزرگ که در فرهنگ بازیهای المپیک ارزش و مقامی والا دارد به ورزشگاه آورد، «پاوو نورمی» ۵۵ ساله که روزگاری در دوهای سنگین پیشاپیش رقبای خود از خط پایان می گذشت در حالی که موهای سرش ریخته بود و آن قدرت ساق ها زایل شده بود، در میان فریاد تماشاگران وارد پیست شد و مشعل را به قهرمان ۶۲ ساله هموطن خود «هانس کوله مانین» که به پرنده فنلاندی معروف شده بود داد تا با آتش المپیک، برج آذرگاه را روشن سازد.
● زاتوپک، قهرمان قهرمانان
Emil Zatopek ( امیل زاتوپک) که در دوره گذشته بازیهای المپیک نیز فاتح طلای ۱۰ هزار متر شده بود این بار در هلسینکی دست به کار بزرگی زد و در ۳ ماده سنگین از دوهای استقامت به پیروزی رسید. لوکوموتیو چک در دوهای ۵۰۰۰ و ۱۰۰۰۰ متر و همچنین در دو ماراتن به ۳ مدال طلا رسید و این پیروزی هنگامی تکامل یافت که همسرش «دانا» هم در پرتاب نیزه به طلا دست یافت. دانا در روز تولدش به طلا رسید؛ درست یک ساعت پس از پیروزی شوهرش در مبارزه سخت و سنگین ۵۰۰۰ متر، قهرمان پرتاب نیزه المپیک شد.
● جونز ۱۵ ساله هم طلا برد
خانم مارجوری جکسن از استرالیا که در دوهای ۱۰۰ متر و ۲۰۰ متر به طلا رسیده بود در ۴ در ۱۰۰ متر امتدادی دچار بدبیاری شد و چوب امدادی از دستان هم تیمی اش افتاد تا مدال طلا به تیم امریکا برسد. درتیم امریکا «باربارا جونز» عضویت داشت که جوانترین شرکت کننده در دو و میدانی بود. جونز با ۱۵ سال و ۱۲۲ روز به مدال طلای المپیک رسید.
● کاروتی تاکاش، قهرمان دو دست
قهرمان بزرگ دیگری که شگفتی آفرید، کاروتی تاکاش از مجارستان بود که در تیراندازی با طپانچه ۵۷۹ امتیاز گرفت و برنده مدال طلا شد. او که عنوان قهرمانی اروپا را پیش از جنگ جهانی دوم در اختیار داشت با دست راست تیراندازی می کرد. در سال ۱۹۳۸ «تاکاش» در حالی که نارنجکی را حمل می کرد، آسیب دید و دست راست خود را از دست داد، او در بازیهای هلسینکی، با دست چپ تیراندازی می کرد و به مدال طلا رسید!
● مدال طلا در ۶۰ سالگی!
کهنسال ترین ورزشکار برنده طلا در این بازیها اورارد اندت از امریکا بود که در قایقرانی ۶ متری در شرایطی که ۵۹ سال و ۱۱۲ روز از عمرش می گذشت حریفان خود را شکست داد.آندره ژوسیوم سوارکار فرانسوی هم مدال طلای رشته «دریسج» را به دست آورد، او درست ۵۸ سال و دو روز از عمرش می گذشت و ۲۰ سال بعد از به دست آوردن مدال طلا در المپیک ۱۹۳۲ لس آنجلس. نکته اساسی این بود که در ۵ دوره از بازیهای المپیک، او پیوسته در رده اول تا پنجم قرار داشت.«ایلونا الک» مجاری هم در شمشیربازی یک مدال نقره کسب کرد تا در ۴۶ سالگی این مدال نقره را به دو طلای قبلی خود اضافه کرده باشد!
● ایرانی ها چه کردند
غلامرضا تختی و ناصر گیوه چی از ایران در این المپیک به مدال نقره رسیدند. این دو در کشتی آزاد فراتر از سایرین ظاهر شدند. خصوصا تختی که با این سن و سال کسی فکرش را نمی کرد در سکوی دوم المپیک قرار بگیرد. در وزنه برداری هم مرحوم محمود نامجو به مدال نقره المپیک رسید. ضمن اینکه علی میرزایی در وزنه برداری، محمود ملاقاسمی، جهانبخت توفیق و عبدالله مجتبوی هم در کشتی آزاد به مدال برتر رسیدند.

پویان صفربیگلو

منبع : روزنامه ایران ورزشی