آقا فیکرت Fikret Bey

▪ کارگردان: سلما کوکسال.
▪ فیلمنامه: سلما کوکسال، نجلا آلگان.
▪ موسیقی: سلیمان آلنیتمیز.
▪ مدیر فیلمبرداری: مصطفی کوشچو.
▪ تدوین: اولاش جیهان شیمشک.
▪ بازیگران: ارول کسکین[آقا فیکرت]، فوآت اونان[محمت نگهبان]، گوکچه آلگان[زینپ]، متین ارسلان[کمال مهندس]، دنیز کوچاک[مصطفی کارگر].
▪ ۹۴ دقیقه.
▪ محصول ۲۰۰۷ ترکیه.
▪ ژانر: درام.
۱۳ اکتبر ۱۹۸۸. یک روز از آخرین سال های زندگی فیکرت ئوزسوی که زمانی از اولین مردان صنعتکار ترکیه بود. او به کارخانه می آید، جایی که به سبب کهولت مدتی است آنجا را به چند نفر اجاره داده و به خاطر تاخیر یکی از مستاجران در پرداخت هزینه برق، کارخانه در معرض تعطیلی بر اثر قطع برق است. فردا آخرین مهلت پرداخت این بدهی است و فیکرت تصمیم گرفته تا مستاجر خاطی را ملاقات کند. اما مستاجر بر سر کار حاضر نمی شود.
فیکرت با نگهبان قدیمی کارخانه بر سر کشته شدن سگ نگهبان کارخانه توسط مامورین شهرداری مشاجره می کند. سپس به یاد پسرش چنگیز می افتد که پنج سال پیش به اجبار جلای وطن کرده است. همسرش بر سر چیزهای جزئی ناسازگاری می کند و کارخانه نیز اندک اندک در حال تبدیل شدن به یک خرابه است. دخترش زینپ به آنجا می آید و ساعتی بعد با گرفتن این قول که فیکرت زودتر به خانه بیاید او را ترک می کند. اما فیکرت قصد بازگشت به خانه را ندارد.
ساعت کاری تمام می شود و فکیرت و نگهبان کارخانه پس از کمی گپ و گفت با یکی از کارگران، شامی تهیه کرده و می خورند. ساعتی بعد فیکرت بعد از دیدن رویایی از خواب بیدار شده و به محمت می گوید اگر مرد، او را در پای درختی که در حیاط کارخانه کاشته، دفن کند و بعدها نیز اگر خود نیز وفات یافت، او را در کنار وی به خاک بسپارند....
● چرا باید دید؟
کشف هفته گذشته و یکی از بهترین فیلم های مستقلی که تا امروز دیده ام. اولین ساخته آخرین کارگردان زن سینمای ترکیه: سلما کوکسال اهل استانبول که در دانشگاه بوغازایچی و کنسرواتوار دولتی تئاتر و سپس در دانشگاه مرمره سینما خوانده است.
کوکسال از سال های آغازین دهه ۱۹۹۰ وارد حرکت تئاتر آوانگارد شده و یکی از موسسین گروه بازیگران تئاتری است. نقش های زیادی را بر صحنه جان بخشیده و نمایش های زیادی از جمله پنجره ای رو به کوچه، هزار و یکشب، رویا، هیس هیس! و بهار شورشی است را با همین گروه به صحنه برده است. جوایز معتبری به چنگ آورده و در فیلم و سریال های زیادی بازی کرده است.
اولین فیلم کوتاهی که ساخت رویارویی[۲۰۰۰] نام داشت که در جشنواره داخلی و خارجی زیادی به نمایش در آمد. دومین فیلم کوتاه وی به نام برخورد[۲۰۰۴] نیز جایزه اول جشنواره فیلم کوتاه &#۳۰۴;fsakرا برد. آقا فیکرت اولین فیلم اوست که تا این لحظه در جشنواره های استانبول، جشنواره بین المللی راه ابریشم و جشنواره مونته ویدئو به نمایش در آمده است.
نزدیک به سه دهه از کودتای ژنرال کنعان ئورن در ترکیه می گذرد، اما زخم های آن زمان هنوز خون چکان است و بعد از سال ها تازه فیلمسازها شروع به ساختن فیلم هایی در این باره و به گونه ای تسویه حساب با این واقعه مهم سیاسی کرده اند.
تعدادی از این فیلم ها تاکنون در همین صفحه معرفی شده، اما به جرات می توانم بگویم که آقا فیکرت به شدت با تمامی آنها فرق دارد.
آقا فیکرت قصه یک زندگی است. مردی دل بسته صنعت و کار برای زاد و بوم که در غوغای همین حادثه مجبور به دوری از پسرش تنها وارث واقعی کارخانه ای که زمانی در کشور نمونه بود شده است. فیکرت ورشکست شده، پیر و بیمار است و در روز۱۳ اکتبر ۱۹۸۸ به خود، کارخانه، پسرش، کودتا، حوادثی که بر سرش آمد، زندگی و مرگ می اندیشد.
پشیمانی ها، حسرت ها و رنج ها را به همراه دخترش، نگهبان کارخانه که به گفته او حکم سانچو پانزا را برای دن کیشوت دارد و یک دو تا از کارگران دوره می کند. او در سایه کودتای ۱۲ سپتامبر بسیاری از باورهای خود را از دست داده، ارزش هایی را که زمانی سخت به آن دل بسته بود زیر سوال برده، اما هنوز در وطن خویش مانده است.
وطنی که مامورین شهرداری اش به گونه ای خونخوارانه سگ نگهبانش را به اسم سگ ولگرد با گلوله کشته اند.
ولی نتوانسته اند ایمان او را به نوشته های روزنامه جمهوریت و آتا تورک که سردیس وی در اتاق مدیر کارخانه قرار دارد، متزلزل کنند. کارخانه برای او و کارگردان حکم کشوری را دارد که به شکلی فطری سوسیالیسم را طلب می کند. اما موانع فراونند و ره پر خطر...
آقا فیکرت فیلمی زیبا، شاعرانه و دقیق درباره پیری، دوستی، فداکاری و خسران هاست. اما در لایه های زیرین خود تماشاگر را به زیر ذره بین گذاشتن حوادث تاریخی نه چندان دوری فرا می خواند که پس لرزه هایش هنوز جامعه ترکیه را رنج می دهد.
درباره این فیلم و موج فیلم هایی که با واقعه کودتای ۱۲ سپتامبر دست به تسویه حساب زده اند بیشتر خواهم نوشت و تلاش خواهم کرد گفت و گویی نیز با کوکسال انجام دهم. تا آن روز تلاش کنید فیلم را ببنید که فیلمی کم ادعا، اما عمیق و جواهری کمیاب است.
تماشای بازی ارول کسکین ۷۷ ساله و یکی از بازیگران بزرگ سینمای ترکیه در نقش اصلی فیلم و موسیقی به شدت رمانتیک و تاثیر گذار فیلم نیز می تواند از عوامل موثر برای توصیه اکید آشنایی با آقا فیکرت باشد.

امیر عزتی

منبع : موج نو