زندگی و شعر شاعران بزرگ ایران

"زندگی و شعر شاعران بزرگ ایران"به کوشش گروه نویسندگان تهیه و با ویراستاری "زینب یزدانی" از سوی انتشارات "تیرگان" در ایران منتشر شده است.
درمقدمه کتاب می‌خوانیم: « درنگارش این کتاب سعی بر این بود است از منابع مهم ادب فارسی که در مورد زندگی و آثار شاعران نوشته شده و از کتاب‌های معتبر ادب فارسی است ، استفاده شود و اگر درمورد مساله‌ای چند نقل قول بیان شده، به تمامی آن نقل قول‌ها با ارجاع دقیق اشاره شود. این کتاب به شیوه‌ای ساده نوشته شده است و مدارک و منابع مطالب نیز هم در پاورقی ،هم در پایان کتاب به صورت کتابنامه بیان شده است. در تالیف این کتاب خانم‌ها زینب یزدانی ، لیلا میری ، ماریا موسوی ، شهلا شریفی و آقای علی رزاقی همکاری داشته‌اند. »
در این دو جلد شرح زندگی و آثار شاعران بزرگ از رودکی تا بیدل دهلوی به نگارش در آمده است.
در جلد نخست که ۵۶۰ صفحه را در بر می گیرد، فهرست مطالب به این شرح است:
● به جای مقدمه
▪ فصل نخست: رودکی (تولد و دوران جوانی، بینایی یا نابینایی، دوران پیری، بوی جوی مولیان ، آثار رودکی، مضامین اشعار رودکی، تاثیر شاعران از رودکی، تاثیر رودکی از قرآن و حدیث، گزینه اشعار).
▪ فصل دوم: فردوسی( تولد و دوران کودکی ، دوران نوجوانی و جوانی، فردوسی و سلطان محمود، فردوسی در مازندران ، دوران پیری و مرگ، ارزش شاهنامه ، تقسیم بندی شاهنامه، خصوصیات شاهنامه،شاهنامه و تاثیر آن از قرآن و حدیث، گزینه اشعار).
▪ فصل سوم :فرخی سیستانی( زندگی فرخی سیستانی، راه‌یابی فرخی به دربار چغانیان و غزنویان، علم و دانش فرخی، امرا و سلاطین عصر فرخی، شاعرن هم عصر فرخی، سفرهای فرخی،ممدوحان فرخی، ویژگی‌های اخلاقی فرخی، حوادث ناگوار در زندگی فرخی، تاثیر پذیری فرخی از شاعرن دیگر، فرخی شاعری تاثیر گذار، اساطیر و ا شارات تاریخی در شعر فرخی، تجلی قرآنی و حدیث در اشعار فرخی، برخی از ویژگی‌های مهم اشعار فرخی ، مقایسه اشعار فرخی با منوچهری، گزینه اشعار ).
▪ فصل چهارم :منوچهری دامغانی( زندگی منوچهر دامغانی، تخلص شعری، ارتباط منوچهری با دربار غزنوی، علم و دانش منوچهری، شاعران هم عصر منوچهری ، حسادت شاعران نسبت به منوچهری، ممدوحان منوچهری ، ویژگی‌های اخلاقی منوچهری، تاثیر پذیری منوچهری از شاعران دیگر، منوچهری شاعری تاثیر گذار، منوچهری ابداع کننده‌ی قالب مسمط، اساطیر و اشارات تاریخی در شعر منوچهری، تاثیر قرآن و حدیث بر اشعار منوچهری، برخی از ویژگی‌های شعری منوچهری:
۱) به کار بردن تشبیهات زیبا و دل نشین،
۲) قدرت تصویر آفرینی
۳) شادابی و طراوت
۴) تاثیر پذیری منوچهری از ادبیات عرب
۵) منوچهری و آگاهی او از علم موسیقی، گزینه اشعار).
▪ فصل پنجم : ناصر خسرو ( زندگی ناصر خسرو، تاثیر پذیری ناصر خسرو از شاعران دیگر، ناصر خسرو شاعری تاثیرگذار، تاثیر قرآن و حدیث ، استفاده از تلمیحات- اشارات و اساطیر، آثار ناصر خسرو:
۱) سفر نامه
۲) دیوان ناصر خسرو (عقل و خرد/علم، حکمت و دانش/ سخن / دین / طاعت / جهان / بی‌توجهی به ثروت و مادیات و خوش گذرانی‌های دنیوی / عمر / مرگ / آخرت / جان / جسم / انتقاد)
۳) زادالمسافرین
۴) جامع الحکمتین
۵) گشایش و رهایش
۶) خوان اخوان
۷) وجه دین
۸) روشنایی نامه و سعادت نامه).
▪ فصل ششم : خیام ( آغاز زندگی ، سه یار دبسانی واقعّیت یا خیال؟ ، ویژگی‌های شخصیتی خیام، خیام از دیدگاه معاصرانش، اندیشه‌های خیام ، مقام علمی خیام، خیام و تقویم جلالی، آثار خیام ، اثر پذیری و اثر گذاری خیام، خیام فراتر از مرزها، پایان زندگی، خیام و رباعی، ویژگی‌ کلام خیام، باده و شراب در کلام خیام، گزیده رباعیات).
▪ فصل هفتم : سنایی غزنوی(زندگی سنایی، سنایی و تحول روحی او ، شعر سنایی ، مذهب سنایی، سنایی شاعری تاثیر گذار، آثار سنایی، معاصران سنایی، زبان سنایی، ممدوحان سنایی، تلمیحات در اشعار سنایی، سنایی و تاثیرپذیری او از قرآن و حدیث).
● کتاب نما.
در جلددوم که ۶۲۳ صفحه را در بر می‌گیرد فهرست مطالب به این شرح است:
● به جای مقدمه
▪ فصل اول :‌خاقانی (زندگی خاقانی، ممدوحان خاقانی، خاقانی و شاعران پیشین ، خاقانی و شاعران هم عصر ، خاقانی شاعری تاثیر گذار، تاثیر پذیری از آیات و احادیث ، تلمیح و اسطوره در آثار خاقانی، ویژگی شعر خاقانی ، آثار خاقانی، گزینه اشعار).
▪ فصل دوم : نظامی(زندگی نظامی، هم عصران نظامی، تاثیر پذیری نظامی از شاعران دیگر، نظامی شاعری تاثیرگذار،تاثیر نظامی از آیات قرآن و احادیث، تلمیحات – اشارات و اساطیر در آثار نظامی،‌ آثار نظامی:
۱) مخزن الاسرار
۲) خسرو و شیرین
۳) لیلی و مجنون
۴) هفت پیکر
۵) اسکندرنامه
▪ فصل سوم : عطار (آغاز زندگی عطّار، ورود عطّار به حلقه‌ی صوفیان، شیخ طریقت عطّار، ویژگی‌های شخصیتی عطّار، عطّار و شعر عرفانی و دینی ، عطّار و مولانا، عطّار و حافظ، مذهب عطّار، عطّار و قرآن و حدیث،شهادت عطّار، آثار عطّار، گذری بر شرح آثار عطّار، گزینه اشعار).
▪ فصل چهارم :مولوی(تولد و دوران کودکی، آشنایی با برهان‌الدین محقق ترمدی، ملاقات با شمس ، غیبت شمس، مولوی پس از غیبت شمس، آشنایی با صلاح‌الدین زرکوب ، آشنایی با حُسام‌الدین چَلَپی، پایان زندگی مولوی، آثار منظوم و منثور مولوی، گزینه اشعار ).
▪ فصل پنجم:سعدی(آغاز زندگی ، سعدی در گشت و گذار، ویژگی‌های شخصیتی سعدی، سعدی و شاعران دیگر، سعدی فراتر از مرزهای مشرق زمین،سعدی و قرآن و حدیث، سعدی شاعری صاحب سبک ، وفات سعدی، آثار سعدی، گزینه‌ی اشعار).
▪ فصل ششم: صائب تبریزی (زندگی صائب، مذهب صائب، استادان و طبع افسانه‌ای صائب، سبک اصفهانی یا هندی،ویژگی‌های سبک اصفهانی، علل مهاجرت شاعران به هند، سفرهای صائب، صائب و قهوه‌خانه‌ها، آثار و راز موفقیت صائب، غزلیات ،صائب شاعر تک بیت‌ها، تاریخ وفات و ماجرای قبر، دلایل اعراض از سبک اصفهانی، گزینه اشعار).
▪ فصل هفتم: بیدل دهلوی( زندگی‌نامه، سبک هندی و ویژگی‌های آن، علل پیچیدگی شعر بیدل، عرفان، بیدل شاعر اندیشه‌ها، بیدل شاعر آینه‌ها، بیدل و سپهری، آثار بیدل، علل گمنامی، گزینه اشعار).
زندگی و شعر شاعران بزرگ ایران را "نشر تیرگان" منتشر کرده است که جلد نخست ۶۲۰۰ تومان و جلد دوم ۶۸۰۰ تومان قیمت دارند. این کتاب دوجلدی با قمیت ۱۳ هزار تومان در بازار کتاب ایران عرضه می‌شود.

منبع : هفته نامه شهرگان