کدام توزیع لینوکس را انتخاب کنیم؟

یکی از سوالات مطرح برای کاربرانی که قصد کار باسیستم عامل لینوکس را دارند، انتخاب توزیع (Distribution) است و اینکه چرا انواع مختلفی از لینوکس وجود دارد و کدامیک مناسب تر است؟ در این مقاله فقط به معرفی اصول و مفاهیم توزیع های لینوکس و معرفی برخی از آنها می پردازیم و مقایسه توزیع های مختلف را در مقاله ای جداگانه بررسی خواهیم کرد.
● توزیع چیست؟
اصلا توزیع چیست؟ همان طور که می دانید سیستم عامل لینوکس به خودی خود یک سیستم عامل آزاد و رایگان است. لینوکس را هر کس می تواند جمع آوری کرده و به نام خودش به رایگان عرضه کرده و به فروش برساند. علت چیست؟ سیستم های لینوکس از بخش های بسیار زیادی تشکیل شده که هر بخش آن توسط عده ای خاص توسعه می یابد که هر کدام در یک نقطه از جهان قرار دارند. می گویند لینوکس مانند هواپیمایی است که هر قسمت آن را در یک کشور ساخته اند. (البته این نکته نقطه قوت آن به شمار می رود.) در صورتی که شما به عنوان یک کاربر بخواهید یک لینوکس داشته باشید، باید تمام این قطعات را جداگانه جمع آوری کرده و پس از کامپایل استفاده نمایید. درصدت کمی از مردم این امکان و توانایی را دارند. بنابراین افراد و شرکت های محدودی علاوه بر جمع آوری این قطعات مجزا، برای مجموعه گردآوری شده توسط خود برنامه هایی نصب و مدیریت نموده تا کاربران کار نصب و مدیریت سیستم عامل به آسانی انجام دهند. به این مجموعه ها که توسط افراد و شرکت های مختلف گردآوری شده است، توزیع یا Distribution لینوکس می گویند.
● علت تنوع توزیع ها چیست؟
هر یک از توزیع های لینوکس دارای ویژگی های خاصی است که آن را از توزیع دیگر متمایز می کند. مثلاً ممکن است نصب آنها با هم تفاوت داشته باشند (االبته اصول نصب همه لینوکس ها یکسان است) و یا ابزارهای مدیریت گرافیکی تهیه شده با هم متفاوت باشند و یا نسخه برنامه هایی که با یک توزیع خاص ارائه می شوند جدیدتر یا قدیمی تر باشند، محل فایل های پیکربندی آنها متفاوت باشد و یا ممکن است توزیع هایی برای امور خاصی مانند سرویس دهنده، ایستگاههای کاری، کامپیوترهای قدیمی، مدیریت شبکه طراحی شده باشند بنابراین هر فرد یا گروه خلاقی می تواند توزیع مخصوص خود را ارائه نماید. مثلاً برخی از توزیع ها برای نصب و پیکربندی آسان بهینه سازی شده اند. توزیع ها به دو صورت تجاری و رایگان ارایه می شوند. یعنی در ازای دریافت برخی از آنها باید پول پرداخت شود و برخی از آنها رایگان هستند. البته به هر حال شما در اکثر موارد قادرید تا یک توزیع لینوکس را چه رایگان و چه تجاری به تعداد نامحدود کپی و توزیع نمایید. اکثر توزیع های غیر تجاری و برخی از توزیع های تجاری به صورت رایگان از سایت های مربوطه قابل دانلود هستند. در صورتی که لینوکس را یاد بگیرید، مهم نیست از چه توزیعی استفاده کنید. چون همه آنها ذاتا شبیه هم هستند و تمام اموری که در یک توزیع انجام می دهید، در توزیع دیگر نیز قابل انجام خواهد بود (شاید به نحو دیگر). برخی از توزیع ها به دلیل تغییرات و بهینه سازی در توزیع های دیگر ایجاد شده اند که آنها توزیع های مبتنی بر یک توزیع می نامند. مثلاً توزیع لیبرانت یک توزیع مبتنی بر دبیان است. یا مثلاً توزیع فارسی شبدیکس یک توزیع مبتنی بر کناپیکس است که در آن امکانات فارسی اضافه شده است.
● شما هم می توانید!
بله در صورتی که لینوکس را کاملاً یادگرفته باشید و مقداری خلاقیت و برنامه نویسی بلد باشید، قادر خواهید بود تا توزیع خودتان را ایجاد کنید. راهنماهای بسیاری در مورد ایجاد یک توزیع لینوکس منتشر شده است که یکی از بهترین این راهنماها، کتاب LFS یا Linux From Scratch نام دارد که آن را می توانید از www.linuxformscratch مطالعه یا دانلود نمایید.
● کدام توزیع؟
همانطوری که در بالا اشاره کردیم، هر یک از توزیع ها دارای ویژگی های خاص خود هستند. به عنوان مثال مراحل نصب یک توزیع بسیار راحت است و توزیع دیگر از نظر پایداری و امنیت مطرح می باشد.
انتخاب توزیع بستگی به شرایط زیر دارد:
▪ سطح علمی کاربر
▪ مورد استفاده از لینوکس
▪ ویژگی های توزیع
▪ بازار
اکنون به بررسی یکایک این شرایط می پردازیم.
الف) سطح علمی کاربر:
کاربرانی که دارای آشنایی کمتری با لینوکس هستند، جذب توزیع های می شوند که دارای ابزارهای پیکربندی گرافیکی است که آنها قادر می سازد راحت تر سیستم شان را اداره و نصب نمایند.
کاربرانی که پیشرفته تر هستند و ابزارهای پیکربندی گرافیکی برایشان مهم نبوده، کیفیت و سرعت سیستم برایشان مهم تر است جذب توزیع های حرفه ای مانند دبیان همچنین دارای نرم افزارهای جدیدی باشد که به آنها حداکثر قابلیت ها را ارائه نماید. از توزیع هایی که برای کاربران تازه کار بسیار مناسب هستند، می توان زوزه (SuSE)، ردهت (RedHat)، مندریک (Mandrake)، لیندوز (Lindows)، لیکوریس (Lycoris)، مپیس (Mepis) و XandarOS را نام برد. (Debian)، جنتو (Gentoo) و اسلاکور (Slackware) می شوند. دبیان به سخت نصب شدن معروف بوده و اسلاکور هم هیچ ابزار پیکربندی گرافیکی ندارد. ولی در عوض هر دو این توزیع ها بسیار با کیفیت و پایدار هستند.
ب) مورد استفاده از لینوکس:
برخی از توزیع ها مخصوص نیازهای خاصی طراحی شده اند. امروزه از اصلی ترین نیازها می توان به سرویس دهنده ها و ایستگاه های کاری اشاره نمود.البته برخی از توزیع ها مانند «ردهت» و «دبیان» این امکان را به شما می دهند که هنگام نصب، نوع مصرف آنها را تعیین کنید و با توجه به انتخاب شما، نرم افزارهای مربوط به آن نصب خواهند شد. برخی از توزیع تنها مخصوص یک نیاز طراحی شده اند و دارای ابزارهای مربوط به آن نیاز می باشند. مثلاً لینوکس نوپیکس (Knoppix) که یک توزیع روی میزی است، تنها دارای ابزارهایی است که برای کاربران روی میزی کاربرد دارد و یا لینوکس SOL وظایفی دارد که تنها به درد یک سرویس دهنده می خورد.
ج) ویژگی های توزیع:
برخی اوقات یک توزیع دارای ویژگی های است که آن را برای برای استفاده قابل انتخاب می سازد. مثلاً لینوکس اورالوکس (Oralux) دارای امکانات مخصوص نابینایان می باشد. مانند شناسایی صفحه نمایش های بریل و یا مرور صوتی وب و پست الکترونیک. ویا یک لینوکس ممکن است سخت افزارهای خاصی را به خوبی پشتیبانی نماید. و یا ممکن است سرعت وکیفیت یک توزیع یا آسانی استفاده از آن ملاک انتخاب قرار گیرد.
د) بازار:
ممکن است موجود بودن یک توزیع در بازار و یا نبود آن ملاک انتخاب باشد. مثلاً در ایران فراوان ترین توزیع لینوکس، توزیع ردهت است و به همین دلیل برخی افراد و موسسات لینوکس را به نام ردهت می شناسند. بالاخره کدام را انتخاب کنیم؟ خوب، در بازار ایران در مورد انتخاب توزیع محدودیت های فراوانی وجود دارد. با توجه به توزیع های موجود در بازار، برای مصارف گفته شده توزیع های مقابل آن توصیه می شوند:
ـ مصرف میزکار (Desktop)،
ـ ایستگاه کاری،
▪ کاربران تازه کار:
ـ زوزه (SuSE)،
ـ ردهت (Redhat)،
ـ لیبرانت (Libranet)
ـ مصرف میزکار(Desktop)،
ـ ایستگاه کاری،
▪ کاربران حرفه ای:
ـ دبیان (Debian)،
ـ اسلاکور (Slackware)،
ـ لیبرانت (Libranet)
▪ مصرف سرویس دهنده:
ـ دبیان (Debian)،
ـ ردهت (Redhat)
▪ دیسک های زنده:
ـ کناپیکس (knoppix)،
ـ شبدیکس (Shabdix)
توضیح اینکه دیسک های زنده، لینوکس هایی هستند که کاملاً از روی CD اجرا می شوند و نیازی به نصب آنها روی هارد دیسک سیستم نمی باشد. این دیسک ها برای مصارف آموزشی، عیب زدایی و نمایشی مناسب می باشند.

.iritn.com

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی