تشخیص معتاد و درمان او

جمعیت معتادان در حال جوانترشدن است به این معنی که میانگین سنی معتادان به تدریج از سنین بالاتر پایین می آید. با توجه به اینکه اعتیاد از عواملی است که زمینه های جدی را جهت انحراف و گسترش سایر مسائل فسادانگیز مهیا می کند و فرهنگ انقیاد، تسلیم پذیری، بی تفاوتی، احساس ناتوانی، زبونی، شوربختی و تحقیر را رشد می دهد و افراد بر اساس بی تفاوتی در جریانات و وقایع سیاسی کاری به کار مملکت ندارند. لذا دامن زدن به این امر مورد توجه خاص محافل استکباری و استعماری و بالاخره استکبار جهانی است. برای انقلابی که در برابر ضربه های سیاسی و نظامی و حیله های مختلف گروهکهای ملحد و منافق و وابسته به شرق و غرب به دلیل وجود جوانان غیور و آگاه، مقاومت کرده و پیش رفته است، اینک گسترش اعتیاد، به عنوان یک انحراف زمینه ساز برای سایر انحرافات ضربه ای است سیاسی که بایستی هوشیارانه آن را خنثی کرد.
● تشخیص فرد معتاد
۱) معتاد دارای ظاهری ضعیف، فرتوت و پژمرده رنگ، چهره تیره و دندانهای پوسیده و زرد رنگ است.
۲) تنگ بودن مردمک چشم، احتمال اعتیاد را می رساند ولی نشانه ای قطعی نیست.
۳) وجود دوره های بی قراری تحریک پذیری، عصبانیت و اضطراب که به طور ناگهانی جای خود را به سرخوشی و رضایت آشکار و آرامش می دهد.
۴) تمایل به کناره گیری از بستگان به ویژه پدر، مادر، خواهر، و برادر و اشتیاق به معاشرت با دوستان جدید و مشکوک.
۵) تغییر ساعت خواب، دیر خوابیدن در شب و دیر بیدار شدن در صبح.
۶) بالا رفتن هزینه های شخصی و درخواست پول زیاد و مکرر از والدین.
۷) بستن در اتاق به روی خود به مدت طولانی تا آنکه تغییر احوال او بر دیگران معلوم نشود.
۸) بی توجهی به ظاهر و داشتن سر و وضع آشفته و کثیف و افزایش رفت وآمدهای ظاهرا بی مقصد و مشکوک.
۹) در توالت ماندن بیش از حد معمول.
۱۰) خواب آلوده و افسرده بودن همراه با شادابی بسیار و زودگذر.
۱۱) پرگویی و یاوه گویی، دروغ گویی و دادن وعده های بی اساس.
۱۲) استعمال داروهای ویژه اعصاب یا خواب آور.
بی توجهی، بی علاقگی و بی تفاوتی نسبت به کار و گریزان بودن از انجام کارهای بدنی به ویژه ورزش، حس کنجکاوی و نیاز به تحرک، تنوع و هیجان در صورت فقدان برنامه ریزی های دقیق، سالم و اصولی از طرف خانواده و اجتماع، فرد را مستعد مصرف و آلودگی به مواد مخدر می کند.
همواره گفته اند که پیشگیری بهتر از درمان است بنابراین باید خانواده ها را با راه کارهای پیشگیری از اعتیاد فرزندان آشنا کرد.
● خانواده و پیشگیری از اعتیاد
توسعه مراکز مشاوره خانواده و تربیت مشاوران خانواده، به خانواده ها کمک می کند تا در رفع مشکلات و تربیت صحیح فرزندان یاری رسانند- باید خانواده ها را به تربیت و آموزش مداوم علاقمند ساخت و مصرف گرایی و تجمل را از آنها دور کرد. زنان و مردان باید بعضی از عدم توافق ها را ناچیز بشمارند تا موجب طلاق و در نتیجه بی خانمانی فرزندانشان نشوند. باید اهمیت خانواده و اصول زندگی خانوادگی در سنین مختلف به صورتهای موثر و قابل فهم به فرزندان تفهیم شود و جوانان را به منطق زندگی زناشویی آشنا کرد.
باید به خانواده ها آموخت در صورتی فرزندانشان آنان را محترم خواهند شمرد که روابط متقابل پدر و مادرشان هم احترام آمیز و صمیمی باشد و وقتی می توانند فرزندان خود را ارشاد و راهبری مناسب نمایند که در درجه اول خود آنها این اصول را رعایت کنند. ترویج آموزش صحیح مناسبات و روابط انسانی در خانواده ها برای ایجاد پیوندهای معنوی و عاطفی سالم بین خانواده و خویشاوندان از طریق برنامه های آموزشی باید مدنظر قرار گیرد.
راهنمایی و برقراری مناسبات خانوادگی از لحاظ شناخت و برخورد با هر دوره از رشد کودک، نوجوان و جوان، کنترل فرزندان و هدایت و راهنمایی به موقع به صورت در نظر گرفتن اوضاع و شرایط روحی و درسی و ایجاد حس اعتنا و همدلی و داشتن اراده، ابتکار، خلاقیت، بحث و استدلال و پرهیز از جبر و فشار و رفتار سرکوب گرایانه از دیگر راهکارهای ارتباط منطقی میان والدین و فرزندان است.
بالا بردن تولیدات فرهنگی از لحاظ کمی و کیفی و اشاعه موارد بالا از طریق رسانه ها و عوامل ارتباط جمعی نیز راه دیگری است.
● راه های کنترل اعتیاد
یکی از راه های کنترل اعتیاد دردسترس نبودن موادمخدر است که با روش هایی قابل انجام است:
الف) پرورش ماموران مورد اعتماد و مسئول و مبارزه با موادمخدر.
ب) وضع قانون های انطباقی و مجازاتهای سنگین برای تهیه کنندگان و قاچاقچیان موادمخدر و کنترل شدید و پیگیر مرزهای زمینی، هوایی و دریایی.
ج) کنترل شدید و پیگیر مراکز و اماکنی که امکان تولید و پخش موادمخدر در آنها بیشتر است.
د) تحت نظر گرفتن و کنترل شدید عوامل قاچاق پس از آزادی از زندان و استفاده از وسایل فنی جدید برای کشف مواد مخدر.
در درمان کامل معتادان دو مرحله وجود دارد که هر مرحله از روش های مختلف درمانی استفاده می شود. آن دو مرحله عبارتند از بازگیری و بازتوانی.
● مراحل درمان معتاد
برای درمان کامل معتادان، دو مرحله وجود دارد که در هر مرحله از روش های مختلف درمانی استفاده می شود آن دو مرحله عبارتند از بازگیری و بازتوانی.
در مرحله بازگیری، درمان جسمی معتاد از دو راه دارویی و غیردارویی است که در هر روش از دو طریق تدریجی و ناگهانی استفاده می شود و در روش دارویی، از معتادان، با داروهای کمکی تحت نظر پزشک استفاده می شود.
در ترک ناگهانی به روش دارویی، فرد معتاد به یکباره از مصرف مواد مخدر خودداری کرده و تحت نظر پزشک متخصص به منظور تسکین علائم ترک با محدودیت، از متادون استفاده می کند.
پس از اتمام این دوره و ترک اعتیاد، فرد می تواند از خدمات روان درمانی، مشاوره و مددکاری بهره مند شود که همان بازتوانی است.

سیدمنوچهر شیخ صالح

منبع : روزنامه کیهان