چاقی شکمی

در خبری که چندی پیش از سوی یکی از خبرگزاری‌ها منتشر شد، اعلام شده بود که چاقی شکمی‌ در نتیجه نشستن‌های طولانی مدت ایجاد می‌شود. به علاوه، در این خبر آمده بود که برای پیشگیری از بروز این نوع چاقی بهتر است هر ۳۰ تا ۴۰ دقیقه یک بار، فرد بایستد و تغییر حالت دهد، زیرا مطالعات نشان داده‌اند که این نوع چاقی از خطرناک‌ترین انواع چاقی بوده و ارتباط مستقیمی ‌با ابتلای افراد به بیماری‌های غیر واگیردار دارد.
در ضمن، این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که از بزرگ شدن شکم و به هم خوردن تناسب اندامش ناراحت نباشد. اما چرا این عارضه و تشخیص آن اهمیت دارد؟
به طور کلی، چاقی پدیده‌ای است که در اثر برآیند چند عامل یعنی ژنتیک، محیط و رفتار به وجود می‌آید. در واقع این عوامل روی دریافت انرژی، مصرف و ذخیره کردن آن تاثیر می‌گذارند.
اگرچه چاقی چیزی جز افزایش چربی بدن نیست، اما تمام روش‌هایی که در حال حاضر برای تعیین و تعریف آن به کار گرفته می‌شوند، روش‌های غیرمستقیمی ‌هستند که در واقع چربی بدن را اندازه نمی‌گیرند، بلکه به طور غیرمستقیم برآوردی از چربی بدن را ارایه می‌دهند.
بنابراین اگر بگوییم هنوز روش صد در صد مطمئنی برای اندازه‌گیری چاقی وجود ندارد، گزافه‌گویی نیست.
در حال حاضر، از روش‌های متفاوتی برای تعیین چاقی استفاده می‌شود که یکی از آنها BMI یا همان "نمایه توده بدنی" است. در این روش، وزن بر حسب کیلوگرم برمجذور قد بر حسب متر تقسیم شده و اعداد بزرگ‌تر از ۲۵، چاقی تلقی می‌شوند.
در حال حاضر، این روش بهترین است، اما معایبی دارد. این نمایه گرچه اکنون در سراسر دنیا به عنوان یک روش مطلوب پذیرفته شده، اما ممکن است افرادی با این روش چاق به شمار آیند که چربی اضافی ندارند، این افراد ورزشکارانی هستند که توده عضلانی‌شان بالا است.
از سوی دیگر، افرادی با معیار BMI ، طبیعی تلقی می‌شوند، حال آنکه دارای چربی اضافی در شکم هستند.
به همین علت، امروزه به اندازه‌گیری دور کمر یا تعیین چاقی شکمی ‌بهای زیادی داده می‌شود، چرا که ارتباط نزدیکی با چربی احشایی دارد و به‌طور مستقل، پیش‌بینی‌کننده خطر ابتلا به دیابت ، فشار خون ، چربی خون بالا و بیماری‌های قلبی است.
بدیهی است که تلفیق BMI و اندازه دور کمر، بهتر می‌تواند در ارزیابی خطر چاقی موثر باشد. در مردان دور کمر بیش از ۱۰۲ سانتی متر و در زنان دور کمر بیش از ۸۸ سانتی متر به عنوان عامل خطر محسوب می‌شود.
البته امروزه روش‌های دقیق‌تری برای اندازه‌گیری چاقی شکمی ‌وجود دارد که به عنوان مثال، می‌توان از روش MRI برای تعیین دقیق‌تر چربی شکمی، نام برد.
اینکه آیا چاقی شکمی ‌در اثر نشستن زیاد پشت میز پدید می‌آید یا آنکه حاصل عدم تعادل مصرف و دریافت انرژی است، جای بحث دارد، ولی قدر مسلم آنکه برای چاقی شکمی ‌نیز همانند چاقی عمومی، رژیم غذایی مناسب و ورزش به ویژه ورزش‌های موضعی ضرورت دارد.‌