شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

تاکتیک‌های جنگ روانیBBC درباره بازداشت نظامیان انگلیسی


تاکتیک‌های جنگ روانیBBC درباره بازداشت نظامیان انگلیسی
بازداشت ۱۵ نظامی انگلیسی به علت ورود غیر قانونی به آب‌های ایران در روز جمعه ۲۳ مارس ( سوم فروردین )، بازتاب قابل‌توجهی ‌در فضای رسانه‌های غربی ‌به ‌ویژه رسانه‌های‌ انگلیسی‌ و‌ آمریکایی داشته است به گونه‌ای که بخش عمده‌ای از فضاسازی این رسانه‌ها درباره مسائل ایران معطوف به این مسئله شده است و حتی در مواردی تحولات مرتبط با مسئله هسته‌‌ای ایران از جمله بررسی واکنش ایران در قبال قطعنامه ۱۷۴۷ نیز از این منظر تحلیل می‌شود .
به نظر می‌رسد رسانه‌های غربی با بکارگیری عملیات فرا روانی و به طور مشخص برجسته‌سازی و بزرگنمایی اخبار مربوط به بازداشت نظامیان انگلیسی‌می‌کوشند قدرت تصمیم گیری را از مسئولان نظام اسلامی در مدیریت این مسئله سلب کنند.در این جهت این رسانه‌ها و به ویژه سرویس جهانی بی بی سی با استمرار در خبررسانی و ارائه خبرهای جدید و به ظاهر بی‌طرفانه و همچنین تکمیل این فرایند از طریق ارائه گزارش‌های تحلیلی هدفمند، به دنبال پیشبرد عملیات فرا‌روانی مورد نظر خود هستند. رسانه‌های غربی در انعکاس اخبار مربوط به بازداشت نظامیان انگلیسی‌در آب‌های ایران یک نکته مهم را لحاظ می‌کنند و آن القاء غیرمستقیم پیام است تا از این طریق نظر مخاطب را جلب کنند به گونه‌ای که مخاطب با مقایسه اطلاعات بدون این که متوجه اهداف پنهانی باشد به نتیجه دلخواه این رسانه‌ها برسد.
سرویس جهانی بی بی‌سی به عنوان بنگاه سخن پراکنی دولت انگلیس با نگاه ویژه‌ای اخبار مرتبط با بازداشت نظامیان انگلیسی را پیگیری می‌کند و در چند روز گذشته این رسانه خبر مربوط به بازداشت نظامیان انگلیسی را به صورت هدلاین و در صدر گزارش‌های خبری خود مورد توجه قرار داده است و با فضاسازی هدفمند و بهره‌گیری از شیوه‌های امروزی جنگ روانی می‌کوشد تحولات مرتبط با بازداشت نظامیان انگلیسی را به شیوه‌‌سناریویی پیش ببرد و به اهداف تبلیغی مورد نظر خود در این زمینه دست یابد.در ادامه مهمترین تاکتیک‌های جنگ روانی مورد استفاده سرویس جهانی بی بی سی در بازتاب اخبار بازداشت نظامیان انگلیسی در آب های ایران بررسی می‌شود.
● جهت‌دار کردن اخبار و تحولات مرتبط با بازداشت نظامیان انگلیسی:
سرویس جهانی بی بی سی با توجه به تغییر و تحولات در عرصه ارتباطات و فراهم شدن دسترسی افراد به اخبار و اطلاعات از منابع مختلف، در انعکاس خبر بازداشت نظامیان انگلیسی در آب‌‌های ایران کمتر به شگرد تبلیغی کذب و دروغ متوسل‌می‌شود‌ و در حال حاضر بیشتر به دنبال جهت‌دهی هدفمند به اخبار و تحولات مرتبط با این مسئله است در این شیوه نیازی به جانبداری مستقیم از موضوعی خاص و یا دور شدن بیش از حد از واقعیت نیست. جهت‌دار کردن اخبار بر اساس موارد زیر صورت می‌گیرد.." انتخاب جا و اولویت انتشار خبر، لحن بیان خبر، استفاده از تیترها و تصاویر ."سرویس جهانی بی‌بی‌سی در انعکاس خبر بازداشت نظامیان انگلیسی در آب‌های ایران ، علت اصلی وقوع این رویداد یعنی ورود غیر قانونی نظامیان انگلیسی به آب های ایران را به صورت کمرنگ جلوه می‌دهد و در مواردی نیز که دیدگاه مقامات ایران درباره علت بازداشت نظامیان انگلیسی را بازتاب می دهد برای تحت‌الشعاع قرار دادن آن، اظهارات مقامات انگلیسی مبنی بر بازداشت آنان در آب‌های سرزمنیی عراق را تکرار و برجسته می‌کند و یا در انتهای خبر با مرتبط کردن این موضوع با مسائلی از قبیل تصویب قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت علیه ایران، بازداشت دیپلمات های ایرانی در اربیل و همچنین مانور نیروی دریای ارتش جمهوری اسلامی در آب‌های خلیج فارس ، می‌کوشد؛ بازداشت نظامیان انگلیسی را سیاسی جلوه دهد و ابعاد فنی و حقوقی این موضوع را در حاشیه قرار دهد . در این راستا سایت فارسی بی بی سی (۳/۱/۸۶) مدعی شد"‌این افراد در راستای قطعنامه ۱۷۲۳ شورای امنیت سازمان ملل متحد و حمایت از دولت عراق مشغول فعالیت بودند. بر اساس این اطلاعیه، این پانزده ملوان، بازرسی عادی از یک کشتی تجاری در آب های ساحلی عراق را به پایان رسانده بودند که کشتی‌های ایرانی آنها و قایق شان را محاصره و به سوی آب‌های ساحلی ایران هدایت کردند."
● پیش‌فرض‌سازی:
چارچوب اخبار و گزارش‌های سرویس جهانی بی بی سی بر مبنای این پیش فرض تبلیغی استوار شده است که نظامیان انگلیسی در آب های عراق بازداشت شده‌اند. بر این اساس این رسانه عباراتی همچون"بازداشت بریتانیایی‌ها در ‌آب‌های‌ساحلی عراق"‌، "بازداشت ملوانان در بخش شمالی خلیج فارس و در نزدیکی سواحل عراق" را در قالب اخبار و‌گزارش‌های خود بکار می‌‌گیرد.سایت بی بی سی در تاریخ ۳/۱/۱۳۸۵ به نقل از نیروی دریایی انگلیس گفت‌.." این افراد در دو قایق کوچک در عملیات نیروهای ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای جلوگیری از قاچاق اسلحه و نیروهای شورشی به داخل عراق شرکت داشتند و در بخش شمالی خلیج فارس در نزدیکی سواحل عراق دستگیر شدند." نکته قابل توجه‌آن که تلویزیون بی بی سی در مواردی با بکارگیری عبارت جعلی " خلیج " و " خلیج‌عربی " اخبار مربوط به بازداشت نظامیان انگلیسی در آب های ایران را بازتاب داد.
● استفاده هدفمند از برخی مفاهیم خاص
سرویس جهانی بی بی سی در انعکاس اخبار و گزارش های مربوط به بازداشت نظامیان انگلیسی از مفاهیم و عبارات خاصی بهره‌می گیرد و برخی از مفاهیم را به صورت هدفمند برجسته می‌کند . این رسانه در تیترهای خبری خود عبارت " بازداشت ملوانان انگلیسی " را برجسته می‌کند و در عین حال با استفاده هدفمند از عبارت " گشت های عادی نیروهای انگلیسی " و یا بیان این مطلب که عملیات ملوانان انگلیسی در راستای قطعنامه ۱۷۲۳ شورای امنیت بوده است؛ می‌کوشد ابعاد نظامی و شاید جاسوسی ورود غیر قانونی نظامیان انگلیسی به آب های ایران را تحت الشعاع قرار دهد. مفاهیمی با معنای حقوقی و سیاسی خاص همچون"‌اعترافات تلویزیونی " "‌بازجویی" و " به گروگان گرفته شدن" در توصیف بازداشت نظامیان انگلیسی نیز به صورت هدفمند در گزارش‌های این رسانه تکرار می‌شود.
● قرینه‌سازی:
سرویس جهانی بی بی‌سی در پرداختن به اخبار بازداشت نظامیان انگلیسی در آب‌های ایران از الگوی بررسی تطبیقی بهره‌می‌گیرد این رسانه در پرداختن به این موضوع در مواردی این موضوع را با مسئله تسخیر لانه جاسوسی آمریکا مقایسه می‌کنند . این در حالی است که این دو موضوع به لحاظ ماهیت با هم تفاوت دارند و نمی‌توان این دو رویداد را با الگوهای حقوقی و سیاسی مشابه تحلیل کرد . در واقع اگر بخواهیم ورود غیر قانونی نظامیان انگلیسی به آب های سرزمینی ایران را از منظر حقوق بین المللی بررسی کنیم چیزی جز "‌تجاوز به آب های ایران " نمی‌توان به آن اطلاق کرد.
● پیوند‌سازی:
سرویس جهانی بی بی سی به گونه‌ای هدفمند موضوع بازداشت نظامیان انگلیسی را با مسئله هسته‌ای و به طور مشخص تصویب قطعنامه ۱۷۴۷ ، بازداشت دیپلمات های ایرانی در اربیل و .. پیوند می‌زند و در این چارچوب گزاره‌های تبلیغی مورد‌نظر خود را برای سیاسی جلوه دادن بازداشت نظامیان انگلیسی القاء می‌کند . این رسانه درگزارش‌های تحلیلی خود به گونه‌ای غیر مستقیم و با بهره‌گیری از تکنیک تبلیغی محتوازدایی، بازداشت نظامیان انگلیسی را اقدامی هدفمند و برنامه‌ریزی شده از سوی ایران می‌خواند و می‌کوشد این موضوع را تا سطح " بحرانی بین‌المللی‌" بالا ببرد. درخواست انگلیس از شورای امنیت برای واکنش به مسئله بازداشت نظامیان انگلیسی نیز در این راستا قابل ارزیابی است.
● تکنیک ترحم‌سازی:
سرویس جهانی بی بی سی در فضاسازی درباره بازداشت نظامیان انگلیسی در آب‌های ایران به گونه‌ای عمل می‌کند که این اقدام به تدریج در ذهن مخاطب مغایر با موازین انسانی تلقی می‌شود . این در حالی است علت اصلی وقوع این رویداد یعنی تجاوز نظامیان انگلیسی به آب های ایران به گونه‌ای در چارچوب گزارش های این رادیو تحریف ، سانسور و حذف می‌شود و در واقع به حاشیه می‌رود . این رسانه همچنین با انعکاس هدفمند و غیر واقعی اخبار مربوط به اعتراف نظامیان انگلیسی به ورود غیر قانونی به آب‌های ایران ، فضای مبهم و در عین حال عاطفی را ترسیم می‌کند که مخاطب برخورد غیر انسانی با نظامیان انگلیسی را برداشت می‌کند. در واقع انگلیس به جای عذرخواهی از اقدام نظامیان خود در ورود به آب های ایران با رسانه‌ای‌کردن این موضوع و تلاش برای بین‌المللی کردن آن می‌کوشد اصل موضوع یعنی تجاوز نظامیان انگلیسی به آب‌های ایران را در حاشیه قرار دهد.
● تکنیک ایجاد تفرقه
سرویس جهانی بی بی سی با استفاده از تکنیک تبلیغی ایجاد تفرقه ضمن ایجاد مرزبندی و جناح‌بندی‌های کاذب و ساختگی، مدعی منافع گروه‌های مختلف در ایران از بازداشت نظامیان انگلیسی است و به صورت هدفمند می‌کوشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مسئول بازداشت نظامیان انگلیسی معرفی کند و برای تسهیل القای این ادعا، به بازداشت دیپلمات‌های ایران در اربیل اشاره می‌کند و با ادعای این که آنان از مسئولان سپاه قدس بوده‌اند، این نتیجه‌گیری القایی را مطرح می‌کند که سپاه با بازداشت نظامیان انگلیسی به دنبال گروکشی است.
نویسنده: علی‌اکبر هراتی
منبع : پایگاه اطلاع رسانی علوم ارتباطات ایران


همچنین مشاهده کنید