لیزینگ لوازم خانگی؛ حامی تولید یا مصرف کننده؟

در حالی که گفته می شود طرح لیزینگ (واسپاری) لوازم خانگی، به زودی در کشور اجرایی می شود، بر اساس آخرین اطلاعات اعلام شده، برای اجرای این طرح، وزارت صنایع و معادن به پیشنهاد شورای صنایع گاز و لوازم خانگی، کارگروهی متشکل از نمایندگان این شورا، بانک های مرتبط با اجرای طرح، نمایندگان صندوق مهررضا(ع) و نمایندگان دستگاه های مرتبط، تشکیل داده است و تفاهم نامه ای نیز بین شورای صنایع گاز و لوازم خانگی با صندوق مهر امام رضا (ع) منعقد شده است تا طرح واسپاری، مشمول زوج های جوان نیز شود.
وزارت صنایع و معادن در توجیه این طرح، اعلام کرده که اجرای این طرح، با هدف کمک به اقشار کم درآمد جامعه مورد توجه قرار گرفته است و اشتغال زایی و توسعه صنعت لوازم خانگی داخلی را هم در پی دارد.
به اعتقاد طراحان طرح، با اجرای این طرح، در صنعت لوازم خانگی و اقتصاد کشور، جهش مناسبی ایجاد می شود و این طرح می تواند علا وه بر کمک به جوانان برای تامین مایحتاج اساسی زندگی، حدود هزار و ۳۰۰ تا دو هزار میلیارد تومان سرمایه به صنعت تولید داخل لوازم خانگی وارد کند که این امر هم برای اشتغال، هم برای رشد اقتصادی در این بخش و هم برای رشد اقتصادی کل کشور بسیار مؤثر است.
اقلام مشمول طرح واسپاری لوازم خانگی، شامل ۱۰ قلم کالای اساسی زندگی مثل یخچال، گاز، فرش، چینی آلات، ماشین لباسشویی، تلویزیون و چرخ خیاطی است که با همکاری ده ها تولیدکننده متقاضی، به زودی و احتمالاً از شهریور ماه آغاز خواهد شد.
بنابر اعلام وزارت صنایع، شرکت ها و کارخانجات متقاضی همکاری در طرح واسپاری لوازم خانگی، باید مجوزهای قانونی و معتبر از وزارتخانه های صنایع و معادن و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گواهینامه استاندارد و نیز قابلیت تولید و توزیع محصولات در سطح کشور و ارائه خدمات فروش و پس از فروش را داشته باشند.
در همین حال و در نخستین واکنش ها به این پیشنهاد، محمد طحان پور، رئیس اتحادیه فروشندگان کالا و لوازم خانگی، در خصوص این طرح و در دیدگاهی مخالف دیدگاه طراحان آن، به خبرنگار آتیه گفت: راه اندازی شرکت های لیزینگ (واسپاری) کالا و لوازم خانگی، به ضرر تولید و اقتصاد کشور است.
وی افزود: به نظر نمی رسد که طرح واسپاری کالا و لوازم خانگی، توفیقی دربرداشته باشد. اگر چه افزایش تولید لوازم خانگی در کشور که طراحان این طرح، آن را از مزایای طرح واسپاری لوازم خانگی می دانند، هدفی ارزشمند است ، اما اجرای این طرح در وضعیت فعلی ارائه پیش فاکتور و نحوه واگذاری تسهیلا ت بانکی برای خرید لوازم خانگی، عملا ً آن را با شکست مواجه می کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، بانک ها تسهیلا ت خرید لوازم خانگی را در قبال فاکتورهای عموماً صوری به متقاضی پرداخت میکنند و در این وضعیت تاکنون بیش از ۹۰ درصد تسهیلا تی که برای خرید لوازم خانگی ایرانی ارائه شده، یا اصلاً صرف خرید کالا های خانگی نشده یا این که به خرید کالاهای خارجی منتهی شده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان کالا و لوازم خانگی ، گفت: به دلیل نبود سیستم نظارتی کارامد که خرید کالای ایرانی از فروشگاه های صادر کننده پیش فاکتور را الزامی سازد، راه اندازی شرکت لیزینگ نیز در افزایش تولید لوازم خانگی ایرانی با شکست مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر، مدیرکل امور اقتصادی وزارت صنایع و معادن، در این زمینه گفت: طی یک سال گذشته بر اساس بررسی های صورت گرفته و با برگزاری جلساتی با انجمن های تولیدکننده لوازم خانگی و شرکت های لیزینگ، به این نتیجه رسیدیم که طرحی را آماده کنیم که بر اساس آن تسهیلات به سمت کالای ایرانی و لوازم خانگی ایرانی هدایت شود.
رمزی تصریح کرد: کالاهای ارائه شده به زوج های جوان قرار است با قیمت ابتدای سال ۸۶ و ۱۰ درصد تخفیف در نرخ کالا، به صورت خرده فروشی ارائه شود و نرخ سود این تسهیلات نیز ۴ درصد در نظر گرفته شده است.
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این زمینه گفت: طرح واسپاری لوازم خانگی، می تواند کمکی برای تهیه مایحتاج اقشار کم درآمد جامعه باشد.
ناصر عاشوری، در گفت و گو با آتیه با اشاره به اینکه واسپاری لوازم خانگی، طرحی است که از طرف دولت و وزارت صنایع به صورت جدی دنبال می شود، افزود: هدف از اجرای این طرح کمک به زوج های جوان برای تشکیل خانواده و نیز کمک به اقشار کم درآمد جامعه است.
وی به ایجاد انگیزه برای توسعه استفاده از کالای ایرانی در کشور، به عنوان یکی از آثار این طرح اشاره کرد و گفت: اجرای این طرح، می تواند یک رقابت منطقی و درست میان کالاها و لوازم خانگی تولید داخل، با کالاهای خارجی ایجاد کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به اینکه دولت و وزارت صنایع برای عملیاتی کردن این طرح باید نظارت کافی و دقیقی را انجام دهند، تصریح کرد: پیش فاکتورهایی که برای دریافت تسهیلات به بانک ها ارائه می شود، باید صرف خرید کالای ایرانی شود تا با این اقدام، تولیدکننده ایرانی با قرار گرفتن در میدان رقابت، بتواند با برطرف کردن عیوب کالای خودش، کیفیت کالاهای داخلی را برای مصرف در کشور و صادرات، افزایش دهد.
عاشوری با اشاره به تصویب لایحه حمایت از مصرف کننده، ادامه داد: در این مصوبه، تولیدکنندگان ملزم به اجرای تعهداتی از قبیل تبلیغات و تضمین ارائه خدمات پس از فروش، برای جلوگیری از متضرر شدن مصرف کنندگان داخلی شده اند.
وی خاطرنشان کرد: برای توزیع کننده و تولیدکننده های کالاهایی که به تعهداتشان عمل نکنند، براساس قانون پیش بینی شده مجازات معین، حتی زندان در نظر گرفته شده است.
● انتقاد صنوف
در همین حال محمد آزاد، رئیس شورای اصناف درباره طرح فروش لیزینگ لوازم خانگی، گفت: اگر قرار باشد که این طرح نیز مانند طرح فروش لیزینگ خودرو باشد، باری بر مشکلا ت مردم اضافه می کند و اجرای آن به نفع مردم نیست.
وی به آتیه گفت: آفت این طرح این است که ممکن است شرکت های لیزینگ خودشان تبدیل به واحد های صنفی فروشنده شوند و واحد های صنفی کنونی را بیکار کنند.
آزاد، به آیین نامه فروش اقساطی کالا که از سوی وزارت بازرگانی تدوین شده است، اشاره کرد و گفت: این آیین نامه به طور کامل سود معقولی را برای فروشنده پیش بینی کرده است و در واقع فروش لیزینگ و اقساطی را پوشش می دهد.
وی گفت: سود پیش بینی شده در این طرح افزایش ماهانه ۵/۱ درصدی و کاهش متناسب درصد و میانگین گیری از ماه های پرداخت اقساط است و این موارد، کاملا ً در آیین نامه مشخص شده است.
آزاد، تصریح کرد: کارخانه ها و وزارت صنایع و معادن، نمی توانند فروشنده کالا باشند و متولی این کار اصناف و وزارت بازرگانی هستند و درباره این گونه کارها، حتماً باید با اصناف مشورت شود.
وی گفت: اگر راه و روش صحیحی در اجرای این طرح لحاظ شود، این طرح می تواند در تشویق و افزایش فروش تولیدکننده های داخلی مؤثر باشد.
● طرحی اشتغال زا
به رغم انتقادات موجود به اجرای چنین طرحی، دبیر کل شورای صنایع گاز و لوازم خانگی، گفت: اجرای طرح لیزینگ لوازم خانگی باعث پرکردن ظرفیت خالی واحدهای تولیدی داخلی و در نهایت افزایش اشتغال می شود.
حبیب الله انصاری، با بیان اینکه هدف از طرح لیزینگ لوازم خانگی، کمک به اقشار کم درآمد، افزایش اشتغال زایی، ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان لوازم خانگی و استفاده از ظرفیت خالی واحدهای تولیدی است، افزود: اجرای این طرح، تولیدکنندگان لوازم خانگی را از رکود اقتصادی که به دلیل کمبود تقاضا ایجاد شده است، خارج می کند.
وی گفت: پس از اجرای این طرح تامین تقاضا، این سرمایه در چرخه تولید قرار گرفته و علاوه بر افزایش تولید و رونق اقتصادی کشور، باعث افزایش اشتغال زایی نیز می شود.
دبیر کل شورای صنایع گاز لوازم خانگی تصریح کرد: شرکت های تولیدی انتخاب شده برای این طرح دارای پروانه معتبر بهره برداری، استانداردهای معتبر و مجهز به شبکه گسترده فروش و خدمات پس از فروش هستند.
انصاری با اشاره به وجود ۱۰ قلم کالا در سبد کالای لوازم خانگی این طرح، گفت: سود تسهیلات طرح لیزینگ لوازم خانگی ۴ درصد بوده و کالاهای این سبد با ۱۰ درصد تخفیف در اختیار مشتریان موردنظر قرار می گیرد.
وی راهکارهای مناسب برای گرایش مردم به سمت استفاده از کالاهای داخلی را بالابردن کیفیت، کاهش قیمت، ارائه خدمات فروش و پس از فروش و درنهایت آموزش و ایجاد اطمینان در مردم دانست و خاطرنشان کرد: امیدواریم با اجرای این طرح شتاب دهنده ۱۱ رشته توسعه صنعتی، بتوانیم علاوه به کمک به زوج های جوان و تولیدکننده های داخلی اقتصاد کشور را شکوفاتر کنیم.
● فراموش کردن اصل موضوع
در حال حاضر مشکلات بخش تولید لوازم خانگی در داخل به قدری است که اجرای چنین طرح هایی نمی تواند کمکی برای این واحدها باشد. در حال حاضر مهم ترین موضوع و مشکل آنها، مساله تعرفه است به طوری که حتی چندی پیش نیز آنان، کاهش تعرفه واردات قطعات مورد نیاز برای تولید لوازم خانگی در کشور را خواستار شدند.
آنها معتقدند وضع تعرفه واردات لوازم خانگی باید با هدف حمایت از واردات قطعات مورد نیاز تولیدکنندگان این محصولا ت انجام شود. به این ترتیب یک چتر حمایتی برای لوازم خانگی تولید داخل خواهیم داشت. بحث کاهش تعرفه ها به منظور پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی ضروری است. آنها می گویند: تعرفه واردات قطعات (مواد اولیه) مورد نیاز برای ساخت لوازم خانگی باید به حداقل برسد.
قطعات اولیه وارداتی بیشتر در ساخت یخچال، ماشین لباسشویی و کولرگازی استفاده می شود و باید به موازات افزایش تعرفه واردات، از ورود قاچاق محصولا ت نیز به کشور جلوگیری شود، زیرا درغیراین صورت بالا رفتن تعرفه ها باعث افزایش قاچاق خواهد شد.
از طرفی بیشترین حجم قاچاق لوازم خانگی به وسایلی با حجم کوچک مانند چای ساز اختصاص دارد؛ البته قاچاق در وسایل دیگر با حجم بالا مانند تلویزیون و ماشین لباسشویی نیز مشاهده می شود.
نظر واحدهای تولیدکننده لوازم خانگی در خصوص تعرفه واردات این محصولا ت به کشور به وزارت صنایع و معادن اعلا م شده است. پیشنهاد تولیدکنندگان این است که تعرفه واردات قطعات مورد نیاز برای تولید محصولا ت خانگی کاهش یابد. میزان تعرفه مناسب و قابل قبول برای واردات محصولا ت نهایی لوازم خانگی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد منطقی به نظر می رسدکه در حال حاضر نیز تعرفه ها در همین حدود است.

منبع : هفته نامه آتیه