جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


سرمایه گذاری نهادی و بازار سرمایه


سرمایه گذاری نهادی و بازار سرمایه
بازارهای سرمایه از طریق تخصیص بهینه منابع، منجر به افزایش بازده سرمایه گذاری ها و ارتقای رفاه عمومی می شوند و با تسهیل عملیات نقل و انتقال سرمایه، جریان منابع به محیط های بهره ور را سبب می شوند. واضح است که عملکرد مناسب بازار می تواند پیامدهای مثبت بسیاری برای عموم دربرداشته باشد به نحوی که امروزه میزان توسعه یافتگی بازارهای سرمایه، به عنوان یکی از شاخص های پیشرفت جوامع تلقی می شود. گسترش بازارها و جریان سیال سرمایه بین بازارهای مختلف در اقصی نقاط جهان نیز اهمیت این رکن اقتصادی را افزون ساخته است.با استناد به متون علمی و بازار، سازوکار قیمت گذاری به شیوه غیرمستقیم است که در آن قیمت دارایی ها براساس مکانیسم های موجود (عرضه و تقاضا) تعیین می شود. در بازار اوراق بهادار نیز وضع بدین گونه است و ارزش اوراق بهادار براساس اطلاعات مرتبط تعیین می شود.براساس نظریه های موجود، شرط لازم جهت ارزشیابی صحیح اوراق بهادار آن است که اطلاعات موجود بازار، صحیح و کامل باشد. شرط کافی نیز کارایی بازار نسبت به اطلاعات موجود است.حال سوال آن است که در حرکت به سمت بهبود کارایی بازار اوراق بهادار که از منافع مترتب بر آن، عموم مردم منتفع خواهند شد، نقش سرمایه گذاران نهادی چیست و کدامین جایگاه درخور آن است؟
● نقش سرمایه گذاران نهادی در توسعه بازار اوراق بهادار
سرمایه گذاران نهادی یکی از گروه های اصلی فعال در بازار هستند که می توانند از طریق انجام معاملات عمده، تأثیر شگرفی بر سمت و سوی حرکت بازار داشته باشند. به علاوه ساختار منسجم سازمانی و شبکه پیچیده مالکانه آنها، تمایز این گروه را بیشتر نمایان می کند.آنان به نیابت از گستره وسیعی از مالکان و با اتکا به توان تحلیل بالای خود، تصمیمات آگاهانه تر و منطقی تری (در مقایسه با سرمایه گذاران ناآگاه) اتخاذ کرده، روند بهبود کارایی بازار را تسریع کرده و عملکرد تخصیص منابع توسط بازار را بهبود می بخشند. از سوی دیگر این سرمایه گذاران با نظارت بر عملکرد شرکت های زیرمجموعه و مشارکت در سیاستگذاری های کلان شرکت ها بهبود بازدهی و ارتقای رفاه عمومی را به ارمغان می آورند. در چنین محیطی، تلاش و تکاپوی شرکت ها جهت جذب سرمایه و کسب منابع بیشتر، منجر به بهبود کارایی و افزایش بازده سرمایه گذاری ها شده، سرمایه گذاران و افراد تلاشگر به بازده مناسب و درخور دست خواهند یافت. با توجه به سیطره و نفوذ سرمایه گذاران نهادی در هدایت شرکت ها، به اطلاعات نهانی به سرعت دست یافته و با معامله براساس این اطلاعات می توانند در تحقق یکی از شرایط لازم جهت ارزیابی منصفانه و دقیق اوراق بهادار توسط بازار یعنی کامل بودن موثر باشند و از شکل گیری بازارهای ناقص که در آنها افراد سودجو و فرصت طلب با تضییع حق دیگران و معامله براساس اطلاعات نهانی به بازدهی بالا دست می یابند و افراد محق از دستیابی به حقوق مسلم خود بازمی مانند، جلوگیری کنند. به علاوه این نهادها قادرند با اتکا به نفوذ خود در بازار، بر ارائه اطلاعات دقیق از سوی شرکت ها و رعایت اخلاق حرفه یی نظارت کرده، دقت و صحت ارائه اطلاعات را فزونی بخشند. در نهایت این سرمایه گذاران با معامله براساس اطلاعات خود، به شکل گیری منصفانه عرضه و تقاضا در بازار و انعکاس سریع و صحیح اطلاعات (بدون سوگیری) در قیمت ها کمک می کنند. در چنین شرایطی فرصت کسب سود آربیتراژ به سرعت محو شده و شفافیت قیمت ها حاصل خواهد شد و می توان اطمینان یافت قیمت نشان دهنده کیفیت عملکرد است.از سوی دیگر سرمایه گذاران نهادی با وجود بنیه مالی قوی می توانند جایگزین مناسبی برای دولت تلقی شوند و به عنوان یکی از سازوکار های اصلی تسریع در امر خصوصی و تحقق بخشیدن به اصل ۴۴ قانون اساسی مطرح باشند. در این راستا تقویت جایگاه این نهادهای مالی، منجر به افزایش چانه زنی آنها در مقابل دولت و کمک به امر خصوصی سازی خواهد شد.همان گونه که از این نوشتار برمی آید، نقش سرمایه گذاران نهادی در بهبود کارایی و توسعه بازار و افزایش بهره وری و سطح رفاه اجتماعی انکارناپذیر است و این گروه از جایگاهی ارزنده برخوردارند.اما سوال آن است که شرایط لازم جهت دستیابی به جایگاه مشروحه فوق کدامند؟
● هدف از تشکیل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران
تحقق شرایط فوق زمانی امکان پذیر است که سرمایه گذاران نهادی با رویکردی فعالانه در بازار مشارکت و در راستای منافع مالکان خود که همانا خیل گسترده یی از عموم مردم هستند، تلاش کنند. این گروه باید کمک به شفافیت اطلاعاتی بازار اوراق بهادار را وظیفه خطیر خود تلقی کرده، با وحدت رای و همدلی در راستای نیل به این هدف متعالی گام بردارند. نهادهای سرمایه گذاری باید بدانند که کسب بازدهی غیرعادی توسط یک فرد یا یک گروه بدون افزایش متوسط سطح رفاه جامعه و تحقق بهره وری اقتصادی، منجر به زیان گروهی دیگر خواهد شد و این مغایر با اصل بازی منصفانه در بازار اوراق بهادار است.در صورت وقوع این رخداد سرمایه گذاران مغبون از بازار خارج شده و اعتماد خود را به بازار از دست می دهند. در نتیجه بازار به تدریج لاغر و ضعیف شده و عمق خود را از دست خواهد داد که پیامد آن جز شکست بازار نخواهد بود. لذا کوته نظری و کوته فکری، آفت بازار است و باید با اتخاذ دیدگاه های بلندمدت و رویکردهای اخلاقی از وقوع چنین مخاطراتی در بازار جلوگیری کرد.کانون نهادهای سرمایه گذار ایران با هدف ارتقای آگاهی های عمومی و تعمیق بازار به عنوان تشکلی خودانتظام، غیردولتی و غیرانتفاعی تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار تشکیل شده است. سعی بر آن است با ایجاد و تقویت سازوکارهای خودنظارتی و درون زاد، نقش و جایگاه سرمایه گذاران نهادی را تقویت کرده و با استعانت از سرمایه گذاران نهادی آگاه و متعهد به اخلاق حرفه یی، اعتماد عمومی را افزون سازیم. مقصود، گام نهادن در راه توسعه و تعمیق بازار و شفافیت قیمت ها است و در این راه درصدد ایجاد بسترهای لازم جهت بحث و تبادل نظر آزادانه و همگرایی نگرش نخبگان بازار هستیم. کانون، مرکز یگانگی و نیل به اهداف کلی و مامنی جهت طرح خواسته های بحق و پیگیری آنهاست. کانون اتاق فکری جهت طرح و بررسی مشکلات راهبری بازار و نهادهای سرمایه گذاری است و با هدف نیل به انسجام فکری بین نخبگان، پذیرای نظرات و مشارکت اعضا و صاحبنظران خواهد بود. در این راستا می توان به وظایف زیر اشاره کرد؛
۱) ایجاد زبان مشترک و داشتن درک متقابل از مفاهیم و مسائل
۲) تدوین آیین نامه اخلاق حرفه یی
۳) انعکاس عمومی دغدغه های مشترک اعضای کانون
۴) ایجاد فضای سالم جهت ارائه نظرات به مراجع ذی ربط و انسجام انعکاس آرا
۵) رفع اختلافات اعضا از طریق حکمیت
۶) همکاری با نهادهای نظارتی به منظور جلب اعتماد مردم و نمایندگان آنها
منبع؛ کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید