پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا
تخت جمشید
کار ساختمانی تخت جمشید در طول حکومت پسر او،خشایار شاه اول ( ۴۸۶ ـ ۴۶۵ ق .م ) ونوه‌اش اردشیر اول ( ۴۶۵ ـ ۴۲۵ ق . م ) ادامه یافت و بدین ترتیب ساخت بنا نزدیک به ۱۲۰ سال به طول انجامید .همچنین بر اساس گفته مورخین حدودا" ۲۰۰ سال آباد و مورد استفاده شاهان بوده است .تا اینکه درپی حمله اسکندر مقدونی به ایران درسال ۳۳۰ قبل ازمیلاد بدست وی طعمه حریق شد وازآن پس متروک گردید .
برای ایجاد مجموعه تخت جمشید دربعضی مواقع ازسنگهای کوه رحمت استفاده می کردند و یااز معدنی که در حدود ۴۰ کیلومتر با تخت جمشید فاصله دارد به این مکان حمل می کردند .در حد فاصل سنگها از هیچ گونه ملاتی استفاده نشده است .اما دربعضی از نقاط سنگها را بابست های آهنی به نام دم چلچله به هم اتصال داده‌اند .
در حال حاضر آثار این بنای تاریخی در ۶۰ کیلومتری جنوب شیراز مرکز استان فارس واقع شده است . تخت جمشید یکی از مهممترین آثار قبل از اسلام درایران است که به ثبت سازمان یونسکو رسیده است . مجموعه بناهای تخت جمشید که هریک نشانگر عظمت وزیبایی خاصی است به شرح زیر معرفی می شوند :
● پلکانهای بزرگ ورودی
ورودی غربی تخت جمشید از کف جلگه مرودشت به وسیله دو رشته پلکان به سطح صفه منتهی می شود. تعداد پلکانهای هر طرف ۱۱۰ عدد و هر چهار یاپنج پله از یک سنگ یکپارچه بزرگ و عریض تشکیل شده‌است . طول پله ها ۹۰/۶ متر وعرض آنها ۵/۳۷ سانتیمتر وارتفاع هر پله ۱۰ سانتیمتر است .به این ترتیب بایک شیب ملایم مراجعین را به دروازه خشایارشا هدایت می کردند. حتی اسب سواران به راحتی ازاین پله ها استفاده می کردند .
● دروازه خشایارشا
پس از عبور ازپلکانهای ورودی ،اولین بنایی که به چشم می خورد تالاری به وسعت ۶۲۵ متر مربع است . این تالار دارای سه درگاه به ارتفاع ۱۰ متر می باشد .نقش دو جفت گاو بالدار نگهبان عظیم الجثه (لاماسو) را بر درگاههای غربی وشرقی حجاری کرده اند که شامل تصویر یک جفت گاو بر درگاه غربی وشکل دو گاو بالدار بر درگاه شرقی می باشد .
● کاخ آپادانا
مهمترین کاخ تخت جمشید از لحاظ وسعت ،ارتفاع ،هنرنمایی ومهارتی که معماران در آن به کار برده‌اند ویکی از شاهکارها به شمار می رود کاخ آپادانا یاکاخ داریوش است .
کاخ آپادانا درقسمت مرتفعی از صفه تخت جمشید ،مشرف به جلگه وسیع مرودشت وبرروی صخره‌های صاف شده کوه پی گذاری گردیده است . تالار اصلی کاخ دارای ۳۶ ستون با ارتفاع نزدیک به ۲۰ متر می باشد.
آپادانا دارای دو رشته پلکان بزرگ است که در سمت شمال ومشرق آن قرار دارد. این پلکان ها به سهم خود یکی از شاهکارهای هنری بی نظیر وگرانبهای زمان هخامنشیان محسوب می شوند .خوشبختانه پلکان شرقی آن قرنها در دل خاک محفوظ نگاه داشته شده وتقریبا" سالم مانده است .ولی پلکان شمالی که از لحاظ زیبایی وظرافت زیبایی و ظرافت مانند پلکان شرقی بوده‌به دلیل عوارض وعوامل جوی به طرز بسیاربدی فرسوده شده است .
نقوش برجسته آپادانا عموما" شاه را نشسته بر تخت جمشید نشان می دهند،درحالی که درمقابل آن ۲۳ هیأت از مردم تحت حکومت مشغول تقدیم هدایاهستند .هر هیأت بوسیله درختی ازیکدیگر مجزاشده اند ودر پشت سرشاه ردیفهای نگهبانان ،اسبان ،ارابه ها وبزرگان دربار استقرار یافته‌اند . درمجوع بیش از ۸۰۰ نقش برروی جبهه شرقی آپادانا کنده شده است .نمای داخلی سالن مرکزی راکاشی های رنگین منقوش به شکل حیوانات ازقبیل شیر، گاو ،درختان سرو و نخل تشکیل می‌داده است وسقف تالار مرکزی و ایوانها با چوب پوشیده شده وباکاهگل اندود می شده است .
● تالار صد ستون
بزرگترین کاخ پذیرایی ازلحاظ وسعت تالار صد ستون سنگی خشایار شاه است که وسعت فضای داخلی آن به ابعاد ۷۰*۷۰ متربوده واز صد ستون سنگی در ۱۰ ردیف که هریک ۱۲ متر ارتفاع تشکیل شده است .این تالار دارای ۸ درگاه ورودی و خروجی بوده وبه تالار تخت نیز معروف است .
نقوش برجسته دروازه شمالی «تالارتخت » ،قسمت آخر تشریفات نوروز را نشان می دهد .دراینجا نیز پادشاه روی تخت نشسته ودر مقابل او دو آتشدان که بین او و رئیس تشریفات قرار گرفته دیده می شود . شاه دریک دست گل لوتوس و در دست دیگر باعصای سلطنتی منتظر پذیرایی و قبول هدایای ملل مختلف است .خدمتگزاران و نگهبانان شاه در اطراف او قرار گرفته‌اند .سربازان به صورت پنج ردیف در پایین تخت شاهی به معرض نمایش قرار داده شده‌اند .
● کاخ مرکزی
در ضلع جنوب شرقی آپادانا، کاخ چهارگوش دیگری ساخته شده است که چون در وسط سایر کاخهای تخت جمشید قرار گرفته ،بدین جهت آنرا می توان کاخ مرکزی نامید. این کاخ که به «قصر سه دروازه » نیزمعروف است ،دارای سه دروازه نسبتا"بزرگ بوده که بر هریک از درگاه آن نقش ۲۸ تن از نمایندگان کشورهای تابع امپراتوری هخامنشی در حالیکه نخت شاهی را برروی دست دارند و داریوش و پسرش خشایارشا بر روی تخت قرار گرفته‌اند ،حجاری شده است .
● کاخ هدیش
کاخ هدیش از کاخهای اختصاصی خشایارشا است که در سمت جنوب تخت جمشید بربالای مرتفع ترین صخره طبیعی قرار گر فته است .
این قصر دارای یک تالار مرکزی با ۳۶ ستون و یک ایوان ۱۲ ستونی درشمال ویک ایوان در جنوب وچند اتاق کوچک درشرق وغرب است .
● کاخ تچر
ساختمان کاخ تچر در جنوب کاخ آپادانا واقع است .سنگهای این کاخ به خوبی حفظ شده و در کتیبه میخی نقر شده بر طرفین درگاه جنوبی تالار مرکزی به نام «تچر» خوانده شده است .
یکی از ویژگی های کاخ این است که به علت صیقلی و شفاف بودن سنگهای آن به نام «تالار آیینه » نیز معروف گردیده است .تالار تچر عبارت از یک سالن مرکزی است که ۱۲ ستون سنگی دارد .
تعداد ۱۸ قطعه کتیبه به خط میخی در حاشیه بالای دریچه ها و تاقچه ها نقر شده که مضمون آن درباره حجاری سنگ ها است .ستونهای کاخ تچر ازنظر شکل شبیه ستونهای آپادانا بوده ولی از لحاظ ارتفاع ۳ ۱ آنهااست .سرستونها نیز به شکل گاو دو سر می باشد.
● نقوش برجسته نخت جمشید
در تخت جمشید بیش از ۳۰۰۰ نقش در ساختمانهاو مقبره هاایجاد شده است .نقوش اگرچه بسیارند لیکن به طرز خارق العاده‌ای همسان می باشند .طرح چهره‌ها یکسان است ،وجه تمایزنقوش ازیکدیگرتنها به وسیله پوشاک آنان میسر است . پارسها جامه های بلند (ردا) چین دار پوشیده‌اند و مادها همگی ،ملبس به لباسهای بدون آستین هستند که بلندی آن تا روی زانو می رسدو...
● ستونهای تخت جمشید
ستونهاکه عنصر مهم بناهای دوران هخامنشی را تشکیل می دهند از مجموعه عناصر ساختمانهای تخت جمشید بدور نیستند .پایه ستونها یابه صورت مربع است یابه شکلی شبیه به گلدان برگشته (زنگی شکل ) .بدنه یامیل ستونها نیز دارای تورفتگیهای قاشقی شکل است و سر ستونهانیز به شکل گاو، شیر و یا حیوانات ترکیبی و افسانه‌ای است .
● گور دخمه ها (مقابر سنگی )تخت جمشید
آرامگاههای اردشیر دوم (۴۰۵ ـ ۳۶۱ ق .م ) و اردشیر سوم (۳۶۱ ـ ۳۳۸ ق .م ) مانند دخمه هایی در بالای تخت جمشید در دامنه کوه رحمت کنده شده و در داخل اتاق آرامگاه اردشیر دوم ،دو قبر سنگی و دراتاق آرامگاه اردشیر سوم سه قبرسنگی موجود است .
نمای خارجی عبارت ازیک مجلس حجاری به پهنای ۱۲ متر وبلندی ۶ متراست که پادشاه هخامنشی را بر سریر پادشاهی در برابر سه مظهر مقدس فروهر و خورشید وآتش در حالیکه دست راست خود رابه حال نیایش بلندکرده است و در دست دیگرش کمانی دارد ،می نمایاند.
سریر پادشاهی بر فراز دست ۲۸ تن ازنمایندگان کشورهای تابعه در دو ردیف قرار گرفته وبدین وسیله گسترش وشکوه حکومت هخامنشی رابه نیکوترین وجهی نمودار ساخته‌اند .این ۲۸ نماینده هم در نوشته پیشانی آرامگاه وهم در بالای سرشان معرفی گردیده‌اند .در قسمت پایین نمای آرامگاه هیأت ایوان کاخ شاهی نمایانده شده است که سقف آن بر چهار ستون قرار گرفته و دری در وسط دارد که در ورودی آرامگاه راتشکیل می دهد. اطراف این در را ردیفی از گلهای ۱۲ پَر وبالای سر ستونهارا ردیف شیرهای ایستاده مزین ساخته است .پهنای این قسمت ۱۲متر وبلندای آن ۷متر است .
غیر از آثار معماری در تخت جمشید بقایای آثار ساختمانی زیادی نیز درنتیجه کاوشهای علمی از زیر خاک بیرون آمده است که مهمترین آنها به شرح زیراست :
۱) ساختمان حرمسرا که در حال حاضر شبیه به اصل بازسازی شده وبه عنوان موزه وقسمت اداری مورد استفاده قرار گرفته است .
۲) ساختمانهای شرقی معروف به خزانه داریوش
۳) جایگاه پاسداران ونگهبانان قصر.
۴) چاه سنگی
۵) دبیرخانه شاهی
۶) ساختمانهای خارج از صفه
۷) تپة مرکزی
۸) استخر سنگی .
منبع : بنياد انديشه اسلامي
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران سریلانکا حجاب رهبر انقلاب کارگران دولت پاکستان مجلس شورای اسلامی رئیسی سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور دولت سیزدهم
سیل کنکور تهران شهرداری تهران هواشناسی فضای مجازی پلیس سلامت فراجا قتل وزارت بهداشت قوه قضاییه
قیمت خودرو خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت طلا دلار بانک مرکزی ایران خودرو بورس سایپا تورم قیمت سکه
تلویزیون سریال مهران مدیری کتاب تئاتر فیلم سینمایی سینمای ایران رادیو شعر سینما انقلاب اسلامی نمایشگاه کتاب
دانشگاه فرهنگیان
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه آمریکا فلسطین روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی عملیات وعده صادق ترکیه اتحادیه اروپا
فوتبال پرسپولیس استقلال باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال فوتسال بازی تراکتور تیم ملی فوتسال ایران رئال مادرید بارسلونا لیگ برتر
هوش مصنوعی مریخ ناسا فیلترینگ تسلا تبلیغات ایلان ماسک اپل وزیر ارتباطات فناوری نخبگان سامسونگ
سلامت روان داروخانه دوش گرفتن یبوست